Δύο ερευνητές που συνέβαλαν στο να μπουν τα θεμέλια για την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης στο πλαίσιο των νευρωνικών δικτύων, ο Αμερικανός Τζον Χόπφιλντ και ο Βρετανοκαναδός Τζέφρεϊ Χίντον, τιμώνται με το Νομπέλ Φυσικής 2024. Εχοντας εμπνευστεί από τη λειτουργία του εγκεφάλου, ο 76 ετών Χίντον, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου του Τορόντο, που συχνά αποκαλείται «νονός της τεχνητής νοημοσύνης» και ο 91 ετών Χόπφιλντ, καθηγητής του Πανεπιστημίου Πρίστον, κατασκεύασαν τεχνητά νευρωνικά δίκτυα που αποθηκεύουν και ανακτούν μνήμες ακριβώς όπως ο ανθρώπινος εγκέφαλος καταφέρνοντας να «μαθαίνουν» από πληροφορίες που τροφοδοτούνται σε αυτά. Το παράδοξο είναι ότι ο Χίντον έγινε πρωτοσέλιδο πέρυσι όταν εγκατέλειψε την Google και προειδοποίησε για τους κινδύνους των μηχανών που ξεπερνούν τους ανθρώπους.
Η πρωτοποριακή εργασία τους ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980 και έδειξε πώς τα προγράμματα υπολογιστών που βασίζονται σε νευρωνικά δίκτυα και στατιστικές θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για ένα ολόκληρο πεδίο, το οποίο άνοιξε τον δρόμο για γρήγορη και ακριβή μετάφραση γλώσσας, συστήματα αναγνώρισης προσώπου και την Τεχνητή Νοημοσύνη που υποστηρίζει κορυφαία μοντέλα chatbots (λογισμικά που εκτελούν συγκεκριμένες λειτουργίες, σχεδιασμένα να αλληλεπιδρούν μιμούμενα τον ανθρώπινο γραπτό και προφορικό λόγο).
Ο Χόπφιλντ τιμάται για την κατασκευή «μιας συνειρμικής μνήμης που μπορεί να αποθηκεύει και να αναδομεί εικόνες και άλλους τύπους μοτίβων σε δεδομένα», ενώ ο Χίντον εφηύρε μια μέθοδο που μπορεί «να ανακαλύψει ιδιότητες στα δεδομένα», ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των μεγάλων τεχνητών νευρωνικών δικτύων που χρησιμοποιούνται σήμερα.
Θεμελιώδεις έννοιες
«Οι βραβευθέντες του 2024 χρησιμοποίησαν τις θεμελιώδεις έννοιες της στατιστικής Φυσικής για να συλλάβουν τεχνητά νευρωνικά δίκτυα που λειτουργούν σαν συνδυαστικές μνήμες και βρίσκουν πρότυπα σε μεγάλα σύνολα δεδομένων», εξήγησε στους δημοσιογράφους η Ελεν Μουνς, πρόεδρος της επιτροπής του Νομπέλ Φυσικής. Τα τεχνητά νευρωνικά δίκτυα χρησιμοποιήθηκαν για την προώθηση της έρευνας σε ποικίλους τομείς, από τη Φυσική των Σωματιδίων και την Επιστήμη των Υλικών μέχρι την Αστροφυσική. «Αποτελούν πλέον μέρος της καθημερινότητάς μας», διευκρίνισε. Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου αμέσως μετά την ανακοίνωση, ο Χίντον είπε ότι έλαβε την κλήση από τη Στοκχόλμη ενώ βρισκόταν σε ένα φτηνό ξενοδοχείο στην Καλιφόρνια που δεν είχε σύνδεση στο Διαδίκτυο. «Είμαι έκπληκτος», είπε. «Δεν είχα ιδέα ότι θα συνέβαινε κάτι τέτοιο». Πέρυσι εγκατέλειψε την Google για να μιλήσει ελεύθερα για τις ανησυχίες του σχετικά με τις πιθανές βλάβες που θα μπορούσε να προκαλέσει η τεχνητή νοημοσύνη, από τη διάδοση παραπληροφόρησης και την ανατροπή της αγοράς εργασίας έως την απειλή της ανθρώπινης ύπαρξης. Ερωτηθείς πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να επηρεάσει τον κόσμο, είπε στους δημοσιογράφους: «Νομίζω ότι θα έχει τεράστια επιρροή. Σε μέγεθος συγκρίσιμο με τη Βιομηχανική Επανάσταση. Αλλά αντί να υπερβαίνει τους ανθρώπους σε σωματική δύναμη, θα ξεπεράσει τους ανθρώπους στη διανοητική ικανότητα».
Πηγή: tanea.gr
