Του Τάσου Δασόπουλου
Τα υψηλά επιτόκια, το περιβάλλον οικονομικής επιβράδυνσης στην ΕΕ και κάποια εσωτερικά διαρθρωτικά προβλήματα, γίνονται η αιτία να αναθεωρούνται προς τα κάτω οι προσδοκίες για την αύξηση των επενδύσεων, παρά τα μεγάλα ποσά που έχει εξασφαλίσει η Ελλάδα από κοινοτικές πρωτοβουλίες και κυρίως το ΤΑΑ.
Συγκεκριμένα, στο νέο Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό και Διαρθρωτικό Πρόγραμμα 2025-2028, προβλέπεται ότι ο ρυθμός αύξησης των επενδύσεων θα είναι 6,7% για το 2024 και 8,4% για το 2025. Οι ρυθμοί αυτοί είναι σημαντικά αναθεωρημένοι σε σχέση με το πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης το οποίο δημοσιοποιήθηκε τον περασμένο Απρίλιο. Τότε ο ρυθμός αύξησης των επενδύσεων υπολογίζονταν στο 9,1% για το 2024 και στο 14,1% για το 2025. Ειδικά για το 2024, η αρχική πρόβλεψη η οποία περιλαμβάνονταν στον προϋπολογισμό του 2024 ήταν ότι οι επενδύσεις για φέτος θα αυξάνονταν κατά 15,1%.
Η αναθεώρηση προς τα κάτω για τις επενδύσεις, εκτός από την προφανή σκοπιμότητα να κλείσει και να εγκριθεί από τις Βρυξέλλες το νέο μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό και διαρθρωτικό σχέδιο 2025-2028 (η Κομισιόν πάντα διαφωνούσε με την Αθήνα για το ύψος των επενδύσεων) έχει να κάνει και με αντικειμενικά προβλήματα. Για παράδειγμα, στις ιδιωτικές επενδύσεις, λόγω της μείωσης των επιτοκίων από τα μέσα του χρόνου και μετά, παρατηρήθηκε μια χρονική μετατόπιση ιδιωτικών επενδύσεων για την περίοδο μετά το καλοκαίρι. Αυτό συνέβη κυρίως σε επενδύσεις οι οποίες αφορούσαν τις κατασκευές και τις αγορές επιχειρήσεων οι οποίες περιμένουν περισσότερο ευνοϊκό νομισματικό περιβάλλον.
Το ΤΑΑ
Στις δημόσιες επενδύσεις, η διαφορά μεταξύ αρχικών προσδοκιών και νεότερων εκτιμήσεων προκύπτει από προβλήματα τα οποία εντοπίζονται τόσο στις επενδύσεις όσο και στα δάνεια. Ειδικότερα στις επιχορηγήσεις οι οποίες χρηματοδοτούν κατά τεκμήριο δημόσιες επενδύσεις, το πρόβλημα των πόρων ύψους 8 ,1 δις που έχει συγκεντρώσει η Αθήνα από τις πρώτες 4 δόσεις του ΤΑΑ είναι η γραφειοκρατία των έργων αλλά και οι ενστάσεις που καθυστερούν την υλοποίηση έργων.
Παρόμοια προβλήματα καταγράφονται και στην εκταμίευση των δανείων, αφού από τα συνολικά 8,5 δις των δανείων που έχουν συμβασιοποιηθεί, είναι ζήτημα αν έχει εκταμιευτεί 2,5 δις ευρώ. Εδώ οι παράγοντες καθυστερήσεων είναι πολλοί. Κάποιοι από αυτούς αναφέρονται σε “ανώριμες” επενδύσεις, καθυστερήσεις εκταμίευσης δανείων από τις εμπορικές τράπεζες αλλά και τήρηση εκ μέρους των τραπεζών της απαιτούμενης ποσόστωσης ανάμεσα σε χρηματοδοτούμενες δράσεις. Ειδικότερα οι τράπεζες, αποφεύγουν να εκταμιεύουν δάνεια μόνο για το περιβάλλον ή μόνο για την ψηφιακή μετάβαση. Προσπαθούν να πετύχουν να εκταμιεύουν δάνεια που ακολουθούν την ποσόστωση ανάμεσα σε πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση (καθυστερώντας την εκταμίευση όσων δανείων υπερβαίνουν το ποσοστό) ώστε να μπορούν να ζητήσουν την επόμενη δόση δανείων από το ΤΑΑ από το ΥΠΕΘΟ.
Ωστόσο, παρά τη σταδιακή επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των επενδύσεων προβλέπεται να αυξήσουν τη συνεισφορά τους στην πραγματική ανάπτυξη με 1 ποσοστιαία μονάδα το 2024 και 1,3% το 2025. Η αναμενόμενη περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, η επιτάχυνση της υλοποίησης του Ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και η βελτίωση του οικονομικού κλίματος μετά την αναβάθμιση της οικονομίας σε επενδυτική βαθμίδα, θα αποτελέσουν τις κινητήριες δυνάμεις πίσω από αυτήν την επέκταση.
Πηγή: capital.gr
