500.000 κατοικίες αποτελούν σχολάζουσες κληρονομιές ή…

Του Νίκου Ρουσάνογλου

“Μικρό καλάθι” κρατούν οι παράγοντες της αγοράς ακινήτων αναφορικά με το κατά πόσο θα μπορέσει να αυξηθεί η προσφορά κατοικιών, παρότι, όπως επισημαίνουν, τα μέτρα που ανακοινώθηκαν πρόσφατα από την κυβέρνηση στο πλαίσιο της στεγαστικής πολιτικής, κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. “Για τη στεγαστική κρίση σήμερα, δεν ευθύνονται ούτε το πρόγραμμα Χρυσή Βίζα, ούτε φυσικά η απήχηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Το πρόβλημα έγκειται στην ερήμωση της περιφέρειας και την υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης”, ανέφερε χθες ο κ. Κοσμάς Θεοδωρίδης, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Μεσιτών και Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών-Αττικής, μιλώντας στο πλαίσιο του 2ου Property Show, το ετήσιο συνέδριο του μεσιτικού κλάδου.

Σύμφωνα με τον ίδιο, “με βάση την απογραφή του 2011, 2,2 εκατ. κατοικίες, ή το 35% του συνόλου του κτιριακού αποθέματος της χώρας ήταν κλειστό. Σήμερα, υπολογίζεται ότι 500.000 ακίνητα είναι σχολάζουσες κληρονομιές, ή αποποιήσεις εν μέρει, φαινόμενο που κορυφώθηκε μεσούσης της κρίσης. Τα περισσότερα από αυτά τα ακίνητα βρίσκονται στην περιφέρεια”. 

Παράλληλα, “άλλα 400.000 οικιστικά ακίνητα είναι εκτός αγοράς, λόγω τραπεζικών διαδικασιών και χρεών, ενώ περίπου 150.000-200.000 έχουν απορροφηθεί στη βραχυχρόνια μίσθωση και την Χρυσή Βίζα”. 

Όπως ανέφερε ο κ. Θεοδωρίδης, υπολογίζεται ότι 1%-2% του κτιριακού αποθέματος, δηλαδή 60.000 – 120.000 κατοικίες ετησίως, καθίστανται μη κατοικήσιμες. “Σε μια αγορά με ρευστότητα, αυτό το μέγεθος καλύπτεται με ευκολία. Όχι όμως και στην περίπτωση της Ελλάδας, όπου το τραπεζικό σύστημα απορροφά περισσότερα κεφάλαια από αυτά με τα οποία χρηματοδοτεί την κτηματαγορά. Πέρσι, υπολογίζεται ότι πληρώθηκαν 1 δισ. ευρώ περισσότερα κεφάλαια για δάνεια, απ’ ό,τι ήταν οι χορηγήσεις”, τόνισε χαρακτηριστικά. Έτσι, προγράμματα που προσελκύουν κεφάλαια από το εξωτερικό, όπως εκείνο της Χρυσής Βίζα, συνέβαλλε καθοριστικά στη μείωση του χρηματοδοτικού κενού, προσφέροντας ρευστότητα στην αγορά. 

Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι σημαντικό να γίνει αντιληπτό ότι εκείνοι που ζητούν τη μείωση των τιμών πώλησης κατοικιών, είναι αυτοί ακριβώς που θέλουν να αγοράσουν, επομένως έχουν κάθε συμφέρον από μια τέτοια εξέλιξη, παρότι θα είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της αξίας της περιουσίας των Ελλήνων, μιας και το 80% αυτής βρίσκεται σε κάποιο ή κάποια ακίνητα.

Με τη σειρά του, ο κ. Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών-Αττικής, επισήμανε ότι τους τελευταίους μήνες η ζήτηση στην αγορά κατοικίας βαίνει μειούμενη και απαιτείται προσοχή, ώστε “να μην επιστρέψουμε στην εποχή της βαθιάς κρίσης”. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, “εμείς επιθυμούμε μια εξισορρόπηση μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης, ώστε και οι τιμές να μην αυξάνονται υπερβολικά. Το ζήτημα όμως είναι η Πολιτεία να ακούει τις προτάσεις και τις απόψεις των φορέων του κλάδου και να μην μας απεχθάνεται, ή να φτάνουμε να ακούμε σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση πολιτικούς να λένε επί λέξει ότι φτιάξαμε το Σπίτι Μου 2, γιατί ξέρουμε ότι υπάρχει πρόβλημα με την προσφορά”.

Κατά τον κ. Ποταμιάνο, μόνο από κληροδοτήματα, έχουν εντοπιστεί περίπου 5.000 κλειστά διαμερίσματα στο κέντρο της Αθήνας, τα οποία δεν πρόκειται να αξιοποιηθούν παρά μόνο μετά από 10 χρόνια. Άλλα ακίνητα είναι κατασχεμένα κι άλλες χιλιάδες επίσης είναι προϊόν δικαστικής διαμάχης, που λόγω των μεγάλων καθυστερήσεων στην απονομή δικαιοσύνης, μένουν αναξιοποίητα επί σειρά ετών. 

Όσον αφορά το νέο πρόγραμμα Σπίτι Μου, τόνισε ότι παρότι συμβάλλει στη δημιουργία κουλτούρας ιδιοκτησίας στη χώρα, δημιουργεί και κάποιες στρεβλώσεις. Συγκεκριμένα, από τον προσεχή Ιανουάριο, όταν θα ξεκινήσει να “τρέχει” θα αυξηθεί απότομα η ζήτηση, ενισχύοντας κι άλλο τις αυξήσεις στις τιμές των κατοικιών. Με τον τρόπο αυτό, ουσιαστικά το όφελος των δικαιούχων από την επιδότηση επιτοκίου, θα το καρπωθούν οι πωλητές σήμερα, που θα κατορθώσουν να πουλήσουν ακριβότερα τα ακίνητά τους, ακριβώς λόγω της απότομης πίεσης που θα αυξηθεί στην προσφορά, μεγεθύνοντας το υφιστάμενο έλλειμμα.

Σύμφωνα με τον κ. Γιάννη Ρεβύθη, επίτιμο πρόεδρο του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών-Αττικής, “το μεγάλο πρόβλημα είναι η αστυφιλία και το ότι το 50% της χώρας ζει και αναζητά ακίνητο στην Αττική, περιορίζοντας έτσι την προσφορά και αυξάνοντας τις τιμές. Όποιες παρεμβάσεις κι αν γίνουν δεν θα είναι αρκετές, αν δεν βρεθεί τρόπος να μετακινηθούν περισσότεροι άνθρωποι στην περιφέρεια, π.χ. μέσω της αύξησης των θέσεων εργασίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μέση τιμή πώλησης μιας μεταχειρισμένης κατοικίας στην περιφέρεια, δεν ξεπερνά τα 700 ευρώ/τ.μ.”. Σύμφωνα με τον κ. Ρεβύθη, θα πρέπει να πιεστούν και οι εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων να επιταχύνουν τον ρυθμό διάθεσης ακινήτων στην αγορά.

“Ωρολογιακή βόμβα για την αγορά η υπόθεση του ΝΟΚ”

Το ζήτημα της ανασφάλειας που έχει προκληθεί στην αγορά ακινήτων μετά τις προσφυγές για τις ευεργετικές διατάξεις του ΝΟΚ, έθεσε ο κ. Δημήτρης Καψιμάλης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κατασκευαστών Κτιρίων Ελλάδας. “Με τον ΝΟΚ χτίζουμε από το 2012. Σήμερα, δικαστήρια αποφασίζουν ότι ο νόμος είναι άκυρος. Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες ακίνητα είναι εν δυνάμει αυθαίρετα, κάτι που σημαίνει ότι αν γίνει κάποια προσφυγή, θα πρέπει να κατεδαφιστούν”, ανέφερε ο κ. Καψιμάλης. Έφερε μάλιστα και ένα παράδειγμα όπου ξένοι αγοραστές απαίτησαν από τον κατασκευαστή την επιστροφή του 1,8 εκατ. ευρώ που είχαν καταβάλει για την αγορά νεόδμητων διαμερισμάτων, επειδή πληροφορήθηκαν ότι ο οικείος δήμος θα προχωρήσει σε προσφυγή για την ακύρωση της οικοδομικής άδειας και το κτίσμα θα κηρυχθεί αυθαίρετο.

Στο πλαίσιο αυτό και ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της επικείμενης συνεδρίασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, ο κ. Καψιμάλης ζήτησε να υπάρξει κάποια μέριμνα κι εξασφάλιση, τουλάχιστον για τα ακίνητα που έχουν ήδη χτιστεί με νόμιμες οικοδομικές άδειες, να μην υπάρξει δηλαδή αναδρομικότητα. Ήδη πάντως, όπως σημείωσε, οι περισσότεροι ενδιαφερόμενοι αγοραστές αποφεύγουν να αγοράσουν σπίτια σε οικοδομές που ανεγείρονται με τις διατάξεις του ΝΟΚ, ακόμα κι αν η τοπική δημοτική αρχή δεν έχει προβεί σε κάποια προσφυγή, ή αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών.