Της Ελευθερίας Κούρταλη
Στις προοπτικές και τις τεράστιες προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπη η Ευρώπη αναφέρθηκε ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ και καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Νίκος Βέττας στην εναρκτήρια ομιλία του 15ου Οικονομικού Φόρουμ της Λεμεσού, τονίζοντας πως πίσω από την αδυναμία που παρουσιάζει η ευρωπαϊκή οικονομία βρίσκεται το τεράστιο χάσμα παραγωγικότητας σε σχέση με τις ΗΠΑ καθώς και με άλλες οικονομίες, η πολύ αργή ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών, ο “ελέφαντας στο δωμάτιο” που είναι ο μεταποιητικός τομέας της Γερμανίας, και το δυσμενές δημογραφικό προφίλ.
Το φόρουμ αποτελεί το μεγαλύτερο συνέδριο των business leaders στη Κύπρο, φέρνοντας κοντά κορυφαίους ηγέτες, επιχειρηματίες και καινοτόμους από όλο τον κόσμο. Άλλωστε η Κύπρος βρίσκεται στο ραντάρ της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας λόγω της τεράστιας προόδου που έχει σημειώσει τα τελευταία χρόνια για την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών ανισορροπιών, εν μέσω ανθεκτικής ανάπτυξης. Πρόσφατα η DBRS επιβεβαίωσε την κατάταξη της Κύπρου στο BBB (high) αναβαθμίζοντας ταυτόχρονα τις προοπτικές σε “θετικές” από “σταθερές” ενώ τον Ιούνιο η S&P αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας σε ΒΒΒ+ από ΒΒΒ διατηρώντας ταυτόχρονα την προοπτική της σε θετική.
Ο κ. Βέττας σημείωσε πως η ανάπτυξη διεθνώς δεν είναι ίση, η Κίνα φαίνεται να είναι πιο ανθεκτική ενώ οι ΗΠΑ και η ευρωζώνη κινούνται με πολύ χαμηλούς ρυθμούς. Αυτό που είναι εντυπωσιακό είναι πως η Ευρώπη υποαποδίδει σημαντικά έναντι του υπόλοιπου κόσμου. Ο κλάδος της μεταποίησης ο οποίος χτυπήθηκε έντονα το 2020 και ανέκαμψε στη συνέχεια, δείχνει και πάλι έντονα σημάδια αδυναμίας. Τον τελευταίο ενάμισι χρόνο ο… ελέφαντας στο δωμάτιο είναι Γερμανία και ο… ελέφαντας εντός της Γερμανίας είναι ο κλάδος της αυτοκινητοβιομηχανίας. Το πότε, πώς και εάν η ανακάμψει, και το πόσο σχετίζεται με άλλα σημεία του κλάδου της μεταποίησης στην Ευρώπη, μένει να φανεί, όπως τόνισε ο κ. Βέττας. Και αυτό δημιουργεί μία τεράστια “τρύπα” στην Ευρώπη την ίδια στιγμή που η οικονομία της πληρώνει ένα πολύ υψηλότερο κόστος ενέργειας από ότι οι ΗΠΑ και η Ασία.
Πάντως, το ενδιαφέρον είναι ότι οικονομίες όπως η Ισπανία τα έχουν πάει αρκετά καλά και ο λόγος είναι ότι έχουν στραφεί μακριά από τους παραδοσιακούς κλάδους της μεταποίησης και προς του πιο τεχνολογικούς κλάδους. Και αυτό είναι ίσως το “μοντέλο” για το πώς η Ευρώπη θα μπορέσει να βγει από την παγίδα στην οποία βρίσκεται. “Ο λόγος που το αποκαλώ παγίδα είναι ότι με τις υψηλές τιμές ενέργειας και τα δυσμενή δημογραφικά στοιχεία δεν είναι εύκολο η ευρωπαϊκή οικονομία να μπορέσει να απογειωθεί μέσα στα επόμενά πέντε χρόνια”, σημείωσε ο κ. Βέττας.
Σε αυτό το πλαίσιο τόνισε πως η Ευρώπη έχει μείνει πίσω στην παραγωγικότητα ενώ έχει υπάρξει πολύ αργή στην ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών. “Με βάση την ποιότητα των θεσμών, η Ευρώπη θα έπρεπε να είναι ο παγκόσμιος ηγέτης στην παραγωγικότητα ωστόσο έχουμε πολύ αδύναμους δεσμούς μεταξύ του ακαδημαϊκού μας συστήματος και των επιχειρήσεων, σε σχέση με αυτό που συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο και στις ΗΠΑ”, τόνισε ο κ. Βέττας. Και αυτό ενισχύει το ήδη δυσμενές δημογραφικό προφίλ της ηπείρου”, όπως πρόσθεσε. “Η Ενέργεια, η βιοτεχνολογία και η ψηφιοποίηση είναι οι τρεις τομείς που μπορούν να επιτρέψουν σε μία οικονομία που έχει μείνει πίσω να το ξεπεράσει και σε 2-3 χρόνια να βρεθεί στην κορυφή”, σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Βέττας αναφέρθηκε παράλληλα στα τέσσερα σημεία που καθορίζουν και θα καθορίσουν την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές.
Το πρώτο είναι, όπως ανέφερε, ότι τα τελευταία 15 χρόνια περίπου η παγκόσμια οικονομία αποδείχθηκε εκπληκτικά ανθεκτική. Μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, την κρίση στην Ευρωζώνη, το Brexit, τη ρητορική του προστατευτισμού- κυρίως την πολιτική του Τραμπ, τον πόλεμο στην Ουκρανία, την ενεργειακή κρίση στη Μέση Ανατολή, η παγκόσμια οικονομία έχει δείξει ότι έχει “τεράστιο στομάχι” που μπορεί να αντέξει σχεδόν τα πάντα.
Δεύτερον, την ίδια στιγμή επενδυτικά, όταν κάποιος αναζητεί αποδόσεις λαμβάνει αυξανόμενα υψηλότερο ρίσκο. Ακόμα κι αν κοιτάξουμε πού το μέσο νοικοκυριό τοποθετεί πραγματικά τις αποταμιεύσεις του, χρόνο με το χρόνο, είναι σε “περιοχές” υψηλότερου ρίσκου. Τα κόστη διεθνώς αυξάνονται, έπειτα και από την πανδημία και τις γεωπολιτικές αναταραχές και αυτός είναι ένας από τους λόγους που ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί σε υψηλότερα επίπεδα, και πιο κοντά στο 3% παρά στο 2%, όπως εκτίμησε ο κ. Βέττας.
Τρίτον, οι πολιτικοί μιλούν σαν να μην γνωρίζει κανείς πως η σχέση μεταξύ Δύσης και Κίνας θα εξελιχθεί σε 10 χρόνια. Ωστόσο, κανένα από τα σενάρια που μπορεί να περιγράψει κάποιος δεν είναι καλό. Αυτό, στην καλύτερη περίπτωση, σημαίνει πως θα υπάρξει μείωση των τεχνολογικών μεταφορών και της παραγωγικότητας.
Τέταρτον, πρέπει να καταλάβουμε, όπως τόνισε, πως η πράσινη μετάβαση είναι μεν απαραίτητη αλλά είναι πολύ ακριβή βραχυπροθέσμα καθώς οι χρηματοδοτικές ανάγκες για την υλοποίησή της είναι τεράστιες. Και το ερώτημα είναι ποιος θα χρηματοδοτήσει την πράσινη μετάβαση τη στιγμή που η χρηματοδότηση αυτών των πράσινων επενδύσεων θα πιέσει η κατανάλωση.
Πώς οι επιχειρηματικοί ηγέτες αντιμετωπίζουν την αβεβαιότητα της οικονομίας και το ρίσκο
Σε ότι αφορά το τρίτο σημείο που ανέφερε ο κ. Βέττας, το υψηλότερο ρίσκο στις επενδύσεις, ηγέτες κορυφαίων επιχειρήσεων συζήτησαν σε ξεχωριστό πάνελ του Φόρουμ της Λεμεσού για το ρόλο που παίζει στο επιχειρήν, στην λήψη αποφάσεων και στην χάραξη στρατηγικών και το πώς το διαχειρίζονται εν μέσω του συνεχώς μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος.
Ο Τιμούρ Τούρλοφ, ιδρυτής της Freedom Finance και CEO της Freedom Holding – η οποία και γιόρτασε τα 5 χρόνια από την εισαγωγή της στον Nasdaq με την μετοχή της να έχει καταγράψει ράλι της τάξης του 640% και από τα 14 περίπου δολάρια τον Οκτώβριο του 2019 να κινείται σήμερα πάνω από τα 100 δολάρια και ιστορικά υψηλά -, τόνισε πως αν και πολλοί προτιμούν να είναι σε μια ζώνη ασφάλειας, ο ίδιος προτιμά να αναλαμβάνει ρίσκο πιο συχνά.
“Στην αρχή έχεις πολύ λιγότερη εμπειρία, λιγότερους πόρους, και συνήθως πρέπει να αναλαμβάνεις μεγαλύτερο ρίσκο από ότι αργότερα. Για να βρει μία νέα εταιρεία μια θέση στην αγορά, πρέπει ωστόσο να αντιμετωπίσει πολύ υψηλότερους κινδύνους, να είναι πολύ πιο αποτελεσματική και να αντέξει το ρίσκο”, όπως σημείωσε. “Πολύ λίγοι άνθρωποι [στο επιχειρείν] είναι έτοιμοι να αναλάβουν ρίσκα, ωστόσο εάν είναι αρκετά γενναίοι ώστε να τα αναλάβουν, επενδύοντας σε ταλέντα και πόρους, θα είναι πολύ πιο ωφέλιμο από ό,τι αν δεν έπαιρναν το ρίσκο”, τόνισε ο Τούρλοφ.
Άλλωστε δεν είναι λίγα τα ρίσκα που έχει αναλάβει ο ίδιος τα τελευταία χρόνια ώστε να έχει καταφέρει στα 36 του χρόνια να είναι στο τιμόνι μίας εταιρείας με κεφαλαιοποίηση που ξεπερνά τα 6 δισ. δολάρια. Σημειώνεται πως το 2011 ο Τούρλοφ μετακόμισε με την οικογένειά του στο Καζακστάν, όπου δύο χρόνια αργότερα άνοιξε τη θυγατρική Freedom Finance JSC. Το 2015 έγινε ο κύριος μέτοχος της Freedom Holding και την ίδια χρονιά, μπήκε στην αμερικανική αγορά μέσω μιας εταιρείας εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου του Καζακστάν, την BMB Munai Inc., εισηγμένη στις ΗΠΑ με έδρα τη Νεβάδα. Το 2019 –λίγο πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας– η Freedom Holding έγινε το πρώτο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα από την Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών που εισήχθη στο χρηματιστήριο Nasdaq.
Από την πλευρά του, ο Βασίλειος Χατζίκος, CEO της Siemens A.E. αναφέρθηκε στα δύο ήδη ρίσκου τα οποία διαχειρίζεται η εταιρεία του. Το πρώτο είναι το οικονομικό ρίσκο και σε αυτό το data analytics έχει αποδειχθεί ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την αξιολόγηση των επιδόσεων της Siemens και τον εντοπισμό του ρίσκου. Το δεύτερο είναι το επιχειρηματικό ρίσκο και όπως είπε ο κ. Χατζίκος το πώς εντοπίζεται είναι κάτι που συνδέεται έντονα με τις νέες τεχνολογίες που έρχονται στην αγορά. “Ο τρόπος που απευθυνόμασταν στις αγορές πριν από 10-15 χρόνια δεν υπάρχει πια. Έχουμε την τεχνητή νοημοσύνη τώρα και το επιχειρηματικό ρίσκο είναι υψηλότερο”.
Παράλληλα ο κ. Χατζίκος περιέγραψε το πώς η Siemens μετατρέπεται σε μία τεχνολογική εταιρεία τονίζοντας πως πιστεύει πολύ στο βιομηχανικό metaverse. “Αναμένεται να αποτελέσει μία τεράστια αγορά μέσα στα επόμενα 10 χρόνια”, όπως είπε.
Πηγή: capital.gr
