Του Νίκου Ρουσάνογλου
“Έκρηξη” του αριθμού των κενών κατοικιών, τόσο πανελλαδικά, ιδίως όμως στην Αττική καταγράφεται κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, επιταχύνοντας και επιδεινώνοντας τη στεγαστική κρίση, από τη στιγμή μάλιστα που και η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα δεν έχει κατορθώσει να επιστρέψει στο προ κρίσης επίπεδο. Το φαινόμενο ξεκίνησε ήδη από τη δεκαετία του 2000, με την προηγούμενη απογραφή να δείχνει αύξηση κατά 77% του αριθμού των κενών διαμερισμάτων στην Αττική, τη δεκαετία 2001-2011. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ από την απογραφή του 2021 αναμένεται να δημοσιοποιηθούν το επόμενο διάστημα.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανάλυση του Ινστιτούτου για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή Eteron, “η Ελλάδα έχει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά κενών κατοικιών στην Ευρώπη, με μεγάλες συγκεντρώσεις στα αστικά κέντρα. Με βάση την απογραφή του 2011, το ποσοστό των κενών κατοικιών στον Δήμο Αθηναίων ήταν 31%, στον Δήμο Πειραιά 28% και στον Δήμο Θεσσαλονίκης 28,2%. Μόνο στον Δήμο Αθηναίων τα κενά διαμερίσματα έφτασαν τις 132.000”. Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος για τον οποίο τα μέτρα που ανακοινώθηκαν στην πρόσφατη ΔΕΘ, επιχειρούν να δημιουργήσουν κίνητρα για την επιστροφή μέρος του αναξιοποίητου αυτού αποθέματος στην αγορά, π.χ. μέσω της απαλλαγής για μία τριετία του φόρου εισοδήματος από ενοίκια, εφόσον μισθωθούν σπίτια που ήταν κενά τα τελευταία τρία χρόνια.
Κυβερνητικές πηγές υπολογίζουν ότι σήμερα, από τις περίπου 700.000 κλειστές κατοικίες πανελλαδικά (στοιχεία ΑΑΔΕ), περίπου 400.000 βρίσκονται εντός της Αττικής. Αν ισχύει το νούμερο αυτό, θα πρόκειται για μια δυσθεώρητη “επίδοση”, που εξηγεί με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο, την πολύ μεγάλη αύξηση των τιμών πώλησης και κυρίως ενοικίασης κατοικιών, μιας και πρόκειται για ένα απόθεμα πολλαπλάσιο της τρέχουσας προσφοράς.
Πολλά από τα ακίνητα αυτά δεν μπορούν να ενοικιαστούν επειδή βρίσκονται σε πολύ κακή κατάσταση και οι ιδιοκτήτες τους αδυνατούν ή δεν θέλουν να επενδύσουν τα απαιτούμενα χρήματα για τη συντήρηση, ή την επισκευή τους. Πρόσφατη μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, υπολόγισε ότι περίπου 250.000 σπίτια σε όλη τη χώρα έχουν απαξιωθεί και βρίσκονται εκτός αγοράς, ακριβώς λόγω της οικονομικής αδυναμίας των ιδιοκτητών τους να προβούν στις απαιτούμενες επισκευές και αναβαθμίσεις τα προηγούμενα 15 χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης. Πρόκειται για ακίνητα που έχουν υποβαθμιστεί σημαντικά, λόγω της απουσίας επισκευών και συντήρησης επί σειρά ετών, με αποτέλεσμα πλέον να έχουν απαξιωθεί και να είναι δύσκολη η επιστροφή τους στην αγορά. Η Εθνική Τράπεζα, υπολόγισε ότι λόγω της κρίσης, έλειψαν από την αγορά επενδύσεις ύψους 35 δις ευρώ, που ήταν απαραίτητες για να συντηρηθεί, να επισκευαστεί και να αναβαθμιστεί το απόθεμα αυτό.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 89% του συνόλου των ακινήτων της χώρας είναι ηλικίας μεγαλύτερης των 25 ετών, καθώς από το 2000 και μετά έχει κατασκευαστεί μόλις το 11% του συνολικού οικιστικού αποθέματος της χώρας, απόρροια και της οικονομικής κρίσης που μεσολάβησε. Μάλιστα, η μεγάλη πλειονότητα (πάνω από το 50%) των κτιρίων έχει κατασκευαστεί κατά την διάρκεια των δεκαετιών από το 1950 έως και τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Αυτό σημαίνει ότι πάνω από 2 εκατ. κατοικίες πανελλαδικά, είναι σήμερα παρωχημένες για τους ενοίκους τους, καθώς στερούνται μόνωσης και ασφαλώς δεν συμβαδίζουν με τον σύγχρονο αντισεισμικό κανονισμό. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η πρωτοβουλία για εξασφάλιση 400 εκατ. ευρώ για τη χορήγηση άτοκων δανείων έως 20.000 ευρώ (χωρίς εισοδηματικά κριτήρια) μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης για ενεργειακές αναβαθμίσεις, μια πρωτοβουλία που εκτιμάται ότι θα συμβάλλει σημαντικά στη χρηματοδότηση των απαιτούμενων εργασιών, σε συνδυασμό και με το πρόγραμμα Ανακαινίζω-Νοικιάζω, αλλά και με το νέο “Εξοικονομώ”.
Ασφαλώς πολλοί είναι και οι ιδιοκτήτες, που στερούνται του απαιτούμενου χρόνου, ή διάθεσης να προχωρήσουν σε εύρεση των απαιτούμενων επαγγελματιών, ώστε να προχωρήσουν σε μια ανακαίνιση του ακινήτου τους, π.χ. γιατί μένουν σε άλλη πόλη, ή χώρα. Επίσης, πολλά κλειστά ακίνητα αποτελούν εξασφάλιση έναντι δανείων, που έχουν “κοκκινήσει” και έχουν κατασχεθεί, βρίσκονται στο στάδιο του πλειστηριασμού, ή έχουν επαναγοραστεί από τις τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, κάτι που σημαίνει ότι απαιτούνται πολυετείς προσπάθειες έως ότου βρεθούν κάποια από τα ακίνητα αυτά στην αγορά προς πώληση.
Ακόμα ένα ποσοστό κλειστών ακινήτων οφείλεται στη δυσάρεστη εμπειρία, που έχουν αντιμετωπίσει πολλοί ιδιοκτήτες στο παρελθόν, λόγω ανείσπρακτων οφειλών ή/και ζημιών ύψους χιλιάδων ευρώ, από κακοπληρωτές ενοικιαστές. Η δε έλλειψη πλαισίου προστασίας έναντι αυτού του φαινομένου, είναι και ο λόγος για τον οποίο έχει αρχίσει να ωριμάζει η σκέψη για την δημιουργία ενός “Τειρεσία” για τους ασυνεπείς ενοικιαστές, όπως ανέφερε πρόσφατα και ο κ. Αλ. Πατέλης, επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού.
Πηγή: capital.gr
