Τα φάρμακα είναι πιο αποτελεσματικά στη μείωση των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ συγκριτικά με τις μη φαρμακολογικές παρεμβάσεις, καταλήγει μια πρόσφατη ανασκόπηση σχετικά με τις θεραπευτικές παρεμβάσεις για τη διαταραχή στους ενήλικες
Οι διεγέρτες του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) και η ατομοξετίνη παραμένουν οι μοναδικές αποτελεσματικές παρεμβάσεις για τη βραχυπρόθεσμη μείωση των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ (Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας) στους ενήλικες. Ωστόσο, σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που δημοσίευσαν τα σχετικά ευρήματα στο The Lancet Psychiatry, δεν υπάρχουν ακόμα ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία για την επίδρασή τους στη βελτίωση της ποιότητας ζωής ή τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματά τους.
Τα διεγερτικά φάρμακα του ΚΝΣ, όπως η μεθυλφαινιδάτη (εγκεκριμένη από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων/ΕΟΦ), αυξάνουν την έκκριση νοραδρεναλίνης και ντοπαμίνης στον προμετωπιαίο φλοιό «ενισχύοντας» τα σήματα στους πυραμιδικούς νευρώνες που εμπλέκονται σε λειτουργίες όπως η αντίληψη, η προσοχή και η εκτελεστική λειτουργία, μειώνοντας έτσι τα συμπτώματα ελλειμματικής προσοχής, υπερκινητικότητας και παρορμητικότητας της διαταραχής. Η ατομοξετίνη (επίσης εγκεκριμένη από τον ΕΟΦ), μη-διεγερτικό φάρμακο, είναι επιλεκτικός αναστολέας πρόσληψης νοραδρεναλίνης που αυξάνει την ποσότητά της στον εγκέφαλο, οδηγώντας με παρόμοια αποτελέσματα.
Οι ερευνητές ανέλυσαν φαρμακολογικές, ψυχολογικές και νευροδιεγερτικές παρεμβάσεις, μέσα από ανασκόπηση 113 τυχαιοποιημένων κλινικών δοκιμών με 14.887 συνολικά συμμετέχοντες και ελάχιστη διάρκεια τη μία εβδομάδα για τις φαρμακολογικές θεραπείες και πολλαπλές συνεδρίες για τις ψυχολογικές.
Το debate για τη θεραπεία
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Εκτιμάται ότι 1 στα 9 παιδιά έχει ΔΕΠΥ, η οποία δεν υποχωρεί με την ενηλικίωση. Τα Αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) καταγράφουν αυξημένο επιπολασμό στο 11,4% των παιδιών για το 2022.
Υπάρχει έντονος διάλογος περί τις θεραπευτικές προσεγγίζεις της ΔΕΠΥ, αναφορικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες, καθώς και βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιδράσεις. Αν και οι κατευθυντήριες οδηγίες προκρίνουν τη φαρμακευτική αγωγή ως βασική θεραπεία, συνήθως διευκρινίζουν ότι αποτελεί μέρος της ευρύτερης διαχείρισης της διαταραχής, που περιλαμβάνει ακόμα συμβουλευτική υποστήριξη και γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία έως διαλογισμός ενσυνειδητότητας (mindfulness) και εξωτερικές συσκευές νευροδιέγερσης.
Στην πρόσφατη ανασκόπηση, οι φαρμακολογικές θεραπείες που εξετάστηκαν περιλάμβαναν διεγερτικά (π.χ. μεθυλφαινιδάτη και αμφεταμίνες), μη διεγερτικά (ατομοξετίνη, γουανφασίνη, κλονιδίνη), αντικαταθλιπτικά (βουπροπιόνη, βιλοξαζίνη) και νευροδιεγερτικά (μοδαφινίλη), ενώ οι μη φαρμακολογικές αφορούσαν ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις όπως η γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία και η ενσυνειδητότητα και μεθόδους νευροδιέγερσης, όπως η διακρανιακή διέγερση συνεχούς ρεύματος.
Τα αποτελέσματα της μελέτης
Οι ερευνητές υπολόγισαν τις τυποποιημένες μέσες διαφορές για την ένταση των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ, τόσο από τους ίδιους τους ασθενείς όσο και από τους κλινικούς γιατρούς. Τα δεδομένα ταξινομήθηκαν σε χρονικές περιόδους έως τις 52 εβδομάδες, ενώ η αποδεκτικότητα -η ικανότητα και προθυμία του ασθενούς να συμμορφωθεί με τη φαρμακευτική αγωγή- υπολογίστηκε με βάση τη διακοπή της θεραπείας για οποιονδήποτε λόγο.
Στις 12 εβδομάδες, τα διεγερτικά φάρμακα και η ατομοξετίνη είχαν την υψηλότερη αποτελεσματικότητα στη μείωση των συμπτωμάτων. Η επιτυχία τους κινήθηκε σε παρόμοια επίπεδα, αν και η ατομοξετίνη είχε ελαφρώς μικρότερη αποτελεσματικότητα. Συγκεκριμένα, η ατομοξετίνη με τη γουανφασίνη αξιολογήθηκαν ως λιγότερο αποδεκτές λόγω υψηλότερων ποσοστών διακοπής ενώ, μαζί με τη μοδαφινίλη, συνδέθηκαν με περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες.
Η μεροληψία στις μη φαρμακολογικές παρεμβάσεις
Στις 52 εβδομάδες, τα δεδομένα ήταν περιορισμένα, με μόλις πέντε μελέτες να παρέχουν στοιχεία. Μη-φαρμακολογικές θεραπείες όπως η γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, η νευροδιέγερση και οι τεχνικές χαλάρωσης έδειξαν κάποια αποτελεσματικότητα μακροπρόθεσμα, μέσα από μελέτες σε μικρά πληθυσμιακά δείγματα ωστόσο που, κατά συνέπεια, περιορίζουν την αξιοπιστία των ευρημάτων.
Η ανασκόπηση έδειξε σημαντικές ασυμφωνίες ανάμεσα στις αναφορές ασθενών και γιατρών για τις μη φαρμακολογικές παρεμβάσεις. Παρότι οι θεράποντες ανέφεραν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα συγκριτικά με το placebo, οι ασθενείς δεν ανέφεραν την ίδια βελτίωση.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η αδυναμία πραγματοποίησης «τυφλών» δοκιμών στις εν λόγω θεραπείες, πιθανώς σχετίστηκε με μεροληψία (bias) στη μελέτη και οδήγησε σε αποκλίνοντα αποτελέσματα. Όπως εξηγούν, είναι ένα ένα εξαιρετικό παράδειγμα του γιατί η εξάλειψη της μεροληψίας είναι μια τόσο κρίσιμη πτυχή στην έρευνας, που πρέπει να εξασφαλίζεται όποτε και όπου είναι δυνατό.
Διαβάστε επίσης
Δυσλεξία και ΔΕΠΥ: Τι κοινό έχουν οι δύο μαθησιακές δυσκολίες
ΔΕΠΥ: Η μαγική και ανέξοδη μέθοδος που ενισχύει τη συγκέντρωση του παιδιού
Πώς νιώθει ένα παιδί με ΔΕΠΥ – Όλοι οι τρόποι να αναδειχθούν τα δυνατά του σημεία
Πηγή: ygeiamou.gr
