του Κώστα Κατίκου
Αλλάζει η βάση υπολογισμού των αυξήσεων για τους εργαζομένους σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα από το 2025. Με τα νέα κριτήρια που προτείνονται στο πόρισμα της επιτροπής για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού, προβλέπονται αλλαγές στον μηχανισμό των αυξήσεων, που θα γίνουν σε δύο φάσεις, από το 2025 έως το 2027 και από το 2028 και μετά.
Το ισχύον σύστημα, που θα παραμείνει έως και το 2027, και προβλέπει τον καθορισμό του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα με κυβερνητική απόφαση κατόπιν προτάσεων από τους κοινωνικούς εταίρους και το ΚΕΠΕ, θα επεκταθεί από το 2025 και στο Δημόσιο, ώστε να μην υπάρχει διαφορά στις κατώτατες μηνιαίες αποδοχές μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα.
Το ισχύον σύστημα θα μείνει σε ισχύ μέχρι και το 2027 με τρεις αλλαγές:
1. Τη ρύθμιση για τους απασχολούμενους στον δημόσιο τομέα, ώστε ο εισαγωγικός μισθός στο Δημόσιο να μην υπολείπεται από τον εκάστοτε κατώτατο μισθό και, αν υπάρχει απόκλιση, να δίδεται η διαφορά ως “αμοιβή εξομάλυνσης” στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων.
2. Την προσθήκη κριτηρίων για τον καθορισμό του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου, ώστε να λαμβάνεται υπόψη η αγοραστική δύναμη, το κόστος διαβίωσης και το γενικό επίπεδο των μισθών, καθώς και ο ρυθμός αύξησής τους.
3. Τη δημιουργία Επιστημονικής Επιτροπής από τα υπουργεία Εργασίας, Οικονομίας και Εσωτερικών και Συμβουλευτικής Επιτροπής από τους κοινωνικούς εταίρους, για το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού, αλλά και για την εφαρμογή των μισθολογικών διαφοροποιήσεων και των κρατήσεων επί του νομοθετημένου μισθού.
Από 1ην/1/2028 ο κατώτατος μισθός και το κατώτατο ημερομίσθιο, καθώς και οι αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων, θα αυξάνονται με βάση συντελεστή που θα προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου πληθωρισμού για το φτωχότερο 20% των εργαζομένων και από το μισό της μεταβολής της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων. Για τον πληθωρισμό θα λαμβάνεται υπόψη η ετήσια μεταβολή του μεταξύ της 1ης Ιουλίου του προηγούμενου έτους και της 30ής Ιουνίου εκάστου έτους, ενώ η ετήσια μεταβολή της αγοραστικής δύναμης θα προκύπτει μέσα από τον γενικό δείκτη μισθών που καταρτίζει η Ελληνική Στατιστική Αρχή.
Το κλειδί των αυξήσεων από το 2028 και μετά είναι στον πληθωρισμό, καθώς για τους χαμηλόμισθους η επίπτωση του πληθωρισμού και η αύξηση των τιμών είναι μεγαλύτερη απ’ ό,τι στους υψηλότερα αμειβόμενους εργαζομένους.
Η δε αγοραστική δύναμη δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί πώς θα λαμβάνεται υπόψη στον μαθηματικό τύπο των αυξήσεων. Ακόμα και οι αρμόδιοι υπάλληλοι του υπουργείου Εργασίας αδυνατούν να ερμηνεύσουν τους γρίφους του πορίσματος, για το αν θα έχουν την ίδια βαρύτητα στις αυξήσεις μισθών οι αρνητικές και οι θετικές μεταβολές της αγοραστικής δύναμης. Δεν είναι ξεκάθαρο αν θα λαμβάνεται υπόψη η αγοραστική δύναμη όταν αυξάνεται ή αν θα λαμβάνεται υπόψη μόνον όταν μειώνεται, ώστε να δίδεται η αύξηση στους μισθούς που θα αναπληρώνει την απώλεια της αγοραστικής δύναμης.
Ο νέος μηχανισμός, ωστόσο, θα έχει ρήτρα ανάσχεσης των μειώσεων, καθώς, όπως αναφέρει το πόρισμα, αν ο συντελεστής πληθωρισμού και αγοραστικής δύναμης οδηγεί σε μείωση του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου, δεν θα γίνεται αναπροσαρμογή και οι αποδοχές θα παγώνουν.
Πόσο θα αυξηθούν ο κατώτατος μισθός και οι αποδοχές στο Δημόσιο
Η αύξηση που θα αποφασίζεται για τον κατώτατο μισθό θα ισχύει αυτόματα και για το Δημόσιο, για να μην υπάρχουν διαφορές στις μηνιαίες κατώτατες αμοιβές ιδιωτικού και δημόσιου τομέα.
Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να προβλεφθεί με νομοθετική ρύθμιση η αποσύνδεση της εισοδηματικής πολιτικής για τις αυξήσεις μισθών του Δημοσίου από τις κυβερνητικές αποφάσεις και η σύνδεση των βασικών αποδοχών για νεοεισερχόμενο υπάλληλο (ΥΕ κατηγορίας) με τον εκάστοτε κατώτατο μισθό.
Η αύξηση που θα παίρνει ο εισαγωγικός μισθός στο Δημόσιο θα μεταφέρεται ισόποσα σε όλα τα κλιμάκια, καθώς και στις υπόλοιπες κατηγορίες (ΔΕ, ΤΕ και ΠΕ).
Για παράδειγμα, αν ο κατώτατος μισθός αυξηθεί στα 870 ευρώ τον Απρίλιο του 2025, αυτομάτως ο εισαγωγικός μισθός στο Δημόσιο θα ανέλθει στα 870 ευρώ, από 850 ευρώ που είναι σήμερα. Η αύξηση των 20 ευρώ θα μεταφερθεί σε όλα τα κλιμάκια, καθώς και στους βασικούς μισθούς των υπολοίπων κατηγοριών.
Προσοχή όμως: Στο Δημόσιο οι αποδοχές θα συνεχίσουν να υπολογίζονται σε 12μηνη βάση, μια που έχουν καταργηθεί τα Δώρα, ενώ στον ιδιωτικό τομέα ο κατώτατος μισθός θα υπολογίζεται για 14 μήνες με τα Δώρα. Στην πράξη, σε ετήσια βάση ο εισαγωγικός μισθός του δημόσιου τομέα (ΥΕ κατηγορίας) θα είναι χαμηλότερος από του ιδιωτικού τομέα.
Γ. Καρούζος στο Capital: Τι αλλάζει με το νέο σύστημα
Για τις αλλαγές στον μηχανισμό των αυξήσεων, ο δικηγόρος ειδικός επί εργατικών θεμάτων Γιάννης Καρούζος εξηγεί με δήλωσή του στο Capital τα εξής:
“Το νέο σύστημα διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού, όπως θα νομοθετηθεί και θα ισχύσει, θα πρέπει να αναβαθμίζει τη διαβούλευση των κοινωνικών εταίρων και τον ρόλο τους στον καθορισμό του κατώτατου μισθού.
Ο αριθμητικός τύπος που προτείνεται θα πρέπει να αποκτήσει αναφορά και με συγκρίσιμα εργαλεία δεικτών, όπως η φτώχεια, τα ποσοστά των ελαστικών μορφών εργασίας και η αγοραστική ικανότητα του μισθού.
Η σημαντική αναγκαιότητα εξομοίωσης του μισθού στον ιδιωτικό τομέα με αυτόν του Δημοσίου θα επιφέρει τη μεταβολή του μισθού του δημόσιου τομέα ως εξής:
– Αύξηση 20 ευρώ τον Απρίλιο του 2025 (ώστε ο εισαγωγικός των 850 ευρώ να φτάσει στα 870 ευρώ).
– Αύξηση 40-50 ευρώ τον Ιανουάριο του 2026.
– Αύξηση 40-50 ευρώ τον Ιανουάριο του 2027.
Η σωρευτική αύξηση μισθών στο Δημόσιο θα είναι 100 έως 140 ευρώ, ώστε ο μισθός να φτάσει στα 950 ή κοντά στα 1.000 ευρώ τον Απρίλιο του 2027″.
Πηγή: capital.gr
