Τα τρία ορόσημα για τις συντάξεις το 2025: Αναδρομικά, προσωπική διαφορά…

Του Κώστα Κατίκου

Τρία ορόσημα κρύβει το 2025 για τις συντάξεις που θα καθορίσουν το εισόδημα 2,5 εκατ. συνταξιούχων. 

Το πρώτο ορόσημο είναι αυτό των αναδρομικών και φαίνεται πως θα έρθει σύντομα καθώς το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ) στο οποίο εκκρεμεί εδώ και 9 μήνες η απόφαση που θα κρίνει ποια αναδρομικά δικαιούνται οι συνταξιούχοι, έχει προγραμματίσει την επόμενη διάσκεψή του στα μέσα Φεβρουαρίου και εκεί αναμένεται ότι θα δημοσιευτεί και η απόφασή του για τις επιστροφές που περιμένουν οι συνταξιούχοι από περικοπές 11 μηνών. Η πιο πιθανή εκδοχή είναι ότι το ΑΕΔ θα επαναβεβαιώσει την ισχύ των προγενέστερων αποφάσεων του Σ.τ.Ε που σημαίνει ότι οι συνταξιούχοι θα δικαιούνται επιστροφές ενός 11μήνου από τις μειώσεις στις επικουρικές τους συντάξεις μαζί με τα αντίστοιχα Δώρα επικουρικών αλλά και κύριων συντάξεων. 

Εφόσον η απόφαση του ΑΕΔ επικυρώσει τα αναδρομικά τότε θα ανοίξει ο δρόμος για μαζική έκδοση χιλιάδων δικαστικών αποφάσεων που εκκρεμούν στα Πρωτοδικεία από ομαδικές αγωγές συνταξιούχων. Εκτιμάται ότι οι ομαδικές αγωγές είναι πάνω από τις 7.000 και καλύπτουν περίπου 370.000 συνταξιούχους. Σύμφωνα με το νόμο οι συνταξιούχοι που είχαν ασκήσει προσφυγές ως τον Ιούλιο του 2020, δικαιούνται να πάρουν αναδρομικά για επικουρικές και Δώρα με βάση τις δικαστικές αποφάσεις. Τα ποσά που διεκδικούν κυμαίνονται ανάλογα με το ταμείο και το ύψος της επικουρικής σύνταξης, από 600 ευρώ ως και 4.000 ευρώ. Δικαιούχοι αναδρομικών όμως για τις ίδιες περικοπές είναι και άλλο 800.000  συνταξιούχοι που δεν έχουν κάνει αγωγές. Εκ των πραγμάτων η κυβέρνηση θα κληθεί να αποφασίσει αν θα πάρουν και οι συνταξιούχοι που δεν έκαναν αγωγές κάτι από τις περικοπές που τους επιβλήθηκαν και κρίθηκαν, αντισυνταγματικές Σε αυτή την περίπτωση τα σενάρια που θα εξεταστούν είναι δυο:

1.Να πληρωθούν με νομοθετική ρύθμιση τα ποσά που διεκδικούν με αγωγές οι 370.000 συνταξιούχοι.  

2.Να πληρωθούν με ένα εφάπαξ ποσό της τάξης των 600 ως 800 ευρώ, οι  800.000 συνταξιούχοι που δεν έχουν κάνει προσφυγές.

Το δεύτερο ορόσημο είναι η προσωπική διαφορά που εξελίσσεται σε πολυετή κόφτη αυξήσεων για εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους. Στο τραπέζι της κυβέρνησης και σε ανώτερο επίπεδο υπάρχουν  σκέψεις για ένα κούρεμα της προσωπικής διαφοράς της τάξης του 20% για ποσά ως 100 ευρώ, ως 50% για μεγαλύτερα,  ώστε να συντομευθεί ο χρόνος που θα μηδενιστούν με τις αυξήσεις των επόμενων ετών. Κούρεμα στην προσωπική διαφορά σημαίνει ότι οι συνταξιούχοι που θα έπαιρναν για παράδειγμα πραγματική αύξηση το 2030, θα δούν την αύξηση να έρχεται νωρίτερα καθώς ένα μέρος της προσωπικής τους διαφοράς θα μεταφερθεί στη σύνταξη και το υπόλοιπο θα συμψηφιστεί πιο γρήγορα από τις ετήσιες αυξήσεις. Για παράδειγμα συνταξιούχος που έχει σύνταξη 1.100 ευρώ και λαμβάνει προσωπική διαφορά 170 ευρώ, έχει συνολικές αποδοχές 1.270 ευρώ. Για να δεί πραγματική αύξηση στις αποδοχές του, θα περιμένει μέχρι το 2030 που οι αυξήσεις στη σύνταξή του θα ισοφαρίσουν τα 170 ευρώ της προσωπικής διαφοράς. Με ένα κούρεμα της προσωπικής διαφοράς όμως κατά 50%, θα μείνουν 85 ευρώ, που θα μηδενιστούν πιο γρήγορα και ο συνταξιούχος θα αρχίσει να παίρνει πραγματική αύξηση στη σύνταξη από το 2028.

Έξτρα αύξηση για το 2025

Το τρίτο ορόσημο είναι ότι οι συνταξιούχοι θα έχουν πιθανότατα συμπλήρωμα στην αύξηση κατά 2,4% που πήραν για το 2025. Η αύξηση υπολογίστηκε με βάση το μαθηματικό τύπο που έλαβε υπόψη τις προβλέψεις του προϋπολογισμού για πληθωρισμό 2,7% και ανάπτυξη 2,2% για το 2024, και διαιρώντας τα δυο αυτά μεγέθη δια του 2, προέκυψε το 2,4%. 

Η Τράπεζα της Ελλάδος όμως δίνει νέα πρόβλεψη για πληθωρισμό 3% και ανάπτυξη 2,3%, που σημαίνει ότι  η αύξηση για το 2025 μπορεί να διαμορφωθεί στο 2,65%. 

Αυτό σημαίνει –εφόσον οι εκτιμήσεις της Τ.τ.Ε επιβεβαιωθούν και από την ΕΛΣΤΑΤ-ότι λ συνταξιούχοι δικαιούνται επιπλέον ποσοστό αύξησης 0,25%. Το διορθωτικό αυτό ποσοστό που θα έρθει να συμπληρώσει την αύξηση που θα δοθεί στις συντάξεις το 2026. 

Αν λοιπόν η κανονική αύξηση για το 2026 είναι στο 2,5%, τότε μαζί με το διορθωτικό ποσοστό 0,25% θα φτάσει στο 2,75% ή και 2,8%.

Μια νέα ένδειξη για το που μπορεί να κινηθεί η όποια επιπλέον αύξηση στις συντάξεις αναμένεται και από το κλείσιμο του πληθωρισμού για το 2024 στα στοιχεία που αναμένεται να ανακοινωθούν από την ΕΛΣΤΑΤ την επόμενη εβδομάδα.