Του Χάρη Φλουδόπουλου
Λίγες ημέρες προτού λήξει η συμφωνία για τη διέλευση του ρωσικού αερίου που εξάγεται προς την Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας και οι ανησυχίες για την ομαλή τροφοδοσία της Ευρώπης πυροδοτούν νέο ράλι στις τιμές του καυσίμου.
Συγκεκριμένα οι ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου αυξήθηκαν για τρίτη συνεχόμενη ημέρα, καθώς απομένει λίγο περισσότερο από μία εβδομάδα μέχρι τη λήξη της συμφωνίας διέλευσης του ρωσικού αερίου μέσω Ουκρανίας προς την Ευρώπη.
Ρωσικές εξαγωγές αερίου μέσω Ουκρανίας
Σημειώνεται ότι μέσω της Ουκρανίας οι εξαγωγές ρωσικού αερίου είναι σχετικά μικρές, ωστόσο υπάρχουν τουλάχιστον 3 ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες εξαρτώνται σημαντικά από το ρωσικό αέριο που εξάγεται μέσω Ουκρανίας.
Το 2023 η Ρωσία παρέδωσε περίπου 15 δισ. κυβικά μέτρα αερίου μέσω της Ουκρανίας, που αντιστοιχεί στο 8% των ρωσικών εξαγωγών προς την Ευρώπη στο αποκορύφωμα της ευρωπαϊκής ενεργειακής εξάρτησης από τη Μόσχα την διετία 2018 – 2019. Τότε το μερίδιο του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη είχε φτάσει περίπου στο 35%, μερίδιο ωστόσο μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία οι Ρώσοι έχασαν τη θέση τους στην αγορά προς όφελος άλλων προμηθευτών όπως η Νορβηγία, οι ΗΠΑ και το Κατάρ.
Το πρόβλημα που έχει προκύψει αφορά στον αγωγό που αυτή τη στιγμή βρίσκεται υπό τον έλεγχο των Ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων στην περιοχή Κούρσκ, ο οποίος ξεκινά από τη Σιβηρία, διέρχεται από την Ουκρανία και στη συνέχεια κατευθύνεται στη Σλοβακία από όπου χωρίζεται σε δύο διακλαδώσεις η μία προς την Τσεχία και η δεύτερη προς την Αυστρία.
Οι χώρες που θα επηρεαστούν από την πιθανή παύση της ροής του αγωγού μέσω της Ουκρανίας είναι η Αυστρία, που δέχεται σχεδόν όλο το αέριο που καταναλώνει μέσω Ουκρανίας καθώς και η Ουγγαρία και η Σλοβακία (το ρωσικό αέριο καλύπτει περίπου τα 2/3 των αναγκών τους) αλλά και η Ιταλία. Αντίθετα η Τσεχία από πέρυσι έχει σταματήσει εντελώς τις εισαγωγές ρωσικού αέριου.
Σημαντική άνοδος στις τιμές
Η οριακή αυτή κατάσταση επηρεάζει τις τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Οι τιμές αυξήθηκαν έως και 1,6% τη Δευτέρα, μετά από άνοδο 7% την προηγούμενη εβδομάδα, καθώς για τις αγορές, σύμφωνα με το Bloomberg, φαίνεται όλο και πιο απίθανη η συνέχιση των ροών του ρωσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας μετά την 31η Δεκεμβρίου.
Το ρωσικό φυσικό αέριο παραμένει η πιο οικονομική επιλογή για πολλές χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Ωστόσο, η Ουκρανία δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι δεν θα δεχθεί εναλλακτικές που θα οδηγούν στη συνέχιση της διέλευσης ρωσικού αερίου.
Η κατάσταση με τις ρωσικές προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη μετά τη λήξη της συμφωνίας διέλευσης με την Ουκρανία είναι “περίπλοκη” και “απαιτεί αυξημένη προσοχή”, ανέφερε o εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, τη Δευτέρα σύμφωνα με το Interfax.
Σε μια σπάνια επίσκεψη Ευρωπαίου ηγέτη στη Μόσχα την Κυριακή, ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Ρόμπερτ Φίτσο, συζήτησε για τη λήξη της συμφωνίας με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Φίτσο δήλωσε ότι ο Πούτιν επιβεβαίωσε πως η Ρωσία είναι έτοιμη να συνεχίσει την παράδοση φυσικού αερίου στη Δύση μέσω Ουκρανίας, αλλά αυτό θα είναι “πρακτικά αδύνατο” μετά την 1η Ιανουαρίου λόγω της στάσης του Κιέβου.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η χώρα του δεν θα διακινήσει ρωσικό φυσικό αέριο εκτός εάν υπάρξουν διαβεβαιώσεις ότι το Κρεμλίνο δεν θα επωφεληθεί οικονομικά όσο συνεχίζεται ο πόλεμος.
Ασταθείς οι τιμές
Οι ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου παραμένουν ασταθείς καθώς πλησιάζει η λήξη της συμφωνίας διέλευσης.
Όπως αναφέρει το Bloomberg σε σημερινό του δημοσίευμα η απώλεια της συμφωνίας διέλευσης θα σημαίνει ότι η Σλοβακία και άλλες χώρες που εξακολουθούν να λαμβάνουν ρωσικό καύσιμο μέσω Ουκρανίας θα πρέπει να καταφύγουν σε ακριβότερες εναλλακτικές, όπως το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Παρόλο που το LNG καλύπτει μόνο ένα μικρό μέρος των αναγκών της Ευρώπης, η ξαφνική διακοπή της ροής μέσω Ουκρανίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση των τιμών τον επόμενο μήνα.
Τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη είναι χαμηλότερα σε σύγκριση με πέρυσι, κάτι που θα δυσκολέψει την αναπλήρωση των αποθεμάτων το καλοκαίρι σημειώνει το Bloomberg.
Επιπλέον, η πρόβλεψη για άπνοια στη βορειοδυτική Ευρώπη μέχρι το τέλος της εβδομάδας ενδέχεται να αυξήσει τη ζήτηση φυσικού αερίου για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ταυτόχρονα, αναμένεται ήπιος καιρός έως το τέλος Δεκεμβρίου, με μερικές ψυχρότερες ημέρες στις αρχές του επόμενου μήνα.
Πηγή: capital.gr
