ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ – 15.21
Του Τάσου Δασόπουλου
Μέτρα μείωσης φόρων και αύξησης των εισοδημάτων ύψους 1,1 δισ. ευρώ, ανάπτυξη 2,3% και ταυτόχρονα υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα στο 2,5% του ΑΕΠ με μείωση του χρέους κατά 6,5 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ το 2025 έναντι του 2024, προβλέπει ο προϋπολογισμός που κατατέθηκε πριν λίγο στη Βουλή.
Σε ένα δυσμενές και αβέβαιο διεθνές περιβάλλον η ελληνική οικονομία αποδεικνύεται ανθεκτική. Ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να ανέλθει σε 2,2% το 2024 και 2,3% το 2025 έναντι 0,8% και 1,3%, αντίστοιχα, που εκτιμάται για την Ευρωζώνη, με βάση τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν κατά 6,7% το 2024 και 8,4% το 2025 και το ποσοστό ανεργίας να μειωθεί από 10,3% το 2024 σε 9,7% το 2025. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) σε ονομαστικούς όρους αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 10 δισ. ευρώ το 2025 και ο λόγος του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης προς το ΑΕΠ να μειωθεί από 163,9% το 2023 σε 154% το 2024 και περαιτέρω σε 147,5% το 2025. Ο ρυθμός μεταβολής του δείκτη Τιμών Καταναλωτή εκτιμάται σε 2,7% το 2024 και αναμένεται να αποκλιμακωθεί σε 2,1% το 2025.
Με βάση τα στοιχεία, τα δημόσια έσοδα για το 2024 αναμένεται να φτάσουν στα 66,71 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 3,75 δισ. ευρώ ή 6% έναντι του στόχου του προϋπολογισμού. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως: (α) στη μείωση της φοροδιαφυγής κατά 1,8 δισ. ευρώ, ποσό που δεν είχε προϋπολογιστεί στο προσχέδιο και (β) στην αύξηση κατά 1,03 δισ. ευρώ σε σχέση με τον προϋπολογισμό του φόρου εισοδήματος, από παρακράτηση λόγω της αύξησης των εισοδημάτων.
Το 2025 τα έσοδα από φόρους αναμένεται να ανέλθουν στο ύψος των 69,2 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,49 δισ. ευρώ ή 3,7% έναντι του 2024, κυρίως λόγω της προβλεπόμενης μεγέθυνσης της οικονομίας, όπως αντικατοπτρίζεται στις μακροοικονομικές προβλέψεις. Για τον επόμενο χρόνο, υπάρχει πρόβλεψη αύξησης των εσόδων από φοροδιαφυγή καθώς – σύμφωνα με τις αρμόδιες αρχές του ΥΠΕΘΟ – για τη συγκεκριμένη κατηγορία τα έσοδα θα πρέπει πρώτα να παρατηρηθούν πριν μπουν στο τραπέζι για τη διαπραγμάτευση νέων μέτρων στήριξης.
Στο επίπεδο των δαπανών, οι μεγαλύτερες αυξήσεις έχουν υπολογιστεί για την υγεία, όπου το 2025 θα δοθούν συνολικά 7,177 δισ. ευρώ από 6 δισ. ευρώ φέτος. Επίσης, στο Υπουργείο Άμυνας, όπου οι δαπάνες θα φτάσουν τα 6,13 δισ. ευρώ από 3,6 δισ. ευρώ λόγω και της αύξησης παραλαβών αμυντικού υλικού το 2025. Στα κονδύλια της επόμενης χρονιάς υπάρχουν και 650 εκατ. ευρώ για νέες προσλήψεις, τα οποία θα διατεθούν σταδιακά ανάλογα με την προγραμματισμένη κάλυψη κενών θέσεων.
Παρεμβάσεις
Ο προϋπολογισμός του 2025 περιλαμβάνει το σύνολο των παρεμβάσεων που έχουν ανακοινωθεί, συμπεριλαμβανομένων όσων παρουσιάστηκαν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Πιο σημαντικές παρεμβάσεις οι αυξήσεις των συντάξεων κατά 2,45% η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1% και η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους μη μισθωτούς. Τα νέα μόνιμα δημοσιονομικά μέτρα που επηρεάζουν τον τακτικό προϋπολογισμό επιφέρουν επιπλέον δημοσιονομικό κόστος το 2025 σε σχέση με το 2024, ύψους 1,1 δισ. ευρώ.
Παράλληλα, πλήθος άλλων παρεμβάσεων χρηματοδοτείται από πόρους του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων (εθνικό και συγχρηματοδοτούμενο σκέλος και Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας – ΤΑΑ). Ειδικότερα:
1. Προβλέπεται η δημιουργία νέου προγράμματος “ΣΠΙΤΙ μου ΙΙ”, με συνολικό προϋπολογισμό 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1 δισ. ευρώ χρηματοδοτείται από το δανειακό σκέλος του ΤΑΑ και 1 δισ. ευρώ από τις εμπορικές τράπεζες. Το επιτόκιο θα είναι μειωμένο κατά 50% από το τρέχον εμπορικό, καθώς το ποσό που χρηματοδοτείται από το ΤΑΑ θα είναι άτοκο. Τα ηλικιακά και εισοδηματικά κριτήρια διευρύνονται σε σχέση με το πρώτο πρόγραμμα “ΣΠΙΤΙ μου”. Το πρόγραμμα θα καλύπτει φυσικά πρόσωπα και ζευγάρια ηλικίας 25 έως 50 ετών, με εισόδημα το οποίο κυμαίνεται από 10.000 ευρώ έως 20.000 ευρώ για τον άγαμο, ενώ για το ζευγάρι αυξάνεται σε 28.000 ευρώ με προσαύξηση 4.000 ευρώ για κάθε τέκνο,
2. Η δημιουργία νέου προγράμματος “Αναβαθμίζω το Σπίτι μου” με κύριο σκοπό την ενεργειακή βελτίωση παλαιών κατοικιών. Προβλέπεται η χορήγηση δανείου έως 25.000 ευρώ με μηδενικό επιτόκιο και συνολικό προϋπολογισμό 400 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ποσό ύψους 300 εκατ. ευρώ χρηματοδοτείται από το δανειακό σκέλος του ΤΑΑ και ποσό ύψους 100 εκατ. ευρώ από τις εμπορικές τράπεζες,
3. Η απαλλαγή για τρία έτη από τον φόρο εισοδήματος των εισοδημάτων από ενοίκια ακινήτων εμβαδού έως 120 τ.μ., τα οποία θα εκμισθωθούν με μακροχρόνια μίσθωση, ενώ ήταν κενά ή σε βραχυχρόνια μίσθωση για τουλάχιστον τρία έτη. Το εκτιμώμενο κόστος για το 2025 ανέρχεται σε 3 εκατ. ευρώ και για τα έτη 2026 – 2028 σε 13 εκατ. ευρώ, κατ’ έτος,
4. Η απαγόρευση νέας βραχυχρόνιας μίσθωσης κατά τη διάρκεια του 2025 για διαμερίσματα που βρίσκονται στο πρώτο, δεύτερο και τρίτο δημοτικό διαμέρισμα του κέντρου της Αθήνας, λόγω του ιδιαίτερα υψηλού ποσοστού των διαμερισμάτων που διατίθενται για βραχυχρόνια μίσθωση,
5. Η αύξηση του τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση για βραχυχρόνιες μισθώσεις, κατά τους μεν χειμερινούς μήνες από 0,5 ευρώ σε 2 ευρώ ανά διανυκτέρευση, κατά τους δε καλοκαιρινούς μήνες από 1,5 ευρώ σε 8 ευρώ ανά διανυκτέρευση,
6. Ο διπλασιασμός της μέγιστης επιδότησης του προγράμματος “Ανακαινίζω – Νοικιάζω” από το ποσό των 4.000 ευρώ στο ποσό των 8.000 ευρώ, η οποία θα καλύπτει το 60% έναντι του 40% των δαπανών. Το πρόγραμμα έχει προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ και συγκεκριμένα, 25 εκατ. ευρώ για το 2024 και 25 εκατ. ευρώ για το 2025,
7. Η επέκταση για ένα ακόμα έτος (μέχρι το τέλος του 2025) της αναστολής του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές, με σκοπό την αύξηση των προς διάθεση κατοικιών, με ετήσιο κόστος 18 εκατ. ευρώ,
8. Η αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών, στο πλαίσιο του προγράμματος “Κοινωνική Αντιπαροχή”, με δαπάνες του αναδόχου, ο οποίος έχει τη δυνατότητα εκμετάλλευσης του ακινήτου και παράλληλα την υποχρέωση εκμίσθωσής του και
9. Η αύξηση του επιδόματος στέγασης, στο πλαίσιο της εν γένει αναμόρφωσης των επιδομάτων, από το ποσό των 70 ευρώ στο ποσό των 125 ευρώ και στο ποσό των 75 ευρώ, αναλόγως της εισοδηματικής κλίμακας, το οποίο προσαυξάνεται κατά 30% για κάθε τέκνο, ενώ παράλληλα εισάγονται και στοχευμένα περιουσιακά κριτήρια.
Οι παρεμβάσεις είναι εντός των δημοσιονομικών στόχων που τίθενται στο Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό – Διαρθρωτικό Σχέδιο 2025 – 2028, καθώς προβλέπεται αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών κατά 3,6% το 2025 σε σχέση με το 2024, ενώ ο σχετικός στόχος ανέρχεται σε αύξηση δαπανών έως 3,7%. Σε αυτό το πλαίσιο το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να διαμορφωθεί σε 2,5% το 2024 και 2,4% το 2025 και το συνολικό αποτέλεσμα σε -0,7% το 2024 και -0,6% το 2025.
Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ)
Οι επενδυτικές δαπάνες αναμένεται να φτάσουν τα 13,15 δισ. ευρώ για φέτος και μαζί με τα 3,3 δισ. ευρώ που θα προέλθουν από το ΤΑΑ θα φτάσουν τα 16,1 δισ. ευρώ. Το 2025 το ΠΔΕ θα αυξηθεί περαιτέρω στα 14,1 δισ. ευρώ. Μαζί με τις δαπάνες ύψους 4,9 δισ. ευρώ που αναμένεται να έχουμε από το ΤΑΑ τον επόμενο χρόνο, θα έχουμε ένα σύνολο δημοσίων επενδύσεων ύψους 18 δισ. ευρώ που αποτελεί ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα.
Το χρέος
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 365.000 εκατ. ευρώ ή 154,0% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2024, έναντι 369.099 εκατ. ευρώ ή 163,9% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2023, παρουσιάζοντας μείωση κατά 9,9 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2023. Το 2025 το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί, επίσης, στα 365.000 εκατ. ευρώ ή 147,5% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 6,5 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2024
Πηγή: capital.gr
