Ο Μάικ Ντέιβις δεν είναι μαζί μας από το 2022, όταν τελικά υπέκυψε στον καρκίνο. Έτσι δεν θα μπορέσει να γράψει για τις τωρινές, τρομακτικά καταστροφικές πυρκαγιές στο Λος Άντζελες, την πόλη για την οποία έγραψε περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη, υπογραμμίζοντας πάντα πώς στην περίπτωσή της έχουμε να κάνουμε έναν συνδυασμό κοινωνικών και οικολογικών παραμέτρων που απλώς εγγυώνται την καταστροφή.
Από τους σημαντικότερους μαρξιστές ιστορικούς της γενιάς του και με ένα παρελθόν συνδικαλισμένους εργάτη, ο Ντέιβις ήταν πάνω από όλα ένας άνθρωπος της Νότιας Καλιφόρνιας. Και γι’ αυτό θα είναι αυτός που κατεξοχήν θα δοκιμάσει να γράψει την κοινωνική ιστορία του Λος Άντζελες, ξεκινώντας από το εκπληκτικό City of Quartz. Excavating the Future in Los Angeles που κυκλοφόρησε το 1990 και προσέφερε μια πολυπρισματική παρουσίαση των οικονομικών και πολιτισμικών διεργασιών που διαμόρφωσαν αυτή την πόλη, με μια γραφή ταυτόχρονα οξεία στην ανάδειξη των ταξικών συμφερόντων που συνέβαλαν αλλά και συναρπαστική. Και καταλήγοντας φτάνοντας μέχρι το Set the Night on Fire. L.A. in the Sixties που έγραψε σε συνεργασία με τον Jon Wiener και κυκλοφόρησε το 2020 και ήταν μια ελεγεία για τα κινήματα αμφισβήτησης της δεκαετίας του 1960.
Ενδιαμέσως, το 1998 κυκλοφόρησε το Ecology of Fear. Los Angeles and the Imagination of Disaster, το βιβλίο στο οποίο ο Ντέιβις ασχολήθηκε κατεξοχήν με το γιατί το Λος Άντζελες είναι μια περιοχή που όχι μόνο αντιμετωπίζει ένα φάσμα διαρκών καταστροφών, που περιλαμβάνουν ότι είναι μία από τις πιο σεισμογενείς περιοχές του κόσμου, ότι είναι ευάλωτη σε ακραία καιρικά φαινόμενα και βέβαια το γεγονός αυτή η τεράστια οικιστική επέκταση περιλαμβάνει μια μεγάλη ιστορία πυρκαγιών και καταστροφών από πυρκαγιές, τόσο δασικών πυρκαγιών όσο και πυρκαγιών σε κατοικίες. Καθόλου τυχαία και ένα μεγάλο φάσμα από μυθιστορήματα και ταινίες καταστροφής, συμπεριλαμβανομένων όσων εξετάζουν το ενδεχόμενο ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος, έχουν ως σκηνικό το Λος Άντζελες.
Άλλωστε, η εμμονή του Ντέιβις στις καταστροφές και την κοινωνική παραγωγή τους είναι γνωστή. Ενδεικτικό από αυτή την άποψη και το βιβλίο του Late Victorian Holocausts: El Nino Famines and the Making of the Third World (Ύστερα Βικτωριανά Ολοκαυτώματα. Οι λιμοί του El Nino και η δημιουργία του Τρίτου Κόσμου), μια υπενθύμιση του πώς ο συνδυασμός ανάμεσα σε κλιματικά φαινόμενα και έναν ληστρικό ιμπεριαλισμό δημιούργησαν όρους για λιμούς, που άφησαν βαθύ ίχνος σε όλη τη μετέπειτα ιστορία των περιοχών που περιγράφουμε ως Τρίτο Κόσμο. Ή τα κείμενα του για τον SARS και αργότερα για τον COVID-19 που υπογράμμισαν τη συσχέτιση ανάμεσα στη βιομηχανική γεωργία και κτηνοτροφία, τις σύγχρονες μεγαλουπόλεις και την ανάδυση παραλλαγών ιών με πανδημική δυναμική.
Για τις φωτιές στο Λος Άντζελες ο Ντέιβις έγραψε κατ’ επανάληψη. Και ορισμένα από τα πιο πρόσφατα κείμενά του όπως το California Burns που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 2007 στο London Review of Books ακούγονται ανατριχιαστικά επίκαιρα όταν υπογραμμίζει για παράδειγμα ότι «αυτό που μας κάνει πιο ευάλωτους είναι απότομη εξέλιξη αυτού που ονομάζεται η “διεπαφή άγριας φύσης – αστικής περιοχής”, εκεί όπου το real estate συγκρούεται με την οικολογία της φωτιάς» εξηγώντας επιπλέον ότι «η απώλεια περισσότερου από το 90% της αγροτικής ζώνης προστασίας της Νότιας Καλιφόρνιας είναι ο κύριος, αν και σπάνια αναφερόμενος, λόγος που οι πυρκαγιές αποτεφρώνουν όλο και περισσότερο τόσο εντυπωσιακές εκτάσεις πολυτελών ακινήτων».
Ο Ντέιβις δεν υποτιμά την κλιματική αλλαγή για όσα συμβαίνουν σε περιοχές όπως το Λος Άντζελες. Όμως, υπογραμμίζει ότι η έμφαση στην κλιματική αλλαγή πρέπει να συνδυάζεται με την ίδια τη δυναμική της οικιστικής και οικονομικής ανάπτυξης και τα συμφέροντα που την τροφοδοτούν. Το 2017, πάλι στις σελίδες του London Review of Books σημείωνε με αφορμή καταστροφικές πυρκαγιές στη Βόρεια Καλιφόρνια: «Αυτή είναι η θανάσιμη έπαρση πίσω από την κυρίαρχη περιβαλλοντική πολιτική στην Καλιφόρνια: εγώ λέω φωτιά, εσύ λες κλιματική αλλαγή και οι δύο αγνοούμε την χρηματοοικονομική και κτηματομεσιτική λαίλαπα που οδηγεί την προαστιοποίηση της όλο και πιο εύφλεκτων άγριων περιοχών μας».
Με τις φωτιές στο Λος Άντζελες να συνεχίζονται, η ετυμηγορία του Ντέιβις από το 1998 φαντάζει ακόμη τραγικά επίκαιρη:
«Η παράνοια για τη φύση, φυσικά, αποσπά την προσοχή από το προφανές γεγονός ότι το Λος Άντζελες έχει θέσει σκόπιμα τον εαυτό του σε κίνδυνο. Εδώ και γενιές, η αστικοποίηση με κινητήρια δύναμη την αγορά έχει υπερβεί την περιβαλλοντική κοινή λογική. Ιστορικοί διάδρομοι δασικών πυρκαγιών έχουν μετατραπεί σε προάστια με θέα, ζώνες ρευστοποίησης υγροτόπων σε μαρίνες, και πλημμυρικά πεδία σε βιομηχανικές περιοχές και οικιστικές περιοχές. Τα μονολιθικά δημόσια έργα έχουν αντικαταστήσει τον περιφερειακό σχεδιασμό και την υπεύθυνη ηθική της γης. Ως αποτέλεσμα, η Νότια Καλιφόρνια έχει δρέψει πλημμύρες, πυρκαγιές και σεισμούς, τραγωδίες που ήταν τόσο αναπόφευκτες, τόσο αφύσικες, όσο και ο ξυλοδαρμός του Ρόντνεϊ Κινγκ και η επακόλουθη έκρηξη στους δρόμους. Αποτυγχάνοντας να διατηρήσει τα φυσικά οικοσυστήματα, σπατάλησε επίσης μεγάλο μέρος της γοητείας και της ομορφιάς της.
Αλλά η κοινωνική κατασκευή της «φυσικής» καταστροφής κρύβεται σε μεγάλο βαθμό από έναν τρόπο σκέψης που επιβάλλει ταυτόχρονα λανθασμένες προσδοκίες στο περιβάλλον και στη συνέχεια εξηγεί τις αναπόφευκτες απογοητεύσεις ως απόδειξη μιας κακόβουλης και εχθρικής φύσης. Η ψευδοεπιστήμη, στην υπηρεσία της αχαλίνωτης απληστίας, έχει διαστρεβλώσει τις αντιλήψεις για το τοπίο της περιοχής. Η Νότια Καλιφόρνια, με την πιο βαθιά έννοια, υποφέρει από κρίση ταυτότητας»
Πηγή: in.gr
