Τουρισμός: Από τα χαμόγελα στον προβληματισμό

Οι επιχειρηματίες του τουρισμού έβλεπαν τη μειωμένη αγοραστική δύναμη των τουριστών φέτος το καλοκαίρι. Εντούτοις δεν περίμεναν πως η υστέρηση της κατανάλωσης θα αποτυπωνόταν στο τουριστικό καλάθι, καθώς η κίνηση από το εξωτερικό ήταν μεγάλη και οι πληρότητες κυμαίνονταν στα ίδια επίπεδα με πέρσι στα ξενοδοχεία της χώρας.

Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ταξιδιωτικό ισοζύγιο πληρωμών τον Ιούλιο έφεραν την τουριστική αγορά αντιμέτωπη με την πραγματικότητα.

Έπειτα από πολλές σεζόν, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν πτώση κατά 4,2%, φτάνοντας στα 4,03 δισ. ευρώ, έναντι 4,2 ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2023. Και μπορεί το τουριστικό ταμείο σε επίπεδο επταμήνου να είναι πάνω (οι ταξιδιωτικές εισπράξεις καταγράφουν άνοδο κατά 5,6% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, αγγίζοντας τα 11 δισ. ευρώ), όμως ο προβληματισμός για την πορεία του τουρισμού, στην καρδιά μάλιστα της τουριστικής περιόδου, είναι κάτι παραπάνω από έντονος.

Ποιος φταίει

Το προηγούμενο διάστημα τουριστικοί φορείς έκαναν λόγο για σημάδια κόπωσης, βλέποντας κυρίως τη μείωση στην εστίαση, την πτώση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι, αλλά και τη μεγάλη στροφή των επισκεπτών στα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης. Στο επιβαρυμένο αυτό κλίμα ήρθαν να προστεθούν οι νέες επιβαρύνσεις για τον τουριστικό χώρο, όπως οι αυξήσεις σε τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή και τέλη παρεπιδημούντων, και η αύξηση του τέλους εισόδου για τους επιβάτες κρουαζιέρας.

Η μείωση των εσόδων από τον τουρισμό, που καταγράφεται τον μήνα Ιούλιο, αλλά υπάρχουν φόβοι πως θα συνεχιστεί και τον Αύγουστο, αποδίδεται από παράγοντες της αγοράς στην ακρίβεια, που οδηγεί τους επισκέπτες σε λιγότερες διανυκτερεύσεις και μικρότερο budget, αλλά και στις βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb, που είναι πιο οικονομικές σε σύγκριση με τα πακέτα all inclusive.

Είναι χαρακτηριστικό πως τον Ιούλιο η μείωση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι έφτασε το 9,1%.

Πτωτικά οι βασικές δεξαμενές τουριστών

Η πτώση στα έσοδα άγγιξε σχεδόν όλες τις μεγάλες δεξαμενές από το εξωτερικό. Οι εισπράξεις από τη Γερμανία μειώθηκαν τον Ιούλιο κατά 9,9% και διαμορφώθηκαν στα 540 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τη Γαλλία μειώθηκαν κατά 34,2% στα 230 εκατ. ευρώ. Μείωση παρουσίασαν και οι εισπράξεις από την Ιταλία κατά 1,5%, οι οποίες έφτασαν στα 276 εκατ. ευρώ. Από τις λοιπές χώρες, αύξηση κατά 1,2% παρουσίασαν οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 720 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 11,7% και διαμορφώθηκαν στα 219 εκατ. ευρώ.

Σε επίπεδο επταμήνου, η εικόνα είναι μικτή. Οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά +1,4% στα 1,763 δισ. ευρώ, ενώ αυτές από τη Γαλλία μειώθηκαν κατά -13,8% στα 675 εκατ. ευρώ. Αυξημένες κατά +20,7% ήταν οι εισπράξεις από την Ιταλία, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 605 εκατ. ευρώ. Άνοδο κατά +11,3% παρουσίασαν οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 1,729 δισ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά -3% στα 760 εκατ. ευρώ.

Ο στόχος για έσοδα πάνω από 22 δισ. φέτος, σε σχέση με τα 20,5 δισ. που είχαμε το 2023, παραμένει. Πηγές αναφέρουν πως και ο Σεπτέμβριος και ο Οκτώβριος θα πάνε πολύ καλά από άποψη τουριστικής κίνησης, ενώ η επέκταση της τουριστικής περιόδου ανεβάζει τις εκτιμήσεις για την επίτευξη ενός νέου ρεκόρ εσόδων.

Πώς πήγε ο Αύγουστος

Όπως αναφέρεται στο τελευταίο στατιστικό δελτίο του ΙΝΣΕΤΕ, την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου καταγράφηκαν 18,9 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, ξεπερνώντας τα επίπεδα του Ιανουαρίου- Αυγούστου 2023 (17,5 εκατ.), παρουσιάζοντας αύξηση κατά +8,0%/+1,4 εκατ. αφίξεις. 

Μόνο τον Αύγουστο είχαμε 4,5 εκατ. αφίξεις, σημειώνοντας αύξηση κατά +7,4%/+311 χιλ. σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023.

Στο Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2024 καταγράφηκαν 5,5 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, παρουσιάζοντας αύξηση +13,3%/+640 χιλ. σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2023. Στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης είχαμε 1,7 εκατ. διεθνείς αφίξεις, παρουσιάζοντας αύξηση +2,0%/+32 χιλ. 

Στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου καταγράφηκαν 2,8 εκατ. διεθνείς αφίξεις, με την αύξηση να είναι +5,8%/+153 χιλ. Στο αεροδρόμιο των Χανίων καταγράφηκαν 1,1 εκατ. διεθνείς αφίξεις, σημειώνοντας άνοδο +7,6%/+80 χιλ. Στη Ρόδο καταγράφηκαν 2,2 εκατ. διεθνείς αφίξεις, αύξηση +14,3%/+275 χιλ., και στο αεροδρόμιο της Κω οι αφίξεις ανήλθαν σε 997 χιλ., παρουσιάζοντας αύξηση +4,0%/+39 χιλ.

Στο αεροδρόμιο της Κέρκυρας οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις διαμορφώθηκαν σε 1,5 εκατ., παρουσιάζοντας αύξηση +6,5%/+90 χιλ. Στο αεροδρόμιο της Ζακύνθου καταγράφηκαν 817 χιλ. αφίξεις, παρουσιάζοντας αύξηση +5,6%/+43 χιλ. 

Μείωση κατέγραψαν τα αεροδρόμια Μυκόνου (-2,9%/-13 χιλ.) και Σαντορίνης (+0,5%/+3 χιλ.), με τις διεθνείς αφίξεις να διαμορφώνονται σε 424 χιλ. και 575 χιλ. αντίστοιχα.

Αύξηση κατέγραψαν οι επιμέρους γεωγραφικές ενότητες την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου του 2024 με εξαίρεση τις Κυκλάδες. Ειδικότερα, οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις στα περιφερειακά αεροδρόμια ανήλθαν σε 13,4 εκατ. (αύξηση +6,0%/+761 χιλ. σε σύγκριση με το 2023). Στην Κρήτη, οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις διαμορφώθηκαν σε 3,9 εκατ., σημειώνοντας αύξηση +6,3%/+233 χιλ., στα Δωδεκάνησα ανήλθαν σε 3,3 εκατ., σημειώνοντας αύξηση +10,6%/+314 χιλ., στα Ιόνια Νησιά καταγράφηκε αύξηση κατά +5,2%/+145 χιλ., με συνολικά 2,9 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις. Στην Πελοπόννησο οι αφίξεις ανήλθαν σε 167 χιλ., σημειώνοντας αύξηση +12%/+18 χιλ. σε σχέση με το 2023.

Αντίθετα, στις Κυκλάδες σημειώθηκαν 1,0 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, παρουσιάζοντας μείωση -1,0%/-10 χιλ.