Μετέωρη η επανάκριση των εργοληπτικών πτυχίων

Του Νίκου Ρουσάνογλου

“Ρυθμούς χελώνας” επικαλούνται οι μικρότερες κατασκευαστικές εταιρείες που ενδιαφέρονται να ολοκληρώσουν την επανάκριση του εργοληπτικού τους πτυχίου και πιθανώς και να αναβαθμιστούν, μέσω της αναβάθμισής του κατά μία ή και δύο τάξεις, σε σχέση με σήμερα. Όπως αναφέρουν φορείς του κλάδου, για να προχωρήσει η διαδικασία, απαιτούνται διευκρινιστικές εγκύκλιοι από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, που θα περιγράφουν με σαφήνεια τα απαιτούμενα βήματα και τις διατάξεις, που περιλαμβάνονται στο Προεδρικό Διάταγμα 71.

Πρόκειται για το ΠΔ που έχει εγκριθεί ήδη από το 2019 και το οποίο αφορά ακριβώς στην επανάκριση των πτυχίων των κατασκευαστικών εταιρειών που αναλαμβάνουν δημόσια έργα. Κατά την ΠΕΣΕΔΕ (Πανελλήνια Ένωση Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων), έχουν ήδη παρέλθει πέντε μήνες από τότε που έχουν επισημανθεί τα σχετικά ζητήματα προς το υπουργείο, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει υπάρξει κάποια κινητοποίηση κι ενώ απαιτείται και χρόνος προσαρμογής από τις εταιρείες, μόλις τελικά εκδοθούν οι σχετικές εγκύκλιοι.

Σε σχετική της επιστολή προς το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, η ΠΕΣΕΔΕ σημειώνει ότι το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα ΜΗΤΕ, μέσω του οποίου θα πρέπει να γίνει η υποβολή και ο έλεγχος των απαιτούμενων δικαιολογητικών από τις τεχνικές εταιρείες, δεν μπορεί να λειτουργήσει στην πράξη, καθώς δεν έχουν εκδοθεί οι απαιτούμενες διευκρινιστικές εγκύκλιοι. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ΠΕΣΕΔΕ, το άρθρο του ΠΔ που αφορά την κατάθεση οικονομικών στοιχείων από τις μικρές εταιρείες της 1ης και της 2ης τάξης, είναι ασαφές και προκαλεί σύγχυση στις επιχειρήσεις ως προς τη μορφή και το περιεχόμενο των ζητούμενων οικονομικών στοιχείων. 

Παράλληλα, διευκρινήσεις θα πρέπει να δοθούν και ως προς το άρθρο 50 “Όροι επίκλησης στήριξης στις ικανότητες άλλων φορέων”. Σύμφωνα με την ΠΕΣΕΔΕ, “με το άρθρο 50 δίδεται στις ελληνικές εργοληπτικές επιχειρήσεις δυνατότητα χρήσης της δάνειας εμπειρίας από άλλους οικονομικούς φορείς με συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις. Η δυνατότητα αυτή αποτελεί Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προβλέπεται από τον Ν. 4412/2016 και στόχο έχει τη “διευκόλυνση” της πρόσβασης των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στις δημόσιες συμβάσεις, για λόγους υγιούς ανταγωνισμού και εξασφάλισης του δημοσίου συμφέροντος. Όμως, απαιτείται έκδοση διευκρινιστικής εγκυκλίου η οποία θα περιγράφει συγκεκριμένα τη διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθηθεί και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και έγγραφα που θα συνοδεύουν το αίτημα επίκλησης”.

Η διαδικασία της επανάκρισης των πτυχίων δεν ενδιαφέρει μόνο τις μικρές εταιρείες που θα ήθελαν να αναβαθμίσουν το πτυχίο τους και να μπορούν να διεκδικούν περισσότερα και μεγαλύτερα έργα, αλλά και τις εταιρείες που έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον για να βρεθούν στην Α’ Κατηγορία, δηλαδή στην ανώτατη τάξη του εργοληπτικού πτυχίου, όπου σήμερα δραστηριοποιούνται η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η Intrakat, η Άβαξ και η ΜΕΤΚΑ του ομίλου METLEN. 

Με βάση τα όσα ορίζονται στο ΠΔ, για τη λήψη του πτυχίου της ανώτατης τάξης, μια εταιρεία θα πρέπει να έχει ίδια κεφάλαια 44 εκατ. ευρώ και πάγια 15 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 20% να αφορά σε μηχανικό εξοπλισμό. Επίσης, ο κύκλος εργασιών της τελευταίας τριετίας, θα πρέπει, κατ’ ελάχιστον, να διαμορφώνεται σε 88 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με φορείς της αγοράς, η προσθήκη κι άλλων εταιρειών στην ανώτατη τάξη θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό και θα μειώσει τον βαθμό εξάρτησης της υλοποίησης του όλο και μεγαλύτερου προγράμματος μεγάλων δημοσίων έργων, από έναν πολύ μικρό αριθμό εταιρειών. Με τον τρόπο αυτό, θα ξεπεραστούν και στρεβλώσεις του συστήματος της επανάκρισης των πτυχίων, καθώς σήμερα, μία εταιρεία που ανήκει στην αμέσως επόμενη Στ’ Τάξη, μπορεί να διεκδικήσει έργα ύψους μόνο έως 44 εκατ. ευρώ και να δημιουργήσει ανεκτέλεστο υπόλοιπο, όχι μεγαλύτερο των 132 εκατ. ευρώ. Αν επιθυμεί να συμμετάσχει σε μεγαλύτερες συμβάσεις, τότε μπορεί μεν να το πράξει, αλλά μόνο ως μέλος κοινοπραξίας με μεγαλύτερη εταιρεία. Υπενθυμίζεται ότι για το ζήτημα αυτό έχει προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η ΕΚΤΕΡ, εταιρεία της Στ’ Τάξης, η οποία επιδιώκει να αποκτήσει πτυχίο της ανώτατης τάξης του εργοληπτικού πτυχίου.

Ασφαλώς, υπάρχει και ο αντίλογος από την πλευρά των μεγαλύτερων ομίλων, που σημειώνουν ότι όποτε “άνοιξε” ο κύκλος των εταιρειών της ανώτατης τάξης, προκλήθηκαν σημαντικές στρεβλώσεις, λόγω της προσπάθειας των μικρότερων εταιρειών να κερδίσουν έργα, μέσω υπερβολικών εκπτώσεων. Ως αποτέλεσμα, οι περισσότερες κατέρρευσαν οικονομικά και οδήγησαν σε μακρόχρονες καθυστερήσεις τα σχετικά έργα, με το αντίστοιχο κόστος και για το δημόσιο.