Γιατί η άνοδος του πληθωρισμού τον Οκτώβριο δεν…

Της Ελευθερίας Κούρταλη

Τα νέα στοιχεία για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη που δημοσιεύτηκαν αυτή την εβδομάδα στηρίζουν τη διατήρηση ενός προσεκτικού ρυθμού μείωσης των επιτοκίων της ΕΚΤ, με μία νέα μείωση κατά 25 μ.β τον Δεκέμβριο να αποτελεί το βασικό σενάριο. Άλλωστε, όπως δήλωσε και η Κριστίν Λαγκάρντ αυτή την εβδομάδα όταν ρωτήθηκε εάν η ΕΚΤ μειώνει τα επιτόκια πολύ αργά, επεσήμανε ότι χρειάζονται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και όχι χαμηλότερα επιτόκια. Σύμφωνα με την Barclays, τα νέα δεδομένα βγάζουν από το “τραπέζι” μία πιο επιθετική μείωση ύψους 50 μ.β ενώ σύμφωνα με την Oxford Economics ο πληθωρισμός του Οκτωβρίου δεν αναμένεται να “τρομάξει”” την κεντρική τράπεζα. 

Ειδικότερα, η θέση της Barclays ήταν εδώ και καιρό ότι μια μείωση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης τον Δεκέμβριο θα απαιτούσε στοιχεία περαιτέρω οικονομικής επιβράδυνσης ή ταχύτερης από την αναμενόμενη μείωση του πληθωρισμού, κανένα από τα οποία δεν παρατηρήθηκαν αυτήν την εβδομάδα. Στην πραγματικότητα, συνέβη ακριβώς το αντίθετο.

Παρόλο που η εξάρτηση από τα δεδομένα και ο χρόνος που απομένει μέχρι τη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου σημαίνει ότι η απόφαση δεν έχει ακόμη “σφραγιστεί”, μια μείωση κατά 50 μονάδες βάσης είναι πολύ απίθανη, κατά την άποψη της βρετανική τράπεζα. Η ανάπτυξη το γ’ τρίμηνο εξέπληξε ανοδικά, φθάνοντας στο 0,4% σε σύγκριση με την πρόβλεψη του προσωπικού της ΕΚΤ του Σεπτεμβρίου του 0,2% σε τριμηνιαία βάση, και ήταν ευθυγραμμισμένη με την πρόβλεψη του Ιουνίου, όταν τα μέλη του Δ.Σ ήταν πιο αισιόδοξα για την αναμενόμενη ανάκαμψη της δραστηριότητας.

Αν και μέρος της ανάκαμψης ήταν ιδιοσυγκρασιακό (π.χ. οι Ολυμπιακοί Αγώνες στη Γαλλία και τα ισχυρά στοιχεία της Ιρλανδίας), οι διαθέσιμες πληροφορίες από την κατανομή των δαπανών σε επίπεδο χώρας στη Γαλλία και την Ισπανία, μαζί με τα στοιχεία στη Γερμανία και την Ιταλία, δείχνουν ότι η ιδιωτική κατανάλωση δείχνει σημάδια ενίσχυσης. Η έλλειψη ανάκαμψης της ιδιωτικής κατανάλωσης φέτος έχει υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στο σενάριο ανάκαμψης της οικονομίας, το οποίο θεωρεί την κατανάλωση ως κύριο “μοχλό” για αυτήν. Ωστόσο, αυτά τα στοιχεία θα ενισχύσουν το επιχείρημα ότι ένας συνδυασμός υψηλότερου πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος — λόγω της σταθερής αύξησης των ονομαστικών μισθών και του χαμηλότερου πληθωρισμού, και μιας λιγότερο περιοριστικής νομισματικής πολιτικής — θα οδηγήσει σε ισχυρότερη ιδιωτική κατανάλωση, όπως προβλέπεται.

Στο μέτωπο του πληθωρισμού, τα στοιχεία στην Γερμανία ήταν πολύ ισχυρά, με αποκορύφωμα μια ανοδική έκπληξη στον ονομαστικό πληθωρισμό της χώρας ο οποίος κινήθηκε στο 2,4% σε ετήσια βάση. Στην Ισπανία διαμορφώθηκε στο 1,8% ετησίως. Δεδομένου ότι η “βαρύτητα” της Γερμανίας στην ευρωζώνη είναι 27%, αυτό θα μπορούσε να ωθήσει τον ονομαστικό πληθωρισμό της περιοχής κατά περίπου 10 μονάδες βάσης σε σχέση με την πρόβλεψη της Barclays για 1,85% ετησίως.

Με βάση τα παραπάνω, η βρετανική τράπεζα συνεχίζει να αναμένει περαιτέρω συνολικές μειώσεις επιτοκίων της τάξης των 125 μ.β, με μειώσεις 25 μ.β στις συνεδριάσεις του Δεκεμβρίου, του Μαρτίου, του Απριλίου και του Ιουνίου, φτάνοντας το τελικό επιτόκιο καταθέσεων στο 2% (από 3,25% που είναι σήμερα). Αυτό το επίπεδο είναι συνεπές με το εύρος των εκτιμήσεων της τράπεζας καθώς και του προσωπικού της ΕΚΤ, οι οποίες τοποθετούν το ουδέτερο επιτόκιο πολιτικής κάπου μεταξύ του 2% και του 2,5%.

Από την πλευρά της, η Oxford Economics σημειώνει τα στοιχεία για τον πληθωρισμό στη Γαλλία και την Ιταλία είχαν ουσιαστικά προαναγγείλει μια ελαφρά άνοδο του πληθωρισμού στην ευρωζώνη τον Οκτώβριο. Οι υψηλότεροι ετήσιοι ρυθμοί στις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας ήταν υπεύθυνοι για το μεγαλύτερο μέρος της ανόδου, αλλά αυτό αποδίδεται κυρίως στα αποτελέσματα βάσης έπειτα από την πτώση που κατάγραψε ο πληθωρισμός τον Σεπτέμβριο. Ουσιαστικά, η άνοδος του πληθωρισμού ήταν κάτι που ανέμενε η ΕΚΤ.

Ο δομικός πληθωρισμός σημείωσε οριακή άνοδο, με τη συνιστώσα των υπηρεσιών να παραμένει σταθερή στο 3,9%. Μελλοντικά στοιχεία υποδηλώνουν ότι η αγορά εργασίας παρουσιάζει σημάδια αποδυνάμωσης, γεγονός που θα πρέπει να αναχαιτίσει περαιτέρω τις μισθολογικές πιέσεις, αν και η πτώση του ποσοστού ανεργίας τον Σεπτέμβριο σε ιστορικό χαμηλό επιβεβαιώνει ότι το τελευταίο μίλι στη μάχη με τον πληθωρισμό δεν έχει ακόμα “κερδηθεί”.

Όπως τονίζει η Oxford Economics, oι υποκείμενες δυναμικές του πληθωρισμού και της ανάπτυξης σημαίνουν ότι η ελαφρά άνοδος του πληθωρισμού τον Οκτώβριο δεν θα τρομάξει την ΕΚΤ, η οποία υιοθέτησε έναν πιο dovish τόνο στη ρητορική της καθώς τα εισερχόμενα στοιχεία για την ανάπτυξη παραμένουν αδύναμα. Ενώ το ΑΕΠ του τρίτου τριμήνου ξεπέρασε ελαφρώς τις προσδοκίες, ενισχύθηκε από κάποιες έκτακτες εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένων των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού, και η δυναμική ανάπτυξης παραμένει εξαιρετικά ετερογενής σε ολόκληρη την περιοχή.

Ο οίκος πιστεύει ότι ο πληθωρισμός θα συνεχίσει την πτωτική τροχιά μέχρι τα μέσα του 2025, με μέσο όρο 1,5% καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους κάτω από τις προβλέψεις της ΕΚΤ. Έτσι και η Oxford Economics εκτιμά πως αυτό θα επιτρέψει στην ΕΚΤ να μειώνει τα επιτόκια σε κάθε συνεδρίαση μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2025, με μειώσεις συνολικού ύψους 125 μονάδες βάσης.