Με ρήτρα ανεργίας οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό

Του Κώστα Κατίκου

Ρήτρα ανεργίας που θα μπορεί να αναστέλλει τις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό μπαίνει στα κριτήρια του νέου μηχανισμού για τη διαμόρφωση του κατώτατου μισθού με το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας που συζητείται στη Βουλή.

Η ανεργία προστέθηκε στους άλλους παράγοντες που θα μπορούν να ακυρώνουν τις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό κατόπιν πορίσματος που θα υποβάλλει στη διαδικασία της διαβούλευσης 5μελής επιστημονική επιτροπή.

Το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί μετά το 2027 που ο κατώτατος μισθός θα έχει διαμορφωθιεί στα 950 ευρώ με αποφάσεις της κυβέρνησης.

Σύμφωνα με τη διάταξη του νομοσχεδίουέως την 31η Αυγούστου κάθε έτους , (σ.σ: αρχής γενομένης απ[ό τον Αύγουστο του 2027)  η Επιστημονική Επιτροπή, η οποία δικαιούται να έχει προηγουμένως συμβουλευτεί οιουσδήποτε από τους εξειδικευμένους επιστημονικούς και ερευνητικούς φορείς συντάσσει έκθεση, η οποία είτε διαπιστώνει ότι δεν υπάρχει λόγος παρέκκλισης και ο κατώτατος μισθός θα μπορεί να αυξηθεί, είτε προτείνει αιτιολογημένα και πλήρως τεκμηριωμένα ότι, κατ’ εξαίρεση, ο νομοθετημένος κατώτατος μισθός και το νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο δεν πρέπει να αυξηθούν κατά το επόμενο έτος αν συντρέχει έστω και  ένας από τους παρακάτω 7 λόγους:

α) η οικονομία βρίσκεται σε σημαντική ύφεση. 

β) υπάρχει σημαντική απόκλιση του εθνικού πληθωρισμού (Δείκτη Τιμών Καταναλωτή) από τον στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. 

γ) υπάρχει σημαντική ανισορροπία στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών.

δ) υπάρχει σημαντική αύξηση του ποσοστού της ανεργίας.

 ε) η αναπροσαρμογή δεν δικαιολογείται από τα επίπεδα και τις μακροπρόθεσμες εξελίξεις στην παραγωγικότητα και τη δυναμική της ούτε μπορεί να αποκλίνει από το 60% του ακαθάριστου διάμεσου μισθού.

στ) η αναπροσαρμογή υπερβαίνει τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας.

ζ) δεν δικαιολογείται αύξηση από έκτακτες περιστάσεις. 

Όταν λοιπόν η ανεργία είναι υψηλή –πέραν των άλλων παραγόντων-  ο κατώτατος μισθός θα παγώνει. Το ποσοστό της ανεργίας που θα ενεργοποιεί τον κόφτη των αυξήσεων δεν έχει αποφασιστεί αλλά αν κρίνει κανείς από τη ρήτρα ανεργίας που είχε μπεί για το ξεπάγωμα των τριετιών είναι πιθανό η ρήτρα ανεργίας για το πάγωμα του κατώτατου μισθού να οριστεί και πάλι στο 10%. Μπορεί λοιπόν όλοι οι άλλοι παράγοντες να είναι θετικοί για αύξηση του μισθού, αλλά αν η ανεργία περνάει τον πήχυ του 10% δεν θα δίδεται αύξηση. 

Ο νέος μηχανισμός αυξήσεων για τον κατώτατο μισθό θα έχει και μ,ια άλλη εξίσου σημαντική ρήτρα τη ρήτρα ακρίβειας καθώς ένας από τους δείκτες που θα λαμβάνεται υπόψη για την αύξηση είναι η ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης των φτωχότερων εργαζομένων, που σημαίνει ότι η άνοδος των τιμών θα τροφοδοτεί και αυξήσεις μισθών. 

Για τα έτη 2025, 2026 και 2027 το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου καθορίζεται λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας την παραγωγικότητα, την πορεία των τιμών, των εισοδημάτων και των μισθών, της απασχόλησης και του ποσοστού της ανεργίας, την αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού, λαμβανομένου υπόψη του κόστους διαβίωσης, του γενικού επιπέδου των μισθών, της κατανομής και του ρυθμού αύξησής τους. 

Από το 2028 τίθεται σε ισχύ ο νέος αυτόματος μηχανισμός αύξησης του κατώτατου μισθού που θα προκύπτει από το άθροισμα α) του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του δείκτη τιμών καταναλωτή μεταξύ της 1ης Ιουλίου του προηγούμενου έτους και της 30ης Ιουνίου του τρέχοντος έτους για το φτωχότερο 20% των νοικοκυριών και β) του ημίσεως του ετήσιου ποσοστού μεταβολής της αγοραστικής δύναμης του γενικού δείκτη μισθών κατά την ίδια χρονική περίοδο. 

Αν ο συντελεστής που θα προκύπτει οδηγεί σε μείωση του νομοθετημένου κατώτατου μισθού, δεν γίνεται αναπροσαρμογή, και ο μισθός θα μένει παγωμένος χωρίς να ,μειώνεται. 

Οι μισθοί στο Δημόσιο

Ο νέος μηχανισμός θα εφαρμοστεί και στους μισθούς του Δημοσίου τομέα ώστε ο εισαγωγικός μισθός στο Δημόσιο να μην υπολείπεται από τον κατώτατο μισθό.
Γα το 2025, η αύξηση θα καλύπτει τη διαφορά μεταξύ του βασικού μισθού στο Δημόσιο (εισαγωγικός Υ.Ε κατηγορίας) και του κατώτατου μισθού, χωρίς να συμψηφίζεται με τυχόν καταβαλλόμενη προσωπική διαφορά.

Σήμερα ο εισαγωγικός μισθός στο Δημόσιο (Υ.Ε κατηγορία) είναι 850 ευρώ και ο κατώτατος είναι 830 ευρώ. Με την αύξηση που θα πάρει ο κατώτατος το 2025 αναμένεται να διαμορφωθεί στα 870 ευρώ. Αυτομάτως θα αυξηθεί και ο εισαγωγικός του Δημοσίου κατά 20 ευρώ ώστε να διαμορφωθεί και αυτός στα 870 ευρώ.

Από το 2026 και εξής, οι βασικοί μισθοί των μισθολογικών κλιμακίων του προσωπικού του δημόσιου τομέα, όπως αυτοί έχουν διαμορφωθεί την 31η.12.2025, προσαυξάνονται ισόποσα με την εκάστοτε ονομαστική αύξηση του κατώτατου μισθού. Η προσαύξηση είναι σταθερή και προστίθεται στους βασικούς μισθούς κάθε κατηγορίας προσωπικού, χωρίς να επηρεάζεται ο τρόπος με τον οποίο αυτοί διαμορφώνονται βάσει των εκάστοτε εφαρμοζόμενων διατάξεων.