Η Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας Π.Ε. Λάρισας, σε εφαρμογή της με αρ. 3138/329916/27-10-2023 Υ.Α., ενημερώνει του παραγωγούς που επιθυμούν να ενταχθούν στο Πρόγραμμα Αναδιάρθρωσης και Μετατροπής Αμπελώνων Περιόδου 2023-2024 ότι μπορούν να υποβάλλουν από την 1η Νοεμβρίου έως και την 20η Νοεμβρίου 2023 μέσω της ψηφιακής υπηρεσίας του ΥπΑΑΤ (http://e-services.minagric.gr) Αίτηση-Υπεύθυνη Δήλωση (Υπόδειγμα 1) και Αναλυτικό Πίνακα στοιχείων αμπελοτεμαχίων (Υπόδειγμα 2) για ένταξη στο Πρόγραμμα.
Το πρόγραμμα αφορά αποκλειστικά τα οινάμπελα και προβλέπει ενίσχυση για την αναδιάρθρωση υφιστάμενων αμπελώνων ή τη δημιουργία νέων (εφόσον διαθέτουν άδεια αναφύτευσης σύμφωνα με το άρθρο 66 του Καν.(ΕΕ) 1308/2013 για όσο διάστημα ισχύει) με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων μέσω της ποιοτικής αναβάθμισης του αμπελουργικού δυναμικού, της εγκατάστασης ποικιλιών αμπέλου με αυξημένο εμπορικό ενδιαφέρον, της εισαγωγής σύγχρονων καλλιεργητικών τεχνικών και της διαφύλαξης και προστασίας του περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με το άρθρο 3 της με αρ. 1059/128533/13-05-2022 Υ.Α., οι δράσεις που καλύπτει το πρόγραμμα είναι α) την ποικιλιακή μετατροπή των αμπελώνων, με επαναφύτευση ή επανεμβολιασμό, η μετεγκατάσταση και η βελτίωση των τεχνικών διαχείρισης τους, εφόσον συνδέονται με τους στόχους του προγράμματος. Οι δράσεις αναλύονται σε συγκεκριμένα μέτρα τα οποία θα πρέπει να επιφέρουν σημαντικές τροποποιήσεις διαρθρωτικού χαρακτήρα στον αμπελώνα. Δεν καλύπτεται η κανονική ανανέωση (η αναφύτευση του ίδιου αγροτεμαχίου με την ίδια ποικιλία σύμφωνα με το ίδιο σύστημα αμπελοκαλλιέργειας) των αμπελώνων που φτάνουν στο τέλος του κύκλου της φυσικής τους ζωής. Σύμφωνα με το άρθρο 5§1.η) «Όταν πρόκειται για αναφύτευση της ίδιας ποικιλίας στο ίδιο αμπελοτεμάχιο πρέπει να υλοποιείται αλλαγή αποστάσεων φύτευσης ή και μεταβολή στον αριθμό των πρέμνων με ελάχιστη ποσοστιαία μεταβολή 20% στις αποστάσεις ή στον αριθμό των πρέμνων, πριν και μετά την αναδιάρθρωση, εκτός άλλης μεταβολής συστήματος διαχείρισης». Να τονισθεί ότι στις περιπτώσεις που από τον επιτόπιο ολοκλήρωσης δράσεων προκύψει ότι δεν τηρήθηκαν τα αναγραφόμενα στην αίτηση και δεν πραγματοποιήθηκε η αναφύτευση στις αποστάσεις φύτευσης της νέας κατάστασης, με συνέπεια να μην δεν καλύπτεται η ποσοστιαία μεταβολή, η αίτηση δεν θα μπορέσει να προχωρήσει σε πληρωμή. Δεν είναι επιλέξιμες οι δαπάνες που συνδέονται με την καθημερινή διαχείριση αμπελώνα, την προστασία έναντι ζημιών από θηράματα, πτηνά ή χαλάζι, την κατασκευή αναμοφρακτών και τοίχων για την προστασία από τον άνεμο, τις ιδιωτικές οδούς και τα αναβατόρια και την αγορά αγροτικών οχημάτων.
Το πρόγραμμα εφαρμόζεται μόνο σε εκτάσεις οι οποίες πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α) είναι φυτεμένες με οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου ταξινομημένες σύμφωνα με την αριθ. 2919/95506/13-9-2017 Υ.Α. (ΦΕΚ 3276Β), όπως κάθε φορά ισχύει.
β) είναι καταχωρισμένες στο Αμπελουργικό Μητρώο.
γ) έχουν υποβληθεί από τους παραγωγούς γι’ αυτές αλλά και για το σύνολο της αμπελουργικής τους εκμετάλλευσης, δηλώσεις συγκομιδής ή δηλώσεις παραγωγής όπου απαιτείται, σύμφωνα με τα άρθρα 22 και 24 του Καν (Ε.Ε.) 2018/274, για τις δύο τουλάχιστον αμπελουργικές περιόδους που προηγούνται της περιόδου ένταξης στο πρόγραμμα (2021 και 2022).
δ) έχει υποβληθεί γι’ αυτές Αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης για το τρέχον ημερολογιακό έτος (2023)
ε) έχουν τηρηθεί οι υποχρεώσεις που απορρέουν από τις εθνικές και κοινοτικές διατάξεις για το σύνολο της αμπελουργικής εκμετάλλευσης.
Η ελάχιστη έκταση αμπελοτεμαχίου για συμμετοχή στο πρόγραμμα ορίζεται στο μισό (0,5) στρέμμα.
Η εγκατάσταση της νέας αμπελοφυτείας πραγματοποιείται:
α) στην ίδια θέση με αυτήν που εκριζώθηκε ή σε διαφορετική τοποθεσία της ίδιας εκμετάλλευσης και σε έκταση ισοδύναμη με αυτήν που εκριζώθηκε.
β) σύμφωνα με τα σύγχρονα συστήματα αμπελοκαλλιέργειας με υποστύλωση ή μη.
γ) σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία (αριθμ. 2454/235853/20-9-2019 ΦΕΚ 3645Β/1-10-2019 Υ.Α. όπως ισχύει).
Σύμφωνα με το άρθρο 21§16 της με αρ. 3138/329916/27-10-2023 Υ.Α., η νέα φυτεία θα πρέπει να διατηρηθεί για χρονική περίοδο τουλάχιστον δέκα 10 ετών, υπολογιζόμενη από το οικονομικό έτος πληρωμής της στήριξης. Η υποχρέωση αυτή συνοδεύει το αγροτεμάχιο ανεξάρτητα από τον νόμιμο κάτοχο της έκτασης. Δεν χορηγείται στήριξη για τις εκτάσεις που έχουν λάβει κοινοτική ή εθνική στήριξη για τα ίδια μέτρα που προβλέπονται στο εν λόγω πρόγραμμα κατά τις δέκα (10) προηγούμενες οικονομικές περιόδους που προηγούνται της αίτησης για ένταξη στο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης και μετατροπής αμπελώνων, υπολογιζόμενες από το οικονομικό έτος πληρωμής της στήριξης, που αφορούν πειραματικούς αμπελώνες και μητρικές φυτείες εμβολιοληψίας και αμπελουργών των οποίων οι εκμεταλλεύσεις καταλαμβάνουν λιγότερο από 1,0 στρέμμα αμπελώνα και κανένα μέρος της συγκομιδής δεν διατέθηκε ούτε πρόκειται να διατεθεί στο εμπόριο με οποιαδήποτε μορφή.
Επιπλέον, δεν είναι επιλέξιμοι για ένταξη στο πρόγραμμα παραγωγοί:
α) με παράνομες φυτεύσεις και αμπελουργικές εκτάσεις που έχουν φυτευτεί χωρίς, την προβλεπόμενη από την ενωσιακή και εθνική νομοθεσία, άδεια,
β) με δηλώσεις συγκομιδής στις οποίες δηλώνεται προορισμός που δεν σχετίζεται με οινοποίηση του συγκομισθέντος προϊόντος, όπως ιδιοκατανάλωση (εξαιρούνται μέλη μέλη συνεταιριστικού οινοποιείου ή μέλη ομάδων παραγωγών αμπελοοινικού τομέα που τους έχουν παραδώσει το σύνολο της σταφυλοπαραγωγής τους στα εν λόγω συνεργατικά οινοποιεία ή ομάδες και διατηρούν το δικαίωμα παρασκευής ποσότητας οίνου μικρότερης από 10 εκατόλιτρα με οινοποίηση, για οικογενειακή κατανάλωση), λοιποί προορισμοί, χυμοποίηση και οινοποίηση από δηλούντα (εξαιρούνται οι οινοποιοί κάτοχοι αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων).
γ) με δηλώσεις συγκομιδής στις οποίες δηλώνεται προορισμός μηδενική παραγωγή χωρίς την απαραίτητη τεκμηρίωση από τον ΕΛΓΑ.
Επίσης, παραγωγοί οι οποίοι μετά την οριστική έγκρισή τους αποχώρησαν οικειοθελώς, για λόγους που δεν σχετίζονται με περιπτώσεις ανωτέρας βίας, αποκλείονται για τις επόμενες δύο αμπελοοινικές περιόδους από το πρόγραμμα.
Σύμφωνα με το άρθρο 10 της με αρ. 3138/329916/27-10-2023 Υ.Α., τα Κριτήρια Προτεραιότητας ορίζονται ως εξής:
Νέοι γεωργοί (νεοεισερχόμενοι στον αγροτικό τομέα): Ως νέοι γεωργοί θεωρούνται οι παραγωγοί που είναι κάτω των 40 ετών και διαθέτουν αμπελοτεμάχια με οινοποιήσιμες ποικιλίες (1,0 μόριο)
Εκτάσεις που προορίζονται για αναδιάρθρωση στο πλαίσιο της βιωσιμότητας των μικρών και μεσαίων εκμεταλλεύσεων: κατά το χρόνο της αίτησης του αιτούντος τα στρέμματα της αμπελουργικής εκμετάλλευσης φυτεμένα με οινοποιήσιμες ποικιλίες σύμφωνα με τα στοιχεία του Αμπελουργικού Μητρώου: από 0,5 έως και 5,0 στρέμματα (0,4 μόρια), από 5,1 έως και 20,0 στρέμματα (1,4 μόρια), από 20,1 έως και 30,0 στρέμματα (2,0 μόρια), από 30,1 έως και 50,0 στρέμματα (2,0 μόρια), από 50,1 στρέμματα και πάνω (0,4 μόρια).
Εκτάσεις όπου οι αμπελώνες δύνανται να παραγάγουν προϊόν ανώτερης ποιότητας: τα αγροτεμάχια για τα οποία γίνεται αίτηση ένταξης στο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, βρίσκονται εντός οριοθετημένης ζώνης παραγωγής οίνων ΠΟΠ ή ΠΓΕ, η ποικιλία (ή οι ποικιλίες) προς φύτευση είναι σύμφωνη (ή σύμφωνες) με τα όσα ορίζει η νομοθεσία για την παραγωγή οίνων ΠΟΠ ή Π.Γ.Ε και η ποικιλία (ή οι ποικιλίες) που είναι ήδη φυτεμένη/ές είναι σύμφωνη/ες με τον τεχνικό φάκελο του ΠΟΠ/ΠΓΕ της ζώνης. Επίσης, η συγκομισθείσα ποσότητα στις δηλώσεις συγκομιδής πρέπει να είναι σύμφωνη με τον τεχνικό φάκελο. Παραγωγή οίνων ΠΟΠ (2,0 μόρια) / Π.Γ.Ε. (1,4 μόρια)
Εκτάσεις όπου οι αμπελώνες συμβάλλουν στη διατήρηση του περιβάλλοντος: Ο αιτών έχει στην κατοχή του οινοποιήσιμα αμπέλια κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης και έχει εφαρμόσει σε ολόκληρη την έκταση που έχει φυτευτεί με αμπέλια επί πέντε τουλάχιστον έτη πριν από την υποβολή της αίτησης τους κανόνες βιολογικής παραγωγής (σε μεταβατικό στάδιο ή πλήρη εφαρμογή) (2,0 μόρια) ή εθνικά συστήματα πιστοποίησης για ολοκληρωμένη διαχείριση στην παραγωγή (1,0 μόριο).
Ένταξη για όλα τα μέτρα: εκρίζωση-αναφύτευση- βελτίωση τεχνικών διαχείρισης ή φύτευση-βελίωσητεχνικών διαχείρισης (1,0 μόριο).
Σύμφωνα μες το άρθρο 11 με αρ. 3138/329916/27-10-2023 Υ.Α., σε περίπτωση που τα διαθέσιμα κονδύλια εξαντληθούν για μια θέση της κατάταξης στην οποία πολλές αιτήσεις έχουν ισοβαθμήσει, τα υπόλοιπα κονδύλια κατανέμονται στις αιτήσεις αυτές με βάση την εφαρμογή των ακόλουθων συμπληρωματικών κριτηρίων προτεραιότητας τα οποία ευθυγραμμίζονται με τους στρατηγικούς στόχους του Προγράμματος χορηγείται προτεραιότητα σε αιτήσεις στις οποίες ο παραγωγός αιτείται την φύτευση στην τελική θέση των κάτωθι γηγενών ποικιλιών: Λευκές: Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Κόκκινες: Αγιωργίτικο, Ξινόμαυρο, Ερυθρωπές: Μοσχοφίλερο. Εάν και μετά την εφαρμογή του ανωτέρω συμπληρωματικού κριτηρίου υπάρχουν ακόμη ισοβαθμίες, τότε χορηγείται προτεραιότητα σε παραγωγούς κατά αύξουσα σειρά μεγέθους αμπελουργικής εκμετάλλευσης (οινοποιήσιμες ποικιλίες), με σκοπό τη βελτίωση μικρών και κατακερματισμένων εκμεταλλεύσεων.
Σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο παράρτημα Ι της αρ. 3138/329916/27-10-2023 Υ.Α. «Η αμπελουργική εκμετάλλευση του παραγωγού ελέγχεται στο σύνολό της, όπως καταγράφεται στο Αμπελουργικό Μητρώο.» και πραγματοποιείται Έλεγχος ορθής καταγραφής υφιστάμενης καλλιεργητικής κατάστασης αμπελοτεμαχίων προς ένταξη στην Παρέμβαση «Αναδιάρθρωσης και Μετατροπής Αμπελώνων». Η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης αμπελοκαλλιέργειας για τυχόν μεταβολή/τροποποίηση στα στοιχεία της αμπελουργικής εκμετάλλευσης του στο Αμπελουργικό Μητρώο θα πρέπει να προηγηθεί της αίτησης του παραγωγού για ένταξη σ’ αυτό.
Τέλος γίνεται σαφές ότι η έγκριση και η ένταξη στο πρόγραμμα των επιλέξιμων αιτήσεων και εκτάσεων ακολουθεί την Υπουργική Απόφαση κατανομής των διαθέσιμων κονδυλίων του αρμόδιου υπουργείου.
Για πληροφορίες σχετικά με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τις προϋποθέσεις ένταξης, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στην αρμόδια υπηρεσία ή στην ιστοσελίδα της Περιφέρειας Θεσσαλίας (αρχική σελίδα: www.thessaly.gov.gr → ενημέρωση → γεωργικά θέματα → ενημέρωση).
