Κατά τον Νασίμ Νίκολας Ταλέμπ – μεταξύ άλλων δοκιμιογράφο και έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους διανοητές –, ο «μαύρος κύκνος» αποτελεί τη βάση όλων των γεγονότων. Με τον όρο αυτό – βάσει της ομώνυμης θεωρίας που ανέπτυξε σε συγγράμματά του – περιγράφεται κάθε σπάνιο και απρόβλεπτο συμβάν, με σοβαρό αντίκτυπο, αρνητικό ή θετικό, και με δυναμική να ανατρέψει δραματικά δεδομένα και εξελίξεις. Σε έναν κόσμο όλο και πιο ασταθή, σχεδόν δυστοπικό, οι «μαύροι κύκνοι» θα μπορούσαν δυνητικά να αποτελέσουν το 2025 μια νέα νόρμα. Μελλοντολόγοι, επιστήμονες, αναλυτές εξωτερικής πολιτικής και άλλοι ειδικοί παρουσίασαν στο Politico πιθανά σενάρια για απρόβλεπτα γεγονότα, με βασικό σημείο αναφοράς τις ΗΠΑ, που θα μπορούσαν όμως φέτος να ανατρέψουν τις ζωές μας.
Η µεγαλύτερη κυβερνοεπίθεση
στην Ιστορία
Το 2025, θα μπορούσε εύκολα να συμβεί η μεγαλύτερη κυβερνοεπίθεση στην Ιστορία, που θα έθετε εκτός λειτουργίας – τουλάχιστον για λίγο – σημαντικό τμήμα των υποδομών παγκοσμίως, είτε με αξίωση λύτρων είτε με στόχο τη χειραγώγηση και το οικονομικό κέρδος από ένα σορτάρισμα στις παγκόσμιες αγορές. Το έγκλημα στον κυβερνοχώρο είναι ήδη ένα τεράστιο, πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων πρόβλημα, εξηγεί ο Γκάρι Μάρκους, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και ερευνητής τεχνητής νοημοσύνης. Παράγοντες που θα μπορούσαν να το επιδεινώσουν έτι περαιτέρω μέσα στο 2025 είναι η γενετική τεχνητή νοημοσύνη, τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα, τα εργαλεία παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και το γεγονός ότι η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, στη δεύτερη προεδρία Τραμπ, φαίνεται αποφασισμένη για απορρύθμιση στον μέγιστο βαθμό, αφήνοντας τον κόσμο ευάλωτο ακόμη και στις πιο παράτολμες (κυβερνο)επιθέσεις.
Μια μυστική συμφωνία
για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν
Παρά την όλο και πιο στενή συνεργασία με την Τεχεράνη, η Ρωσία δεν θέλει ένα πυρηνικά εξοπλισμένο Ιράν, όσο δεν το θέλουν και οι ΗΠΑ, λέει ο Μάθιου Μπάροους, αναλυτής της δεξαμενής σκέψης Stimson Center με έδρα την Ουάσιγκτον. Ενα σενάριο «μαύρου κύκνου» θα ήταν ο ρώσος πρόεδρος Πούτιν – που ήδη δέχεται κριτική στο εσωτερικό της χώρας του για τη φθίνουσα ρωσική επιρροή στη Μέση Ανατολή – να καλέσει τον αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ, λέγοντάς του ότι έχει μια μυστική συμφωνία αποτροπής του Ιράν από το να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Εχει πείσει την Τεχεράνη να «παγώσει» για μία πενταετία κάθε προσπάθεια κατασκευής πυρηνικών όπλων, εφόσον ο Τραμπ αποτρέψει μια επίθεση του Ισραήλ. Ο τελευταίος το καταφέρνει, μεταφέροντας την υπόσχεση του σαουδάραβα πρίγκιπα – διαδόχου και στενού φίλου του, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, για εξομάλυνση των σχέσεων του Ριάντ με το Ισραήλ. Αυτό που δεν γνωρίζει ο Τραμπ είναι ότι ο Πούτιν αναγκάστηκε στο μεσοδιάστημα να συμφωνήσει με την Τεχεράνη την αποστολή προηγμένων συστημάτων αεράμυνας εντός έτους.
Οι αµερικανοί αποσχιστές προελαύνουν
Στα μέσα του πρώτου έτους της θητείας του, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υποχωρεί στο αίτημα της ηγεσίας του κινήματος Greater Idaho για προσχώρηση 15 κομητειών από το Ορεγκον στο Αϊνταχο, περιγράφει στο δικό της σενάριο η Εϊμι Ζάλμαν, αναλύτρια στρατηγικής και μελλοντολόγος. Το προεδρικό νεύμα έγκρισης, στο τέλος μιας συνέντευξης Τύπου, έχει ως αποτέλεσμα να φουντώσει το αποσχιστικό κίνημα και να έχουν αιματηρή κατάληξη διαδηλώσεις και αντιδιαδηλώσεις σε διάφορες πολιτείες. Αν και ο Τραμπ θα επιχειρήσει φυγή προς τα εμπρός, με εστίαση σε άλλα θέματα, οι τάσεις απόσχισης και διάλυσης των συνόρων θα έχουν μπει σε πλαίσιο μεγαλύτερης νομιμοποίησης, σε πολιτειακό και σε εθνικό επίπεδο, με νέα δημοψηφίσματα να προγραμματίζονται για το επόμενο έτος.
Η ανάδυση µιας συµµαχίας µεταξύ Τραµπ και Σι
Η πρώτη προεδρική θητεία του Ντόναλντ Τραμπ χαρακτηρίστηκε από τον εμπορικό πόλεμο Κίνας – ΗΠΑ, θυμάται η Νάνσι Τσιάν, καθηγήτρια Οικονομικών στη Σχολή Διοίκησης Κέλογκ του Πανεπιστημίου Νορθουέστερν. Στο δικό της σενάριο, ο Τραμπ τώρα προαναγγέλλει δασμούς 60% στις κινεζικές εισαγωγές, με την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο. Πολλοί εκφράζουν ανησυχία για κλιμάκωση ήδη τεταμένης γεωπολιτικής σχέσης. Αλλά με μια πιο προσεκτική ματιά είναι εξίσου πιθανό να συμβεί το αντίθετο: να προκύψει μια συμμαχία μεταξύ του Τραμπ και του κινέζου προέδρου Σι. Σε αντίθεση με τον πρώτο γύρο αντιπαράθεσης, ο δεύτερος έχει λιγότερες θεμελιώδεις διαιρέσεις και περισσότερες ευκαιρίες, από τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία μέχρι την οικονομία. Αν πρέπει να επιλέξει, ο Τραμπ θα δώσει προτεραιότητα στο θέμα της μετανάστευσης, έναντι των δασμών. Αυτό ανοίγει άλλη μία πόρτα για τον Τραμπ και τον Σι να διαπραγματευτούν και να συμβιβαστούν. Το 2025 θα μπορούσε να είναι η χρονιά που θα ανακαλύψουν ότι έχουν πολύ περισσότερα, απ’ όσα θεωρούν, κοινά.
Μια νέα επιδηµία
ξεσπά από τις ΗΠΑ
Στον δικό του «μαύρο κύκνο», ο Τζορτζ Σ. Μπέντζαμιν, εκτελεστικός διευθυντής της Αμερικανικής Ενωσης Δημόσιας Υγείας, βλέπει κρούσματα μολυσματικής νόσου να εντοπίζονται σε μια μικρή αγροτική κοινότητα των ΗΠΑ, που είναι ανεπαρκώς εμβολιασμένη. Τα αποτελέσματα εξετάσεων διαψεύδουν τις αρχικές εκτιμήσεις τοπικών αξιωματούχων ότι πρόκειται για εποχική γρίπη. Διαπιστώνεται ότι ο «ασθενής μηδέν» μόλις επέστρεψε από χώρα του εξωτερικού, όπου το ξέσπασμα μιας άγνωστης ασθένειας μετρά νεκρούς. Ομως οι αμερικανοί αξιωματούχοι διστάζουν να επιβάλουν περιοριστικά μέτρα – πρόσφατος νόμος έχει εξάλλου περιορίσει τις σχετικές εξουσίες. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η παραπληροφόρηση οργιάζει, ενόσω η νόσος εξαπλώνεται στις ΗΠΑ, με νεκρούς. Αν και υπάρχει διαθέσιμο πειραματικό εμβόλιο, η επικράτηση σκεπτικιστών του εμβολιασμού στις υγειονομικές Αρχές των ΗΠΑ οδηγεί σε αδιέξοδο. Οι φαρμακευτικές εταιρείες είναι απρόθυμες για παραγωγή φαρμάκων χωρίς οικονομική υποστήριξη και εγγύηση νομικής προστασίας. Ετσι, μια επιδημία που είχαμε τα εργαλεία για να την ελέγξουμε καταλήγει να σκοτώνει χιλιάδες στις ΗΠΑ, βυθίζοντας την οικονομία σε ένα καθοδικό σπιράλ, όπως συνέβη και με την COVID-19.
Απρόσµενες γεωπολιτικές
συµµαχίες και ανακατατάξεις
«Με ελκύουν τρία βασικά σενάρια», λέει ο Μπρίνταν Ντ. Μουρ, μηχανικός και οικοδεσπότης του podcast The Black Futurist. «Πρώτον, φανταστείτε την ξαφνική άνοδο της τεχνητής υπερνοημοσύνης, μαζί με την ωρίμαση της κβαντικής πληροφορικής ήδη από το 2025. Αυτή η πρόοδος θα μπορούσε να οδηγήσει σε απροσδόκητες γεωπολιτικές συμμαχίες και ανακατατάξεις παγκοσμίως, αναδιαμορφώνοντας ριζικά το παγκόσμιο οικονομικό και πολιτικό τοπίο, με τρόπους που σήμερα δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε. Δεύτερον, εξετάστε το ενδεχόμενο μιας δραματικής αλλαγής στη Μέση Ανατολή, με μεσολάβηση Τραμπ για προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας. Ενα μνημειώδες έργο, το οποίο θα μπορούσε να αλλάξει βαθιά τον κοινωνικοπολιτικό ιστό της Μέσης Ανατολής. Τέλος, ας μην παραβλέπουμε την ευπάθεια των παγκόσμιων υποδομών σε σημαντικές διαταραχές από κυβερνοεπιθέσεις, γεωλογικές ανακατατάξεις ή ηλιακά φαινόμενα. Τέτοια γεγονότα θα μπορούσαν να παραλύσουν τα δίκτυα ενέργειας και επικοινωνίας, επηρεάζοντας τα πάντα, από τις δορυφορικές λειτουργίες έως τα συστήματα μεταφορών παγκοσμίως».
Η διασύνδεση των σύγχρονων υποδομών, καταλήγει ο Μουρ, σημαίνει ότι οι αλυσιδωτές επιπτώσεις τέτοιων διαταραχών θα μπορούσαν να είναι παγκόσμιας κλίμακας, επηρεάζοντας την οικονομική σταθερότητα και τις καθημερινές συνθήκες διαβίωσης.
Η λύση των δύο κρατών στη Μέση Ανατολή
Νομίζω ότι ο πιο αναπάντεχος μεγάλος «μαύρος κύκνος» θα ήταν στη Μέση Ανατολή, η ώθηση μιας λύσης δύο κρατών στην εδώ και δεκαετίες σύγκρουση μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, αναφέρει ο Τζον Μακλόφλιν, διευθυντής και υποδιευθυντής της CIA την περίοδο 2000-2004 και νυν καθηγητής στη Σχολή Προηγμένων Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς. «Λογικά, θα απαιτούσε μια νέα ισραηλινή κυβέρνηση, που θα έθετε τους δεξιούς πολιτικούς στο περιθώριο. Το Ισραήλ θα έπρεπε επίσης να διαλύσει έναν σημαντικό αριθμό εβραϊκών οικισμών στη Δυτική Οχθη. Οι δε Παλαιστίνιοι θα πρέπει να εγκαταλείψουν τη σημερινή ηγεσία και να βρουν έναν τρόπο να ενωθούν υπό μια νέα, που θα μπορούσε να τους εκπροσωπήσει στις διαπραγματεύσεις. Θα πρέπει επίσης να υπάρξει συμφωνία για την ανοικοδόμηση και τη διακυβέρνηση της Γάζας. Τέλος, θα χρειαζόταν σημαντική ώθηση από τις μεγάλες αραβικές κυβερνήσεις, ιδίως της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Αυτή η αλληλουχία γεγονότων είναι τόσο απίθανη, κάτι που τη φέρει στην κορυφή της λίστας των εν δυνάμει “μαύρων κύκνων” μου».
Το µυστικό πρόγραµµα
πυρηνικών όπλων της Νότιας Κορέας
Μια αιφνιδιαστική δοκιμή πυρηνικών όπλων στην Κορεατική Χερσόνησο συγκλονίζει τον κόσμο και δεν είναι καν στη Βόρεια Κορέα. Ο πρόεδρος της Νότιας Κορέας κάνει μια δήλωση που αφήνει άναυδο τον κόσμο: η χώρα του είναι πλέον πυρηνική δύναμη και αποχωρεί από τη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Οπλων. Σε αυτό το σενάριο, που παραθέτει ο Σ. Νέιθαν Παρκ, δικηγόρος με έδρα την Ουάσιγκτον και συνεργάτης της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης Quincy Institute for Responsible Statecraft, το μυστικό πυρηνικό πρόγραμμα της Νότιας Κορέας είχε ξεκινήσει υπό τον ατιμασμένο πρώην πρόεδρο Γιουν Σουκ Γέολ, φυλακισθέντα για απόπειρα (αυτο)πραξικοπήματος. Αλλά ακόμη κι όταν ο διάδοχός του έμαθε για το πρόγραμμα, διέταξε τους επιστήμονες να το συνεχίσουν. Στο παρελθόν, οι ΗΠΑ θα είχαν αποτρέψει κάθε προσπάθεια της Σεούλ να αναπτύξει πυρηνικά όπλα. Ομως η κυβέρνηση Τραμπ δεν είχε τη δυνατότητα να το πράξει μετά την εκκαθάριση του «βαθέος κράτους» στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και τη CIA. Οχι ότι τον Τραμπ τον ένοιαζε ούτως ή άλλως: υπεραμύνεται της κίνησης, λέγοντας ότι η «μεγάλη όμορφη βόμβα» της Νότιας Κορέας είναι ένα σημάδι ότι η χώρα παίρνει στα σοβαρά την άμυνά της έναντι της Βόρειας Κορέας, αντί να «απομυζά» τις ΗΠΑ. Και κάπως έτσι καταστρέφεται ένας σημαντικός πυλώνας της, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, παγκόσμιας τάξης.
Κατάρρευση της αγοράς προκαλεί παγκόσμιο πανικό
Κακόβουλοι «παίκτες» και δυσαρεστημένοι σε άλλες χώρες επικεντρώνονται σε έναν νέο στόχο το 2025: τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Αυτό είναι το σκηνικό του «μαύρου κύκνου» της Εϊμι Γουέμπ, διευθύνουσας συμβούλου του Future Today Institute και καθηγήτριας Στρατηγικής Ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Σύμφωνα με το δικό της «απίθανο» σενάριο, η τεχνητή νοημοσύνη απορροφά τεράστιες ποσότητες δεδομένων της αγοράς σε πραγματικό χρόνο, οικονομικές εκθέσεις και οικονομικούς δείκτες, ενώ παράλληλα σαρώνει πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το X και το Reddit, ζυγίζοντας την κοινή γνώμη.
Μεταξύ άλλων παραγόντων, αξιολογεί την ευπάθεια εταιρειών με αδύναμα οικονομικά θεμελιώδη στοιχεία ή με αρνητική εικόνα στο κοινό, που θα μπορούσαν να είναι ευάλωτες σε σοκ της αγοράς. Στη συνέχεια, είναι απλώς ζήτημα διασποράς παραπληροφόρησης. Ετσι, βάσει στρατηγικής, ένας «κακός παίκτης» προκαλεί τεχνητό πανικό στην αγορά. Η πολυπλοκότητα και η ταχύτητα της επίθεσης, σε συνδυασμό με τη χαλαρή ρυθμιστική εποπτεία, «τυφλώνουν» την κυβέρνηση Τραμπ, με τους «γκουρού» περί αποτελεσματικότητας να την υποβαθμίζουν ως «αηδίες». Η κλίμακα τεχνικής αποτυχίας είναι σοκαριστική.
Η κατάρρευση της αγοράς πυροδοτεί παγκόσμιο πανικό, με την αβεβαιότητα να μαστίζει τους επενδυτές παντού. Οι φήμες λένε ότι πίσω από όλα αυτά κρύβεται μια ακροαριστερή τεχνολογική «πολιτοφυλακή», με σκοπό να καταστρέψει τον Τραμπ, χρησιμοποιώντας το μεγαλύτερο αδύναμο σημείο του: τον προσωπικό του πλούτο.
Η δράση για το κλίµα γίνεται ο κανόνας
Συνολικά το 2024 σημειώθηκαν 24 καταστροφές αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ, σχολιάζει η Κάθριν Χέιχοου, καθηγήτρια στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Τέξας και επικεφαλής επιστήμων στη διεθνή περιβαλλοντική οργάνωση Nature Conservancy. Εννέα στους δέκα Αμερικανούς αναφέρουν τώρα ότι έχουν επηρεαστεί προσωπικά από ακραία καιρικά φαινόμενα. «Καθώς οι κίνδυνοι της κλιματικής αλλαγής και τα οφέλη των λύσεων για το κλίμα γίνονται πιο ξεκάθαρα, η διακομματική υποστήριξη για δράση αυξάνεται στις ΗΠΑ», περιγράφει στο δικό της σενάριο. «Ο νόμος για τη Μείωση του Πληθωρισμού (IRA) έχει λειτουργήσει ως καταλύτης για πρωτοφανείς επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια, το 85% των οποίων σε κομητείες που ψήφισαν τον Ντόναλντ Τραμπ. Αυτή η διακομματική δυναμική είναι δύσκολο να αντιστραφεί, όπως καταδεικνύει πρόσφατη επιστολή 18 Ρεπουμπλικανών της Βουλής των Αντιπροσώπων, υπερασπιζόμενων βασικές διατάξεις του νόμου IRA [που φέρει την υπογραφή του Τζο Μπάιντεν]. Η κοινωνία πλησιάζει ταχύτατα σε ένα σημείο καμπής στην κοινή γνώμη, όπου η δράση για το κλίμα θα γίνει ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Προς έκπληξη πολλών, το 2025 θα μπορούσε να είναι το έτος αυτής της αλλαγής».
Πηγή: tanea.gr
