Μία εβδομάδα. Τόσο είναι το διάστημα που απομένει πλέον για τους ιδιοκτήτες του TikTok προκειμένου να προχωρήσουν στην πώληση της εξαιρετικά δημοφιλούς, ειδικά στις τάξεις της νεολαίας, πλατφόρμας – ως την ερχόμενη Δευτέρα 19 Ιανουαρίου. Σε διαφορετική περίπτωση, θα αρχίσει να εφαρμόζεται η απόφαση για «μπλόκο» στην αμερικανική αγορά, με βάση τον νόμο που φέρει ήδη από τον Απρίλιο του 2024 την υπογραφή του Τζο Μπάιντεν.
Οσο για την αντίστροφη μέτρηση, έχει αρχίσει από την περασμένη Παρασκευή, όταν το ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ απέρριψε τη σχετική προσφυγή της εταιρείας και της μητρικής της, της κινεζικής ByteDance, επικυρώνοντας την αρχική δικαστική απόφαση. Απόφαση η οποία, όπως είναι γνωστό, ελήφθη με το σκεπτικό ότι οι Κινέζοι θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν το TikTok προκειμένου να κατασκοπεύουν τους Αμερικανούς, να αποκτήσουν σταδιακά τον έλεγχο των «πιο κρυφών κυττάρων» τους και, τελικά, να είναι σε θέση να τους χειραγωγούν.
Η… σύμπτωση
Τι θα συμβεί, λοιπόν, την επόμενη ημέρα – η οποία (κατά σύμπτωση;) είναι και αυτή στην οποία αναλαμβάνει επισήμως καθήκοντα προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών ο Ντόναλντ Τραμπ; Πώς θα αντιδράσει ο ίδιος, που πρόσφατα τάχθηκε δημοσίως υπέρ του «παγώματος» της όποιας απόφασης προκειμένου να διαχειριστεί ο ίδιος το ζήτημα; Τι θα κάνει το Πεκίνο, που γνωρίζει φυσικά πως το διακύβευμα δεν αφορά αποκλειστικά τη συγκεκριμένη πλατφόρμα, αλλά τη συνολική διαμάχη ΗΠΑ – Κίνας, η οποία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και αναμένεται να κλιμακωθεί; Και πώς θα συμπεριφερθούν οι χρήστες και γενικώς η αμερικανική κοινωνία, η οποία μάλιστα τάσσεται κατά της απαγόρευσης, όπως δείχνουν οι σχετικές δημοσκοπήσεις;
Ας ξεκαθαρίσουμε, κατ’ αρχάς, πως τεχνολογικά, επικοινωνιακά και οικονομικά αδιέξοδα δεν πρόκειται να υπάρξουν μακροπρόθεσμα, παρά τα όποια προβλήματα προκληθούν σε πρώτη φάση. Εξάλλου, ο θεωρούμενος ως μεγάλος ανταγωνιστής του TikTok, η εφαρμογή Instagram της Meta, μοιάζει έτοιμος από καιρό για να καλύψει το όποιο κενό προκληθεί, προσφέροντας λύσεις τόσο στους απλούς χρήστες όσο και στις επιχειρήσεις – και, φυσικά, στους «δημιουργούς περιεχομένου».
Ο ανταγωνισμός
Σε πολιτικό επίπεδο, όμως, ο συμβολισμός είναι προφανής. Οπως συνέβη και στην περίπτωση της επίσης κινεζικής Huawei, η οποία έχει βιώσει ήδη τον αποκλεισμό της από την αμερικανική αγορά για τους ίδιους ακριβώς λόγους, το TikTok θα αποτελέσει το νέο (και σίγουρα όχι το τελευταίο) θύμα του – γεωπολιτικού, οικονομικού, ενεργειακού, εμπορικού, στρατιωτικού και τεχνολογικού – ανταγωνισμού ανάμεσα στη νυν και την ανερχόμενη υπερδύναμη. Δεν αποκλείεται μάλιστα, όπως προειδοποίησε αγορεύοντας ενώπιον του ανώτατου δικαστηρίου και ο δικηγόρος των Κινέζων, παρόμοια να είναι μελλοντικά η μοίρα και άλλων εφαρμογών, όπως είναι για παράδειγμα η επίσης δημοφιλής πλατφόρμα αγορών Temu, που φιλοδοξεί να απειλήσει την Amazon.
Η υπόθεση αποκτά ακόμη μεγαλύτερη διάσταση και ενδιαφέρον καθώς, όπως συμβαίνει συνήθως, στην ίδια κατεύθυνση με τις ΗΠΑ κινείται και η ΕΕ. Για του λόγου το αληθές, η Κομισιόν άνοιξε επισήμως τον «φάκελο» TikTok στα μέσα Δεκεμβρίου, επικαλούμενη τη νομοθεσία για τις ψηφιακές υπηρεσίες (Digital Services Act). Εθεσε δε κυρίως στο στόχαστρό της δύο τομείς: αφενός το ψηφιακό σύστημα αξιολόγησης των προτιμήσεων των χρηστών και τους σχετικούς αλγορίθμους που τους καθιστούν ευάλωτους σε χειραγώγηση, αφετέρου το πολιτικό περιεχόμενο και τις πολιτικές διαφημίσεις που έχουν επεκταθεί σημαντικά σε όλες σχεδόν τις χώρες.
Η Κομισιόν
«Οφείλουμε να προστατεύσουμε τις δημοκρατίες μας από οποιαδήποτε ξένη ανάμειξη. Οποτεδήποτε υποψιαζόμαστε πως υπάρχει τέτοιου είδους ανάμειξη, ειδικά σε προεκλογικές περιόδους, θα πρέπει να δρούμε αποφασιστικά και γρήγορα», τόνισε στις δηλώσεις της η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Δεν δίστασε, μάλιστα, να κάνει ευθεία αναφορά στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές στη Ρουμανία, οι οποίες ακυρώθηκαν από το συνταγματικό δικαστήριο της χώρας με βασικό επιχείρημα τη συστηματική παραπλάνηση και παραπληροφόρηση των ψηφοφόρων μέσω, κυρίως, του TikTok από τον ακροδεξιό και φίλα προσκείμενο προς τη Μόσχα υποψήφιο, ο οποίος είχε επικρατήσει στον πρώτο γύρο της 24ης Νοεμβρίου 2024.
Δεν χωράει αμφιβολία, λοιπόν, ότι η υπόθεση θα έχει συνέχεια. Η οποία θα περιλαμβάνει και τα κινεζικά αντίποινα.
Τι θα σημάνει η απαγόρευση στις 19 Ιανουαρίου
1 Τι θα συμβεί με την εφαρμογή;
Οι νέοι χρήστες δεν θα έχουν τη δυνατότητα να κατεβάσουν το TikTok, ενώ οι υπάρχοντες χρήστες δεν θα μπορούν να την ενημερώνουν μέσω των ηλεκτρονικών καταστημάτων. Σε επιστολή τους προς την Apple και την Google της Alphabet, με ημερομηνία 13 Δεκεμβρίου, τα μέλη του Κογκρέσου ενημέρωσαν τις δύο εταιρείες πως οφείλουν να είναι έτοιμες να απομακρύνουν το TikTok από τα «ράφια» τους στις 19 Ιανουαρίου. Λίγο πιο περίπλοκη αναμένεται να είναι η κατάσταση με την Oracle, η οποία φιλοξενεί τα στοιχεία των χρηστών της εφαρμογής στους servers της, ενώ εγγυάται την ασφάλεια στη χρήση.
2 Πώς θα επηρεαστούν οι χρήστες;
Οι περίπου 170 εκατ. χρήστες του TikTok στις ΗΠΑ θα είναι, πιθανότατα, σε θέση να συνεχίσουν να κάνουν χρήση της εφαρμογής, καθώς είναι ήδη «φορτωμένη» στα κινητά τους. Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, καθώς δεν θα μπορούν να κάνουν ενημερώσεις στο λογισμικό και τους κώδικες ασφαλείας, αυτή θα καταστεί μη λειτουργική. Ηδη, ορισμένοι χρήστες έχουν αρχίσει να ανεβάζουν βίντεο με τα οποία προσφέρουν στους υπόλοιπους τρόπο να παρακάμψουν την απαγόρευση, χρησιμοποιώντας τα δίκτυα VPN που αποκρύπτουν τη θέση του εκάστοτε χρήστη. Οσο για τους δημιουργούς περιεχομένου, που έχουν βασίσει τη δουλειά τους στο TikTok, προετοιμάζουν επίσης εναλλακτικά σενάρια.
3 Ποιο είναι το μέλλον των υπαλλήλων του TikTok;
Οι περίπου 7.000 άνθρωποι που εργάζονται για λογαριασμό του TikTok στις ΗΠΑ δεν γνωρίζουν ακόμη τι θα συμβεί την επόμενη ημέρα. Αρκετοί ανησυχούν για ενδεχόμενες απολύσεις, αν και η εταιρεία συνεχίζει να προσφέρει νέες θέσεις εργασίας, προκαλώντας σύγχυση στις τάξεις τους, με αποτέλεσμα να έχουν αυξηθεί κατακόρυφα οι αναζητήσεις στο Blind – ένα ανώνυμο φόρουμ που απευθύνεται σε εργαζόμενους και τους δίνει τον χώρο να συζητούν θέματα που αφορούν τις εταιρείες στις οποίες απασχολούνται.
4 Εχουν εμφανιστεί πιθανοί αγοραστές;
Αν και το TikTok επιμένει πως δεν μπορεί να πωληθεί από την ByteDance (την κινεζική μητρική του TikTok), ο δισεκατομμυριούχος Φρανκ ΜακΚορτ, πρώην ιδιοκτήτης της ομάδας μπέιζμπολ Dodgers του Λος Αντζελες, δεν δίστασε να δηλώσει πως έχει διασφαλίσει προφορικά, από μια κοινοπραξία επιχειρηματιών, ένα ποσό που ανέρχεται σε 20 δισ. δολάρια προκειμένου να καταθέσει προσφορά εξαγοράς. Μάλιστα, ο ίδιος και η ομάδα του αναφέρουν πως έχουν υπάρξει για το θέμα «προκαταρκτικές συζητήσεις» με μέλη της νέας κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε προσπαθήσει να επιτύχει την απαγόρευση του TikTok και κατά την πρώτη θητεία του – ενώ προσθέτουν πως βρίσκονται και σε αναζήτηση κατάλληλου CEO.
5 Τι συνέβη με την απαγόρευση σε πολιτειακό επίπεδο;
Η Πολιτεία της Μοντάνα προχώρησε στην απαγόρευση του TikTok τον Μάιο του 2023, με σκοπό η εφαρμογή να μην είναι προσβάσιμη από την 1η Ιανουαρίου 2024, όμως το δικαστήριο αναίρεσε τη σχετική ρύθμιση. Η πολιτεία είχε απειλήσει την Apple και την Google με πρόστιμο που θα έφτανε τα 10.000 δολάρια ημερησίως σε περίπτωση που συνέχιζαν να προσφέρουν πρόσβαση στο TikTok.
6 Πώς θα αντιδράσει η Κίνα;
Με βάση την κινεζική νομοθεσία, πιθανότατα θα απαιτηθεί το πράσινο φως των αρμόδιων αξιωματούχων στο Πεκίνο προκειμένου να προχωρήσει μια τόσο μεγάλη αγοραπωλησία. Τον περασμένο Μάρτιο, η Κίνα διεμήνυσε την αντίθεσή της στο σενάριο της αναγκαστικής πώλησης, κάτι που, σε συνδυασμό με τη δήλωση της TikTok ότι η αποεπένδυση είναι αδύνατη, καθιστά το μέλλον αβέβαιο.
Πηγή: tanea.gr
