Του Τάσου Δασόπουλου
Η πορεία της κατανάλωσης, των επενδύσεων και οι εξαγωγές, ειδικά κατά το τέταρτο τρίμηνο που διανύουμε, θα είναι οι παράγοντες που θα καθορίσουν την ετήσια ανάπτυξη του 2024 που αποτελεί άλλη μια “ιδιαίτερη” χρονιά.
Με δεδομένο ότι το πρώτο εξάμηνο ο ρυθμός ανάπτυξης έχει διαμορφωθεί στο 2,2%, με βάση τα δημοσιευμένα στοιχεία για το 1ο και το 2ο τρίμηνο, το τρίτο τρίμηνο αναμένεται να κινηθεί κοντά στον ρυθμό του πρώτου μισού του χρόνου (υπολογίζεται στο 2,2% – 2,3%), με τη βοήθεια και της καλής πορείας του τουρισμού. Συνεπώς, το αποτέλεσμα για το σύνολο του έτους θα κριθεί από το τελευταίο τρίμηνο του χρόνου, το οποίο τα τελευταία χρόνια είναι το πιο “αδύναμο” κάθε χρονιάς. Το ΚΕΠΕ, στις προβλέψεις του για το 2024 προβλέπει ανάπτυξη 2,2% για το 3ο και 1,9% για το 4ο τρίμηνο του χρόνου. Απέχοντας μόνο δυο μήνες από το τέλος της χρονιάς, οι αρνητικές επιδράσεις είναι πολλές.
Η ανάπτυξη έχει ήδη επηρεαστεί από την επιβράδυνση της Ευρωζώνης, η οποία με τη σειρά της έχει επηρεάσει αρνητικά και την πορεία των εξαγωγών αγαθών (η Ευρωζώνη απορροφά των 65% των ελληνικών εξαγωγών προϊόντων). Αυτό αποδεικνύουν και τα στοιχεία για τις εμπορευματικές συναλλαγές για το 8μηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου, τα οποία δείχνουν μείωση εξαγωγών κατά 1,5%, με τις εξαγωγές προς την Ευρωζώνη για το ίδιο διάστημα να καταγράφουν μείωση κατά 7,6% και τη σωρευτική μείωση να περιορίζεται από την αύξηση κατά 7% των εξαγωγών προς τρίτες χώρες. Μια ακόμη αρνητική επιρροή είναι τα μέχρι τώρα αποτελέσματα του τουρισμού. Με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας για το 8μηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου, οι αφίξεις είχαν αύξηση κατά 9,9% ενώ τα έσοδα είχαν αύξηση κατά μόνο 3,2%, με την υποσημείωση πάντα ότι ο κύριος όγκος των τουριστών έρχεται από τις χώρες της ΕΕ.
Οι επενδύσεις
Οι επενδύσεις επηρεάζονται επίσης από τα υψηλά επιτόκια του ευρώ, αλλά και το γενικότερο κακό κλίμα για την Ευρώπη. Ωστόσο, η Ελλάδα απολαμβάνει μια μεγάλη κοινοτική αρωγή, μέσω του ΤΑΑ και του ΕΣΠΑ. Το φετινό Πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων φτάνει τα 13,1 δισ. ευρώ. Πρόσφατα ενισχύθηκε με 900 εκατ. ευρώ από εθνικούς πόρους μετά την αναθεώρηση για τις εισπράξεις από το ΕΣΠΑ, οι οποίες θα είναι για φέτος περίπου 800 εκατ. ευρώ λιγότερες από ό,τι αναμένονταν σύμφωνα με το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει η πρόκληση τα χρήματα αυτά να απορροφηθούν αρχικά από την ελληνική οικονομία σε ό,τι αφορά τους κοινοτικούς πόρους και στη συνέχεια την πραγματική οικονομία, ώστε να έχουν το ανάλογο αποτέλεσμα και στο ΑΕΠ. Οι επενδύσεις σε κατοικίες αναμένεται για φέτος ότι θα είναι κατά τι μικρότερες από τα προηγούμενα χρόνια. Οι επενδύσεις είναι ο συντελεστής του ΑΕΠ ο οποίος έχει τη μεγαλύτερη αύξηση από όλους τους υπόλοιπους παράγοντες που απαρτίζουν το ΑΕΠ. Επίσης, η πορεία των συγχρηματοδοτούμενων έργων δεν είναι γραμμική αλλά το μεγαλύτερο μέρος τους ολοκληρώνεται στο τέλος του χρόνου. Γι αυτό θα είναι κρίσιμο το φινάλε του 2024.
Η κατανάλωση
Η ιδιωτική κατανάλωση είναι ίσως ο πιο σημαντικός συντελεστής, αφού παράγει ακόμη το 70% του ΑΕΠ. Η πρόβλεψη του προϋπολογισμού είναι ότι η αύξηση για φέτος θα φτάσει το 1,3%. Τα πρώτα δύο τρίμηνα του χρόνου η κατανάλωση είχε αύξηση 2%, δηλαδή ήταν σημαντικά υψηλότερα από την πρόβλεψη του προϋπολογισμού. Η πρόβλεψη είναι ότι η μέση αύξηση για το σύνολο του έτους θα φτάσει το 1,7% – 1,8%. Συνεπώς, για το δεύτερο εξάμηνο η αύξηση αναμένεται να υποχωρήσει. Το ερώτημα είναι πόσο μεγάλη θα είναι αυτή η υποχώρηση.
Πηγή: capital.gr
