Του Σταμάτη Φραδέλου, VP Regulatory Affairs, ABS.
Ο κανονισμός FuelEU Maritime είναι ένα τεχνικό μέτρο το οποίο έχει σχεδιαστεί για την απαλλαγή των θαλάσσιων μεταφορών από τον άνθρακα εφαρμόζοντας τρεις βασικούς στόχους:
-
Τη μείωση της έντασης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για την ενέργεια που χρησιμοποιείται επί του πλοίου με βάση όλη την αλυσίδα παραγωγής διακίνησης και καύσης του καυσίμου Well-to-Wake (WtW),
-
την προώθηση της χρήσης χερσαίας παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στους κύριους ευρωπαϊκούς λιμένες
-
την παροχή κινήτρων για την υιοθέτηση ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης (RFONBs), καθώς και της πρόωσης με τη βοήθεια ανέμου Wind-Assisted Propulsion (WAP).
Από το 2025, τα πλοία που δραστηριοποιούνται στην Ευρωπαϊκή ένωση πρέπει να καλύπτουν τις ενεργειακές τους ανάγκες με καύσιμα με ένταση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε βάση WtW (μετρούμενη σε gCO₂ₑ/MJ) κάτω από μια οριακή τιμή ολισθαίνουσας κλίμακας, η οποία υπόκειται σε πενταετή ποσοστιαία μείωση σε σχέση με μια τιμή αναφοράς, η οποία βασίζεται στη μέση ενέργεια που χρησιμοποιήθηκε επί των πλοίων που επισκέφτηκαν Ευρωπαϊκά λιμάνια το 2020 και υπολογίζεται ίση με 91,16 gCO₂ₑ/MJ.
Ποιο είναι το πεδίο εφαρμογής και οι υποχρεώσεις του FuelEU Maritime;
Ο κανονισμός ισχύει για:
– το σύνολο της ενέργειας που χρησιμοποιείται στα ταξίδια μεταξύ λιμένων της ΕΕ και κατά τη διάρκεια του ελλιμενισμού του πλοίου σε λιμένα της ΕΕ και
– το ήμισυ της ενέργειας που χρησιμοποιείται σε ταξίδια μεταξύ λιμένα της ΕΕ και λιμένα τρίτης χώρας.
Ο κανονισμός καλύπτει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από WtW, δηλαδή την απελευθέρωση διοξειδίου του άνθρακα (CO₂), μεθανίου (CH4) και οξειδίου του αζώτου (N2Ο) στην ατμόσφαιρα. Το CH4 και το N2Ο μετατρέπονται σε ισοδύναμα CO₂, πολλαπλασιαζόμενα με το Δυναμικό Παγκόσμιας Θέρμανσης 100 ετών (GWP100), το οποίο είναι ίσο με 25 για το CH4 και 298 για το N2O, όπως ορίζεται στην οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 (παράγραφος 4 του μέρους C του παραρτήματος V).
Ωστόσο, ο κανονισμός αναμένεται να αναθεωρηθεί, με στόχο την ευθυγράμμιση με τις τιμές του δυναμικού υπερθέρμανσης του πλανήτη για εφαρμογή στο πλαίσιο της MRV και του ETS που αναφέρονται στην οδηγία 2020/1044 και επομένως το GWP θα γίνει ίσο με 28 και 265 αντίστοιχα.
Πώς υπολογίζονται οι εκπομπές WtW;
Οι εκπομπές WtW υπολογίζονται ως το άθροισμα των εκπομπών Well to Tank (WtT) και Tank to Wake (TtW).
Το παράρτημα ΙΙ του κανονισμού περιέχει προκαθορισμένους συντελεστές εκπομπών WtT για ορυκτά καύσιμα, βιοκαύσιμα και RFNBOs. Τα βιώσιμα βιοκαύσιμα και οι RFNBOs μπορούν είτε να χρησιμοποιούν τις προεπιλεγμένες τιμές που προβλέπονται στο παράρτημα II και στην οδηγία RED II είτε πραγματικές τιμές που πιστοποιούνται βάσει συστήματος που θα αναγνωρίζεται από την Επιτροπή της ΕΕ. Ωστόσο, για τα ορυκτά καύσιμα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο οι προκαθορισμένες τιμές.
Το παράρτημα II περιέχει επίσης τους προκαθορισμένους συντελεστές εκπομπών TtW για τα ορυκτά καύσιμα, τα βιοκαύσιμα και τους RFNBOs. Οι εταιρείες δικαιούνται να αποκλίνουν από τους προεπιλεγμένους συντελεστές εκπομπών TtW – εκτός από τους συντελεστές εκπομπών CO₂ TtW για τα ορυκτά καύσιμα – υπό την προϋπόθεση ότι οι πραγματικές τιμές πιστοποιούνται μέσω εργαστηριακών δοκιμών ή άμεσων μετρήσεων εκπομπών. Στο ακόλουθο γράφημα παρουσιάζεται η WtT και TtW ένταση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου διαφόρων καυσίμων και μειγμάτων καυσίμων σε σύγκριση με τα ισχύοντα όρια.
Υπάρχουν απαιτήσεις για την ενέργεια που χρησιμοποιείται στον ελλιμενισμό;
Από την 1η Ιανουαρίου 2030, τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και τα επιβατηγά πλοία άνω των 5.000 κόρων ολικής χωρητικότητας (gt), που είναι αγκυροβολημένα στην προκυμαία σε λιμένα προσέγγισης σε θαλάσσιο λιμένα ΔΕΔ-Μ, του Διευρωπαϊκού Δίκτυου Μεταφορών, πρέπει να καλύπτουν τις ανάγκες τους σε ηλεκτρική ενέργεια κατά τον ελλιμενισμό χρησιμοποιώντας χερσαία παροχή ενέργειας (OPS). Από την 1η Ιανουαρίου 2035, η υποχρέωση χρήσης OPS στην προβλήτα επεκτείνεται και σε λιμένες εκτός ΔEΔ-Μ, όπου η προβλήτα είναι εξοπλισμένη με OPS.
Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα συμμόρφωσης;
Οι εταιρείες θα πρέπει να είναι υπεύθυνες για την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με την ποσότητα και το είδος της ενέργειας που χρησιμοποιείται επί των πλοίων και να τεκμηριώνουν τη χρησιμοποιούμενη μέθοδο σε ένα σχέδιο παρακολούθησης. Το σχέδιο, καθώς και οι ετήσιες εκθέσεις εκπομπών υποβάλλονται στον ελεγκτή και αξιολογούνται από αυτόν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που αναφέρεται κατωτέρω:
Ποιες είναι οι κυρώσεις;
Τα πλοία με υψηλότερη ένταση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από το όριο πρέπει να καταβάλλουν διορθωτικό πρόστιμο ανάλογο με το έλλειμμα συμμόρφωσής τους. Το έλλειμμα συμμόρφωσης είναι η διαφορά μεταξύ της έντασης αερίων του θερμοκηπίου αναφοράς και της πραγματικής, πολλαπλασιασμένη με την κατανάλωση ενέργειας. Το παρακάτω γράφημα δείχνει το ημερήσιο κόστος συμμόρφωσης για ένα πλοίο που χρησιμοποιεί LSFO με βάση την ημερήσια κατανάλωση του:
Εάν ένα πλοίο έχει έλλειμμα συμμόρφωσης για δύο ή περισσότερες διαδοχικές περιόδους αναφοράς, το διορθωτικό πρόστιμο θα αυξάνεται κατά 10% για κάθε διαδοχική περίοδο αναφοράς, έως ότου το πλοίο επιτύχει πλεόνασμα συμμόρφωσης για τη μηδένιση του συντελεστή αύξησης.
Θα δοθούν κίνητρα για τα ανανεώσιμα καύσιμα;
Το κόστος παραγωγής των RFNBO είναι επί του παρόντος πολύ υψηλότερο από την τιμή αγοράς των συμβατικών καυσίμων. Ως εκ τούτου, προβλέπονται δύο μέτρα για να εξασφαλιστεί η στήριξη της υιοθέτησης βιώσιμων RFNBO.
1. Ένας “πολλαπλασιαστής” μέχρι το τέλος του 2033, που επιτρέπει στην ενέργεια από RFNBO να υπολογίζεται διπλά
2. Ένας επιμέρους στόχος για ελάχιστη χρήση 2% RFNBO επί της συνολικής ετήσιας χρήσης ενέργειας από πλοία, ο οποίος θα ισχύει από το 2034, εάν το μερίδιο των αναφερόμενων RFNBO που χρησιμοποιούνται από τα πλοία είναι μικρότερο από 1% έως το 2031.
Αυτός ο συνδυασμός μέτρων για τη στήριξη των RFNBOs έχει ως στόχο να δώσει στους φορείς εκμετάλλευσης πλοίων και στους προμηθευτές καυσίμων ένα σήμα της αγοράς για επενδύσεις σε αυτό το είδος ανανεώσιμου, επεκτάσιμου και βιώσιμου καυσίμου. Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1(b), τα καύσιμα RFNBO (και τα καύσιμα με χαμηλές/ανακυκλωμένες εκπομπές άνθρακα) θα πρέπει να πληρούν το όριο εξοικονόμησης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που ορίζεται στην οδηγία RED II (τουλάχιστον 70% εξοικονόμηση που αντιστοιχεί σε max. 28,2 g CO₂e/MJ WtW ένταση αερίων του θερμοκηπίου βάσει συγκριτικού δείκτη 94 g CO₂e/MJ ορυκτών καυσίμων), διαφορετικά θα θεωρούνται ορυκτά καύσιμα.
Υπάρχει όφελος από τη χρήση βιοκαυσίμων και βιοαερίου;
Τα βιοκαύσιμα και το βιοαέριο μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως επιλογή συμμόρφωσης για τους σκοπούς της μείωσης της μέσης WTW έντασης GHG της ενέργειας που χρησιμοποιείται επί του πλοίου για την τήρηση των ορίων έντασης GHG σε επίπεδο πλοίου ή ομάδας πλοίων. Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 (α), τα βιοκαύσιμα και το βιοαέριο πρέπει να συμμορφώνονται με τα κριτήρια αειφορίας και εξοικονόμησης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που ορίζονται στην οδηγία RED II και δεν πρέπει να παράγονται από καλλιέργειες τροφίμων και ζωοτροφών, διαφορετικά θεωρούνται ορυκτά καύσιμα.
Τι γίνεται με τα “blue καύσιμα”;
Το FuelEU Maritime θα υπολογίζει επίσης την πιθανή συνεισφορά των συνθετικών καυσίμων χαμηλών εκπομπών άνθρακα που προέρχονται από υδρογόνο χαμηλών εκπομπών άνθρακα, με ή χωρίς δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα. Η επιλεξιμότητα των “blue καυσίμων” (συνθετικά καύσιμα που προέρχονται από υδρογόνο ορυκτών καυσίμων με δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα), εξετάζεται στο άρθρο 10 παράγραφος 2, όπου αναφέρεται ότι τα καύσιμα που έχουν πιστοποιηθεί σύμφωνα με τις σχετικές νομικές πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες καθορίζουν ένα όριο εξοικονόμησης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και μια σχετική μεθοδολογία για τον υπολογισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την παραγωγή τέτοιων καυσίμων, θα είναι επιλέξιμα για να συμβάλουν στη μείωση της έντασης των αερίων του θερμοκηπίου της ενέργειας που χρησιμοποιείται επί του πλοίου. Εκτός από τα γαλάζια καύσιμα, θα καλύπτονται και τα συνθετικά καύσιμα χαμηλών εκπομπών άνθρακα που προέρχονται από πυρηνική ηλεκτρική ενέργεια.
Τι γίνεται με την αιολική ενέργεια;
Το FuelEU στοχεύει στην προώθηση της καινοτομίας και την υποστήριξη της έρευνας για αναδυόμενες και μελλοντικές καινοτομίες, όπως η πρόωση με τη βοήθεια του ανέμου (WAP), συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, των πανιών με ρότορα, των αετών, των σκληρών ή άκαμπτων πανιών, των μαλακών πανιών ή των τουρμπίνων. Ο αντίκτυπος της WAP στην ένταση των αερίων του θερμοκηπίου της ενέργειας που χρησιμοποιείται επί του σκάφους αντικατοπτρίζεται μέσω του συντελεστή f”fwind” στον τύπο υπολογισμού της έντασης των αερίων του θερμοκηπίου:
όπου ffwind είναι ο συντελεστής επιβράβευσης για το WAP, ο οποίος καθορίζεται με βάση τον λόγο της διαθέσιμης πραγματικής ισχύος (PWind) και της ισχύος πρόωσης του πλοίου (PProp).
Το παρακάτω γράφημα δείχνει το μειωμένο ημερήσιο κόστος συμμόρφωσης για ένα πλοίο που χρησιμοποιεί LSFO εφοδιασμένο με WAP με συντελεστή ανταμοιβής fwind = 97%:
Παρέχει ο κανονισμός ευελιξία για τη συμμόρφωση;
Σε περίπτωση που ένα πλοίο έχει πλεόνασμα συμμόρφωσης, η εταιρεία μπορεί να το “αποθηκεύσει” και να το χρησιμοποιήσει για το ίδιο πλοίο κατά την επόμενη περίοδο αναφοράς. Σε περίπτωση που το πλοίο έχει έλλειμμα συμμόρφωσης, η εταιρεία μπορεί να δανειστεί προκαταβολικά πλεόνασμα συμμόρφωσης του αντίστοιχου ποσού από την επόμενη περίοδο αναφοράς. Ωστόσο, στην επόμενη περίοδο αναφοράς, το δανεισμένο πλεόνασμα συμμόρφωσης πρέπει να πολλαπλασιαστεί με το 1,1 και να αφαιρεθεί από το ισοζύγιο του ίδιου πλοίου.
Επιπλέον, το ισοζύγιο συμμόρφωσης για την ένταση των αερίων του θερμοκηπίου και τον επιμέρους στόχο των RFNBOs μπορεί να κατανεμηθεί σε μια ομάδα πλοίων. Οι ομάδες μπορούν να αποτελούνται από πλοία της ίδιας ή διαφορετικών εταιρειών. Δύο διαφορετικές ομάδες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη συμμόρφωση με τον στόχο της έντασης των αερίων του θερμοκηπίου και τον υποστόχο των RFNBOs. Μια ομάδα είναι δυνατή μόνο εάν η συνολική συμμόρφωση της ομάδας είναι θετική, εάν τα πλοία που είχαν έλλειμμα συμμόρφωσης δεν έχουν μεγαλύτερο έλλειμμα συμμόρφωσης μετά την κατανομή της ομάδας ή εάν τα πλοία που έχουν πλεόνασμα συμμόρφωσης δεν έχουν έλλειμμα συμμόρφωσης μετά την κατανομή της ομάδας.
Υπάρχει πρόβλεψη για δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα επί του πλοίου;
Η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα επί του πλοίου Onboard Carbon Capture (OCC) δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί στον κανονισμό, αλλά το άρθρο 30 παράγραφος 2.i προβλέπει ότι η Επιτροπή εξετάζει τη δυνατότητα να συμπεριλάβει την OCC στον υπολογισμό της έντασης των αερίων του θερμοκηπίου της ενέργειας που χρησιμοποιείται επί του πλοίου και του ισοζυγίου συμμόρφωσης, με την επιφύλαξη της διαθεσιμότητας επαληθεύσιμης μεθόδου παρακολούθησης και λογιστικής καταγραφής του δεσμευμένου άνθρακα.
Πηγή: capital.gr
