Του Κώστα Κατίκου
Στα γρανάζια της ….ψηφιακής γραφειοκρατίας έχει κολλήσει η έκδοση πολλών επικουρικών συντάξεων καθώς οι εκκρεμείς αποφάσεις καθυστερούν να εκδοθούν πέραν του 3μήνου από την απονομή της κύριας σύνταξης, και χωρίς να εφαρμόζονται σε πολλές περιπτώσεις οι διατάξεις του νόμου 5078/2023 για την άμεση έκδοση της επικουρικής σύνταξης εφόσον οι ασφαλισμένοι έχουν πάρει την κύρια σύνταξη με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση (Δεκέμβριος 2024) του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής στον κλάδο επικουρικής σύνταξης, ο ΕΦΚΑ πραγματοποίησε αλλαγή του τρόπου παρακολούθησης του πλήθους των αιτήσεων συνταξιοδότησης. Ειδικότερα, στις εκκρεμείς αιτήσεις περιλαμβάνονται αυτές για τις οποίες έχει προηγηθεί έκδοση πράξης Κύριου Φορέα. Το πλήθος των συγκεκριμένων αιτήσεων άγγιξε τον Σεπτέμβριο του 2024 τις 39.939. Αντίστοιχα, στις ληξιπρόθεσμες περιλαμβάνονται αυτές με δυνατότητα έκδοσης, δηλαδή αυτές για τις οποίες έχει παρέλθει διάστημα 90 ημερών μετά την έκδοση της απόφασης του Κύριου Φορέα. Οι εν λόγω αιτήσεις άγγιξαν τον Σεπτέμβριο του 2024 τις 32.110.
Αυτό που παρατηρείται είναι να μην εκδίδονται οι λεγόμενες “fast track” επικουρικές συντάξεις και αφού παρέλθει το 3μηνο από την έκδοση της κύριας σύνταξης να παραμένουν οι αιτήσεις σε εκκρεμότητα μέχρι να γίνει ο έλεγχος για το σύνολο του ασφαλιστικού χρόνου ενώ ο νόμος λέει ότι οι επικουρικές που καθυστερούν πέραν του 3μήνου θα πρέπει να βγαίνουν άμεσα αρκεί να συμπληρώνονται 15 έτη ασφάλισης ώστε να πληρώνονται ένα μέρος της επικουρικής τους οι συνταξιούχοι μέχρι να τους αποδοθεί το υπόλοιπο ποσό με βάση το συνολικό χρόνο ασφάλισης.
Στην πράξη οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ-ΕΤΕΑΠ, επιλέγουν να εκδίδουν το πλήρες ποσό της επικουρικής σύνταξης, παρά τις πολύμηνες καθυστερήσεις, παρά να προχωρήσουν σε τμηματική καταβολή αρχικά με ένα τμήμα της επικουρικής βάσει της 15ετίας και στη συνέχεια με το τελικό ποσό βάσει του συνολικού χρόνου ασφάλισης.
Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις η πράξη συνταξιοδότησης επικουρικής σύνταξης εκδίδεται εντός προθεσμίας τριών μηνών από την ημερομηνία απονομής της κύριας σύνταξης ή εντός προθεσμίας έξι μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης απονομής επικουρικής σύνταξης, στην περίπτωση που αυτή υποβλήθηκε σε χρόνο μεταγενέστερο της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης απονομής κύριας σύνταξης.
Εφόσον οι ανωτέρω προθεσμίες παρέλθουν άπρακτες, οι πράξεις απονομής επικουρικής σύνταξης εκδίδονται από την αρμόδια Διεύθυνση Απονομής Συντάξεων και Εφάπαξ Δημοσίου Τομέα εφόσον οι αιτούντες έχουν συνταξιοδοτηθεί στον κύριο φορέα και έχουν συμπληρώσει στον επικουρικό φορέα 4.500 ημέρες εργασίας ή 15 έτη.
Οι έλεγχοι των αποφάσεων συνταξιοδότησης επικουρικού φορέα που εκδίδονται με την διαδικασία της ταχείας απονομής σύνταξης πραγματοποιούνται εντός προθεσμίας ενός έτους από την έκδοσή τους. Σε κάθε περίπτωση οι ανωτέρω έλεγχοι δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν μετά την παρέλευση τριών ετών από την έκδοση της σχετικής συνταξιοδοτικής πράξης.
Αναμονή 12 μήνες
Από όσα λέει ο νόμος (5078/2023) ελάχιστα εφαρμόζονται στην πράξη. Το Capital.gr φέρνει στο φως περίπτωση ασφαλισμένου που περιμένει σχεδόν 12 μήνες από την έκδοση της κύριας σύνταξης του ΟΑΕΕ για να πάρει την επικουρική από το Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Ηλεκτροτεχνιτών (ΤΕΑΗΕ). Η κύρια σύνταξη βγήκε σχετικά σύντομα από τον ΕΦΚΑ, εντός 6 μηνών, αλλά η επικουρική έχει κολλήσει παρότι δεν υπάρχουν ούτε οφειλές, ούτε κενά στο χρόνο της επικουρικής ασφάλισης. Η έκδοση της επικουρικής με διαδικασία fast track θα έλυνε εν μέρει το πρόβλημα με την καταβολή σχεδόν της μισής επικουρικής σύνταξης, αλλά οι αρμόδιες υπηρεσίες αποφάσισαν να ακολουθήσουν άλλη διαδρομή, ψάχνοντας στα ψηφιακά και στα χειρόγραφα μητρώα τους τον συνολικό ασφαλιστικό χρόνο του συνταξιούχου για να πιστοποιήσουν ότι πληροί τις προϋποθέσεις για να πάρει ολόκληρη την επικουρική σύνταξη η οποία θα εκδοθεί κάποια στιγμή….
Στις περιπτώσεις δε που η κύρια σύνταξη αλλά και η επικουρική απονέμονται με διατάξεις διαδοχικής ασφάλισης οι καθυστερήσεις είναι ακόμη μεγαλύτερες καθώς μεσολαβεί η εσωτερική αλληλογραφία των φορέων διαδοχικής ασφάλισης, χωρίς να εφαρμόζεται η διαδικασία ταχείας απονομής της επικουρικής σύνταξης και σε αυτές τις περιπτώσεις.
Λάθη στις αποδοχές
Στις καθυστερήσεις απονομής των επικουρικών έρχεται να προστεθεί άλλος ένας παράγοντας που πάει πιο πίσω πολλές αποφάσεις και έχει να κάνει με τα λάθη που διαπιστώνονται στους υπολογισμούς των συντάξεων. Έχει παρατηρηθεί σε αρκετές περιπτώσεις ιδίως στις επικουρικές από ταμεία τραπεζών ότι οι ασφαλισμένοι που μεταφέρθηκαν μέσω συγχωνεύσεων σε άλλα πιστωτικά ιδρύματα, καταλήγουν να έχουν διαφορετικές συντάξιμες αποδοχές για τον υπολογισμό των επικουρικών τους συντάξεων από αυτές που ελήφθησαν υπόψη για την απονομή των κύριων συντάξεων. Μια τέτοια ενδεικτική περίπτωση δημοσιεύει το Capital.gr όπου συνταξιούχος της Alpha bank, προερχόμενος από την πρώην Ιονική, είδε ότι η επικουρική του σύνταξη από το ΕΤΕΑΕΠ υπολογίστηκε με μικρότερες αποδοχές, από αυτές που ελήφθησαν υπόψη για την κύρια σύνταξη, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει ένσταση και επανυπολογισμός της επικουρικής με τις σωστές αποδοχές.
Μια άλλη αθέατη προς το παρόν πτυχή των καθυστερήσεων είναι οι επανυπολογισμοί που θα πρέπει να γίνουν σε μερικές χιλιάδες επικουρικές συνάξεις εργαζόμενων συνταξιούχων καθώς βάσει νόμου δικαιούνται προσαύξηση σύνταξης (κύριας και επικουρικής) για τις εισφορές που κατέβαλαν κατά το διάστημα της απασχόλησής τους. Όταν ανοίξει το κεφάλαιο του επανυπολογισμού και της προσαύξησης των συντάξεων για τους εργαζόμενους συνταξιούχους, οι καθυστερήσεις στην απονομή των επικουρικών συντάξεων ενδέχεται να αυξηθούν. Το μόνο που θα μπορούσε να σώσει την κατάσταση είναι να λειτουργήσει το συντομότερο από τον ΕΦΚΑ η ψηφιακή απονομή των επικουρικών συντάξεων.
Πηγή: capital.gr
