Ο 62χρονος Νικολάς Μαδούρο, ο άνθρωπος που από οδηγός στο μετρό του Καράκας κατάφερε να γίνει πρόεδρος της Βενεζουέλας, έχοντας στις φυλακές χιλιάδες πολιτικούς κρατουμένους, βρέθηκε και πάλι στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος, λόγω των νέων δραματικών εξελίξεων στη λατινοαμερικάνικη χώρα του πετρελαίου.
Βρέθηκε στην εξουσία το 2013, όταν ο ιστορικός ηγέτης του κόμματος, Ούγο Τσάβες, τον όρισε διάδοχό του στο σοσιαλιστικό κόμμα (PSUV), σε απευθείας τηλεοπτική σύνδεση, λίγο καιρό πριν από τον θάνατό του από καρκίνο. Για τους γνωρίζοντες το πολιτικό παρασκήνιο της Βενεζουέλας, ο επικρατέστερος για τη θέση του διαδόχου του Τσάβες στην πραγματικότητα ήταν το νούμερο 2 του καθεστώτος, Διοσδάδο Καβέγιο. Ωστόσο ο Τσάβες αιφνιδιάζοντας τους πάντες επέλεξε τον τότε υπουργό Εξωτερικών Νικολάς Μαδούρο να ηγηθεί του «τσαβισμού» στις προεδρικές εκλογές. Ενας πρώην υπουργός του Τσάβες μού είχε πει με βεβαιότητα πως «ο Μαδούρο επελέγη ως διάδοχος για την ηγεσία, όχι για τις ικανότητές του, αλλά επειδή είχε την υποστήριξη της Κούβας».
Πρώτη φορά συνάντησα τον Νικολάς Μαδούρο το 2010 στο Καράκας, όταν συνόδευε τον Ούγο Τσάβες, από τον οποίο είχα πάρει, ως δημοσιογράφος, μια συνέντευξη. Θυμάμαι μάλιστα ότι ο ίδιος ο Μαδούρο προθυμοποιήθηκε να του δώσω… τη φωτογραφική μου μηχανή για να μας βγάλει μια φωτογραφία.
Ο Μαδούρο στις αρχές της δεκαετίας του ’80 συμμετείχε σε ένα ροκ μουσικό συγκρότημα με την ονομασία «Αίνιγμα» (Enigma), παίζοντας μπάσο. Λίγο αργότερα συμμετείχε σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις πετώντας πέτρες στους αστυνομικούς και καίγοντας λάστιχα στους δρόμους. Σπούδασε στην Κούβα με ένα είδος υποτροφίας, ταυτιζόμενος, όπως έχει δηλώσει ο ίδιος, με την «κουβανική επανάσταση». Για αρκετά χρόνια εργάστηκε ως οδηγός του μετρό στο Καράκας, μέχρι που γνώρισε τον Ούγο Τσάβες. Ο Μαδούρο δεν ήταν ούτε στρατιωτικός, ούτε καν βρισκόταν στον στενό πυρήνα συνεργατών του Τσάβες, όταν το 1992 προχώρησε στο αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του τότε προέδρου Κάρλος Ανδρές Πέρες, που του άνοιξε τον δρόμο για την εξουσία. Κατάφερε όμως να αναρριχηθεί στην πυραμίδα του «τσαβισμού» και να κερδίσει την εμπιστοσύνη του Τσάβες.
Ο Νικολάς Μαδούρο, χωρίς να διαθέτει το ηγετικό χάρισμα του προκατόχου του και χωρίς να ελέγχει εσωτερικά πλήρως το σύστημα του «τσαβισμού», όταν ανέλαβε την εξουσία ξεκίνησε ένα πογκρόμ διώξεων σε βάρος των πολιτικών του αντιπάλων, έβαλε λουκέτο σε «ενοχλητικά» μέσα ενημέρωσης, ενώ και η Δικαιοσύνη πέρασε υπό τον έλεγχο του καθεστώτος. Σήμερα, σύμφωνα με το «Foro Penal Venezolano» στις φυλακές της Βενεζουέλας υπάρχουν 1.794 πολιτικοί κρατούμενοι, που είναι ο μεγαλύτερος αριθμός στην ιστορία της χώρας. Στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις οι δυνάμεις καταστολής έχουν κατηγορηθεί πως έχουν δολοφονήσει δεκάδες πολίτες, ενώ η αντιπολίτευση καταγγέλλει πως στις φυλακές, γνωστές ως «Ο Τάφος» (La Tumba), οι κρατούμενοι «υποβάλλονται σε απάνθρωπα, μεσαιωνικά βασανιστήρια». Οι ΗΠΑ έχουν κατηγορήσει τον Μαδούρο πως «συνεργάζεται με τα καρτέλ κοκαΐνης», ενώ το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο διεξάγει έρευνα σε βάρος του για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας». Εχοντας τη στήριξη του στρατού, αλλά και – όπως υποστηρίζουν επικριτές του – άλλων ένοπλων παραστρατιωτικών ομάδων, όπως είναι οι λεγόμενοι «colectivos», ο Μαδούρο κατάφερε να διατηρηθεί στην εξουσία τα τελευταία 12 χρόνια. Κινητήρια δύναμη του καθεστώτος ήταν αναμφισβήτητα τα «πετροδολάρια» από τις πωλήσεις του πετρελαίου.
Στις εκλογές του 2018 ο Μαδούρο κέρδισε με οριακή διαφορά από τον κοινό υποψήφιο της αντιπολίτευσης, Ενρίκε Καπρίλες. Πολλοί είχαν υποστηρίξει – και τότε – ότι έγινε εκλογική νοθεία. Στις επόμενες εκλογές, το 2018, δεν τηρήθηκαν ούτε στο ελάχιστο οι δημοκρατικές εγγυήσεις και η διεθνής κοινότητα δεν αναγνώρισε το αποτέλεσμα, ούτε τον Μαδούρο ως νόμιμο πρόεδρο της Βενεζουέλας. Η Ευρωπαϊκή Ενωση στήριξε τότε τη θεσμικά ορθή λύση του «μεταβατικού προέδρου» Χουάν Γκουαϊδό, σε μια προσπάθεια να εξευρεθεί μια ειρηνική λύση στην κρίση. Σε αντίθεση με την τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, που είχε αρνηθεί να αναγνωρίσει τον Γκουαϊδό, εκθέτοντας τη χώρα μας διεθνώς, η κυβέρνηση της ΝΔ συντάχθηκε με την ευρωπαϊκή γραμμή. Ο Γκουαϊδό, ο οποίος δεν πέτυχε τελικά να προκαλέσει πολιτική αλλαγή, αναγκάστηκε να φύγει από τη χώρα και να ζητήσει πολιτικό άσυλο στις ΗΠΑ.
Στις τελευταίες εκλογές, τον περασμένο Ιούλιο, η αντιπολίτευση αμφισβήτησε τη νίκη του Μαδούρο και έδωσε στη δημοσιότητα τα πρακτικά των εκλογικών τμημάτων, σύμφωνα με τα οποία η ενωμένη αντιπολίτευση, υπό τον Εδμούντο Γκονζάλες Ουρούτια, κέρδισε τις εκλογές με το σαρωτικό ποσοστό 67%. Ο Μαδούρο δεν έδωσε ποτέ στη δημοσιότητα τα πρακτικά των εκλογών, γεγονός που συνιστά έμμεση ομολογία ότι διέπραξε εκλογική νοθεία. Η Ευρωπαϊκή Ενωση ανακοίνωσε πως αναγνωρίζει τον Ουρούτια ως «νόμιμο, εκλεγμένο δημοκρατικά, πρόεδρο».
Ο στρατός εξακολουθεί, ως φαίνεται, να διαδραματίζει ρόλο-κλειδί στις πολιτικές εξελίξεις στη Βενεζουέλα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο ο Ουρούτια, λίγες ώρες πριν από την τελετή ορκωμοσίας στο Καράκας, για τη νέα κυβερνητική περίοδο, κάλεσε τις ένοπλες δυνάμεις να σεβαστούν το Σύνταγμα και τη λαϊκή θέληση.
Ο Ιάσων Πιπίνης είναι ειδικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού. Εχει γράψει το βιβλίο «Βενεζουέλα. Από τον Τσάβες στον Μαδούρο» (εκδ. Κέδρος).
Πηγή: tanea.gr
