Κυοφορείται νέος ΟΣΕ αλλά με τις αμαρτίες του παρελθόντος

Της Ματίνας Χαρκοφτάκη 

Ο μετασχηματισμός του ελληνικού σιδηρόδρομου μπαίνει στις ράγες. Στο χθεσινό υπουργικό συμβούλιο, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, παρουσίασε το σχέδιο νόμου για τον νέο ΟΣΕ.

Το νομοσχέδιο ακολουθεί την εξαγγελία που είχε γίνει πριν μερικούς μήνες, βάζοντας μπροστά την ενοποίηση του οργανισμού με τις θυγατρικές του, ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΑΟΣΕ με χρονικό ορίζοντα μέχρι το τέλος του 2025. 

Στόχος είναι η απλοποίηση της γραφειοκρατίας και η αποτελεσματική επικοινωνία ανάμεσα στις διαφορετικές λειτουργίες του σιδηροδρομικού συστήματος, αποφεύγοντας τα κενά ή τις υπερκαλύψεις αρμοδιοτήτων. Με τον νέο ΟΣΕ, φιλοδοξούν να αφήσουν πίσω τις αγκυλώσεις του παρελθόντος και να θέσουν τις βάσεις για έναν πιο ευέλικτο, σύγχρονο και λειτουργικό σιδηρόδρομο. Αυτό. ωστόσο, δε σημαίνει ότι θα εξαφανιστούν δια μαγείας τα ανοιχτά μέτωπα και τα ανυπέρβλητα προβλήματα, που έχουν διαχρονικά σωρευτεί στον ελληνικό σιδηρόδρομο. Η πολυπόθητη αναδιάρθρωση του σιδηροδρομικού τοπίου με τη δημιουργία του νέου ΟΣΕ, υπό το όνομα Σιδηρόδρομοι Ελλάδος, φέρνει στην επιφάνεια μια περίπλοκη εξίσωση  απαιτήσεων, χρεών και εκκρεμοτήτων. 

Η επιβαρυμένη “προίκα” 

Αντί για ένα φρέσκο ξεκίνημα, το νέο σχήμα εκτός από το σιδηροδρομικό δίκτυο, τα έργα και το τροχαίο υλικό,  κληρονομεί παρελθοντικές  αντιπαραθέσεις, τη διαρκή πρόκληση για εξασφάλιση χρηματοδότησης για την υλοποίηση επενδυτικών έργων καθώς και μια μαύρη τρύπα σε επίπεδο οικονομικών αποτελεσμάτων. Σε αυτό το κάδρο, πρέπει να τοποθετηθεί και η διαφωνία με την Hellenic Train. Ο ΟΣΕ διεκδικεί από την Hellenic Train ποσό της τάξεως των 100 εκατ. ευρώ από απλήρωτα τέλη για τη χρήση του δικτύου ενώ ταυτόχρονα, βρίσκεται στα σκαριά η διαιτησία μεταξύ ΓΑΙΑΟΣΕ και Hellenic Train για ποσά δεκάδων εκατομμυρίων. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν οι  απαιτήσεις αποζημίωσης για τα Τέμπη, οι οποίες ρίχνουν βαριά σκιά στο όλο εγχείρημα. 

Το στοίχημα για έναν βιώσιμο και σύγχρονο σιδηρόδρομο είναι μεγάλο, όπως αποτυπώνεται και στο νομοσχέδιο, στο οποίο μεταξύ άλλων γίνεται λόγος για άμεση πρόσληψη Συμβούλου Μεταρρύθμισης καθώς και για την πρόσληψη διεθνώς καταξιωμένου οικονομικού φορέα στο ρόλο του Technical Manager που θα υποστηρίξει, για μια 5ετία, κρίσιμες λειτουργίες της εταιρείας. Επιπλέον, προβλέπει  τον προγραμματισμό της εγκατάστασης του συστήματος ERTMS (European Rail Traffic Management System) και την ενίσχυση των προτύπων ασφαλείας.

Οι πρώτες κινήσεις 

Οι πρώτες κινήσεις που θα γίνουν σύμφωνα με τα όσα παρουσίασε το υπουργείο: 
-μεταφορά της διαχείρισης τροχαίου υλικού: με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που αναμένεται σύντομα, η διαχείριση του δημόσιου σιδηροδρομικού τροχαίου υλικού περνά από τη ΓΑΙΑΟΣΕ στη Σιδηρόδρομοι Ελλάδος Μ.Α.Ε.

-μεταβατική διοίκηση με επιχειρησιακή συνέχεια: η Γενική Συνέλευση της νέας εταιρείας θα επιλέξει τη μεταβατική διοίκηση, η οποία αναλαμβάνει να διασφαλίσει την ομαλή συνέχεια του έργου από το προηγούμενο σχήμα.

-μεταβατικό οργανόγραμμα από υπάρχοντα στελέχη: η μεταβατική διοικητική δομή θα εγκριθεί από το προσωρινό Διοικητικό Συμβούλιο (ΔΣ) και θα στελεχωθεί από τους ήδη έμπειρους εργαζομένους του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ.

– προστασία δικαιωμάτων εργαζομένων: όλο το προσωπικό των ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ μεταφέρεται στη νέα εταιρεία χωρίς απώλειες.

Να σημειωθεί ότι το πρώτο μέρος του νομοσχεδίου περιλαμβάνει τον εταιρικό μετασχηματισμό στην ενοποιημένη οντότητα Σιδηρόδρομοι Ελλάδας ενώ το δεύτερο μέρος επικεντρώνεται στην αναμόρφωση της θεσμικής λειτουργίας και στελέχωσης της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων.