Η Ουκρανία κατείχε σχεδόν 500.000 τόνους (έως και το 10% των παγκόσμιων αποθεμάτων) λιθίου, ένα κρίσιμο υλικό για τις μπαταρίες που χρησιμοποιούνται σε συσκευές από smartphones και φορητούς υπολογιστές έως ηλεκτρικά οχήματα. Δύο από αυτά τα κοιτάσματα βρίσκονται πλέον υπό ρωσικό έλεγχο, όπως αναφέρει αφιέρωμα ουκρανικού μέσου και άλλες πηγές.
Υπό τον έλεγχο της Ρωσίας βρίσκονται τα κοιτάσματα Shevchenko Lithium Ore Field στο Ντόνετσκ και το Krutaya Balka στη Ζαπορίζια. Υπό τον έλεγχο της Ουκρανίας βρίσκονται τα κοιτάσματα του Polokhovskoye και το Dobra.
Το κοίτασμα Shevchenko έχει εκτιμώμενα αποθέματα 13,8 εκατομμυρίων τόνων μεταλλεύματος λιθίου (Κρατική υπηρεσία γεωλογίας και υπεδάφους της Ουκρανίας, 2018), ενώ το κοίτασμα Krutaya Balka διαθέτει απροσδιόριστα αποθέματα λιθίου, αλλά κατάλληλα για ανοιχτή εξόρυξη.
Το κοίτασμα Polokhovskoye έχει 270.000 εκτιμώμενους τόνους λιθίου (Κρατική Επιτροπή για τα αποθέματα της Ουκρανίας, 2018), ενώ το κοίτασμα Dobra έχει ξεχωριστές τοποθεσίες, τις Stankuvatska και Nadiia, με συνδυασμένα αποθέματα περίπου 1,2 εκατομμυρίων τόνων λιθίου.
Ποιες δυτικές εταιρείες εποφθαλμιούν το ουκρανικό λίθιο;
Ο Ροντ Σουνόβερ, ιδρυτής της εταιρείας Ecological Futures Group με έδρα τις ΗΠΑ, υπογράμμισε τα αποθέματα λιθίου της Ουκρανίας ως στρατηγικό περιουσιακό στοιχείο, χαρακτηρίζοντας το Κίεβο «πολλά υποσχόμενο εταίρο» για τη Δύση.
Η European Lithium Ltd, μια αυστραλιανή εταιρεία με επικεφαλής τον Βρετανό επιχειρηματία Τόνι Σέιτζ, εξαγόρασε την European Lithium Ukraine LLC το 2021. Η εταιρεία διέθετε άδειες εξόρυξης και επεξεργασίας στο κοίτασμα Shevchenko.
Τον Ιανουάριο του 2024, η European Lithium κατέβαλε 184 εκατομμύρια ευρώ για το κοίτασμα Shevchenko, το οποίο βρίσκεται πλέον υπό ρωσικό έλεγχο, σύμφωνα με τον Vladimir Rogov, Ρώσο αξιωματούχο που ασχολείται με την ενσωμάτωση νέων περιοχών.
Πόσο αξίζουν τα κοιτάσματα λιθίου;
Οι τιμές του λιθίου κυμαίνονται από 8.184 έως 12.276 δολάρια ανά τόνο, ανάλογα με την περιεκτικότητα και τη δυναμική της αγοράς. Οι 13,8 εκατομμύρια τόνοι ανεκμετάλλευτου λιθίου του κοιτάσματος Shevchenko θα άξιζαν περίπου 141 δισεκατομμύρια δολάρια, ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς και τη δυνατότητα εξόρυξης.
Η Ρωσία έχει αποκτήσει τον έλεγχο ορισμένων από τα πολύτιμα αποθέματα λιθίου της Ουκρανίας από την έναρξη της ολοκληρωτικής εισβολής της το 2022, στερώντας ενδεχομένως από το Κίεβο έναν βασικό οικονομικό πόρο.
Οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν ένα κοίτασμα λιθίου στη νοτιοανατολική περιοχή Ζαπορίζια στις αρχές του 2022. Έκτοτε, η Μόσχα έχει επίσης καταλάβει εδάφη στη γειτονική περιοχή του Ντονέτσκ που πιστεύεται ότι περιέχουν λίθιο, καθώς και το κοίτασμα Shevchenko.
Οι ειδικοί λένε ότι η κατάληψη από τη Ρωσία των κοιτασμάτων λιθίου της Ουκρανίας θα μπορούσε να επηρεάσει την υπόλοιπη Ευρώπη και τις προσπάθειες της ηπείρου να στραφεί προς την πράσινη ενέργεια.
Οι ευρωπαϊκές ανάγκες για λίθιο
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει να εξασφαλίσει τοπικές προμήθειες κρίσιμων πρώτων υλών όπως το λίθιο και να μειώσει την εξάρτησή της από ξένους προμηθευτές, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας.
Το λίθιο αποτελεί κλειδί για τις προσπάθειες της Ευρώπης να μειώσει την εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα και να μεταβεί στην πράσινη ενέργεια.
Με τα σημαντικά αποθέματά της και την εγγύτητά της, η Ουκρανία ξεχωρίζει ως πολλά υποσχόμενος εταίρος, δήλωσε ο Σουνόβερ.
«Η ρωσική εισβολή διέκοψε κάθε πρόοδο προς την κατεύθυνση της αξιοποίησης των αποθεμάτων της Ουκρανίας, αλλά αν αποκατασταθεί η σταθερότητα, οι πόροι αυτοί θα μπορούσαν να αποτελέσουν, με τον καιρό, ακρογωνιαίο λίθο της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης σε κρίσιμα ορυκτά», δήλωσε.
Το μέταλλο που φέρνει τη δυστυχία στους λαούς όπως το πετρέλαιο
Η Ουκρανική Ασπίδα, μια αρχαία και ογκώδης βραχώδης πλάκα που καλύπτει μεγάλο μέρος της κεντρικής και νότιας Ουκρανίας, περιέχει πολύτιμα ορυκτά όπως ο σίδηρος και το λίθιο, καθώς και μέταλλα σπάνιων γαιών.
Αντίστοιχα χώρες όπως η Βολιβία (23 εκατ. τόνοι), η Αργεντινή (22 εκατ. τόνοι), η Χιλή (11 εκατ. τόνοι) το Κογκό, το Περού, το Μάλι και η Ζιμπάμπουε με πολύ μεγάλα κοιτάσματα λιθίου και σπάνιων γαιών αντιμετωπίζουν συνεχώς πιέσεις και αποσταθεροποιητικές ενέργειες εξαιτίας αυτών των κοιτασμάτων.
Το λίθιο και οι σπάνιες γαίες είναι αναγκαίες για όλες τις σύγχρονες μπαταρίες ιόντων που χρησιμοποιούν τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας. Πέρα από την εμπλοκή χωρών στις εκλογές και τα εσωτερικά των χωρών που κατέχουν λίθιο και σπάνιες γαίες, η εξόρυξη των σπανίων γαιών (κοβάλτιο, βολφραίμιο, ταντάλιο) βγάζει μεγάλες ποσότητες υποπροϊόντων και μαζί κάποιους τόνους ραδιενεργών πετρωμάτων.
Πρέπει δηλαδή η εξόρυξη να γίνεται με περιβαλλοντικά ορθές πρακτικές, καθώς η σχέση περιβαλλοντικής ζημίας και περιβαλλοντικού κέρδους είναι οριακά υπέρ του δεύτερου.
Πηγή: in.gr
