Χαμάς: «Δεν σχεδιάζει να πάει πουθενά» – Πώς είναι η κατάστασή της μετά από 15 μήνες πολέμου στη Γάζα

Η εκεχειρία στη Γάζα ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς ξεκίνησε να εφαρμόζεται την Κυριακή 19 Ιανουαρίου, με τους μαχητές της παλαιστινιακής οργάνωσης να εμφανίζονται ξανά δημοσίως σε όλη τη Λωρίδα.

Η Χαμάς συνεχίζει να διαθέτει τις απαραίτητες δυνάμεις για να κυβερνά στη Γάζα

Ο Τζακ Χούρι της Haaretz εξετάζει ποιο μπορεί να είναι το μέλλον της διακυβέρνησης στη Γάζα, με το Ισραήλ να μην αποδέχεται το ενδεχόμενο αυτή να κυβερνάται από τη Χαμάς ή την Παλαιστινιακή Αρχή, αλλά και σε ποια κατάσταση είναι η ένοπλη οργάνωση μετά από 15 μήνες πολέμου.

Ο δημοσιογράφος της ισραηλινής εφημερίδας σημειώνει ότι μόλις ανακοινώθηκε η εκεχειρία, προσωπικό ασφαλείας και αστυνομικοί με μπλε στολές επανεμφανίστηκαν σε πολλούς βασικούς δρόμους στις κατεστραμμένες πόλεις στη Γάζα.

Αστυνομικοί της Χαμάς στη Γάζα.

Η παρουσία τους ήταν εμφανέστατη στην πλατεία Σαράγια στην καρδιά της πόλης της Γάζας κατά τη διάρκεια της μεταφοράς των ομήρων Ρόμι Γκονέν, Έμιλι Νταμάρι και Ντορόν Στέινμπρεχερ.

Εκατοντάδες μασκοφόροι μαχητές από τις Ταξιαρχίες Κασάμ, την στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς με τις χαρακτηριστικές πράσινες κορδέλες στο κεφάλι, εμφανίστηκαν στην πλατεία και αποθεώθηκαν από το συγκεντρωμένο πλήθος.

Δείτε σχετικό βίντεο:

Israel went to war in Gaza to eliminate Hamas after the October 7 attacks. But videos from the start of the ceasefire show the group’s armed wing, the Qassam brigades, significant presence. So how strong is Hamas? ⤵ pic.twitter.com/x1gs6pPJz1

— Al Jazeera English (@AJEnglish) January 21, 2025

«Αποκομμένες από την πραγματικότητα» οι ισραηλινές υποσχέσεις για ανατροπή της Χαμάς

Η Χαμάς δήλωσε ότι ο σκοπός της ήταν «να αποτρέψει ένα κενό εξουσίας και το χάος, να διασφαλίσει τη δημόσια τάξη παρά την καταστροφή παντού».

Τη Δευτέρα, 24 ώρες μετά την εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός, η αστυνομία της Χαμάς αναπτύχθηκε και σε άλλες περιοχές, ενώ μαχητές της ένοπλης οργάνωσης επανεμφανίστηκαν επίσης.

Ο Τζακ Χούρι τονίζει ότι τέτοιες σκηνές κάνουν τις υποσχέσεις του Ισραήλ για ανατροπή της Χαμάς μετά τη συμφωνία να φαίνονται αποκομμένες από την πραγματικότητα.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, ως οργάνωση, η Χαμάς υπέστη σοβαρό πλήγμα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχει εξαφανιστεί ή ότι έχει χάσει την ικανότητά της να κυβερνά (σ.σ. τη Γάζα)», δήλωσε αξιωματούχος της παλαιστινιακής οργάνωσης στη Haaretz.

Ο ίδιος σημείωσε επίσης ότι οι Παλαιστίνιοι θεωρούν τη Χαμάς ως ένα δημοφιλές κίνημα βάσης και ότι σε κάθε έρευνα κοινής γνώμης κατατάσσεται πρώτη ή δεύτερη.

Εκτός από τη στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς και την αστυνομία της, υπάρχουν άλλοι 50.000 υπάλληλοι στη Γάζα που εξαρτώνται από το καθεστώς της Χαμάς, σημειώνει ο Χούρι.

«Δεν χρειάζονται ρουκέτες και πυραύλους για να κυβερνήσουν», είπε ο αξιωματούχος και πρόσθεσε ότι η Χαμάς δεν έχει καμία πρόθεση να παραχωρήσει πλήρως τον έλεγχο.

Γι’ αυτό η Χαμάς έσπευσε να συμφωνήσει με την αιγυπτιακή πρόταση για τη σύσταση μιας επαγγελματικής διοικητικής επιτροπής σε συνεργασία με την Παλαιστινιακή Αρχή, σημειώνει η Haaretz. Η πρόταση απορρίφθηκε τόσο από το Ισραήλ όσο και από την Παλαιστινιακή Αρχή.

Τι θα πρέπει να αντιμετωπίσει η Χαμάς

Ακόμη και οι υποστηρικτές της Χαμάς στη Γάζα παραδέχονται ότι η οργάνωση οφείλει να δώσει κάποιες απαντήσεις στον άμαχο πληθυσμό, τώρα που περισσότεροι από ένα εκατομμύριο κάτοικοι της Γάζας έχουν μείνει άστεγοι. Η Χαμάς θα πρέπει να αντιμετωπίσει την οξεία ανάγκη για τρόφιμα, στέγαση και ιατρικές υπηρεσίες. Στη συνέχεια, υπάρχει επίσης η ανοικοδόμηση που πρέπει να γίνει – βασικές υποδομές όπως το νερό, ο ηλεκτρισμός, τα νοσοκομεία και τα σχολεία πρέπει να ξαναχτιστούν από την αρχή.

«Χρειάζεται ολική αποκατάσταση όπου κι αν πας», δήλωσε ένας κάτοικος της πόλης της Γάζας που κατέφυγε στην Ντέιρ ελ-Μπαλάχ και τώρα επιθυμεί να επιστρέψει στο σπίτι του «Δεν μας απασχολεί το πολιτικό μας μέλλον ή κάποιο (σ.σ. μελλοντικό) σχέδιο», τόνισε.

«Αυτό που μας απασχολεί είναι τα πιο βασικά πράγματα: η προσωπική ασφάλεια, να μην πεθάνουμε από τους βομβαρδισμούς και να μην υπάρχει εσωτερικό χάος. Χρειαζόμαστε μια στέγη πάνω από το κεφάλι μας ή μια σκηνή, φαγητό και βασική ιατρική βοήθεια», περιέγραψε.

Η κατάσταση στη Γάζα είναι δραματική μετά από 15 μήνες πολέμου.

Χρειάζονται δεκάδες δισεκατομμύρια για την ανοικοδόμηση της Γάζας

Προς το παρόν, δεν φαίνεται ότι η Χαμάς έχει βιώσιμα σχέδια για την ανοικοδόμηση της Γάζας και δεν είναι σαφές πώς θα αποκτήσει τα δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια που θα χρειαστούν για μια τέτοιας κλίμακας αποκατάσταση, γράφει ο Τζακ Χούρι.

Ωστόσο, κανείς άλλος δεν φαίνεται να έχει κάποιο πραγματικό σχέδιο για την ανοικοδόμηση – σίγουρα όχι η Παλαιστινιακή Αρχή, υπογραμμίζει ο Χούρι. Οι αξιωματούχοι της ΠΑ λένε ότι η Χαμάς έχει σαφές πλεονέκτημα έναντι αυτών και έναντι οποιασδήποτε άλλης υπηρεσίας στη Γάζα, καθώς είναι η οργάνωση που βρίσκεται επί του παρόντος στο έδαφος.

«Η Παλαιστινιακή Αρχή υπέβαλε ένα σχέδιο και λέει ότι είναι έτοιμη να κυβερνήσει στη Γάζα – αλλά δεν υπάρχει καμία τέτοια προοπτική. Το Ισραήλ έχει τον έλεγχο και δεν έχει εκφράσει ακόμη καμία προθυμία να ενσωματώσει την ΠΑ», τονίζεται από αξιωματούχους στη Λωρίδα της Γάζας.

«Αντίθετα, σχεδιάζει επιχειρήσεις στη Δυτική Όχθη», λένε αξιωματούχοι. Σημειώνουν επίσης ότι η διεθνής κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των αραβικών κρατών, εξαρτούν τη συμμετοχή τους στη διαδικασία ανοικοδόμησης από εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις στην ΠΑ, στις οποίες δεν έχει συμφωνήσει ο Αμπάς. «Υπάρχει διαφορά μεταξύ των σχεδίων επί χάρτου και της σοβαρής πολιτικής επιθυμίας για αλλαγή», λέει αξιωματούχος της ΠΑ.

Αστυνομικοί της Χαμάς ανάμεσα σε κατεστραμμένα κτίρια στη Γάζα.

Τι περιμένουν οι πολίτες στη Γάζα – Οι 3+1 επιλογές του Ισραήλ

Τώρα οι άνθρωποι στη Γάζα περιμένουν να δουν αν η συμφωνία θα εφαρμοστεί πλήρως, αν οι μάχες πραγματικά δεν θα ξαναρχίσουν και αν ο ρυθμός της ανθρωπιστικής βοήθειας που εισέρχεται στη Γάζα αυξηθεί πραγματικά τις επόμενες ημέρες.

Διεθνείς οργανώσεις θα αναλάβουν την ευθύνη για τη διανομή βοήθειας, συμπεριλαμβανομένων σκηνών και τροχόσπιτων ως προσωρινές λύσεις για όσους έχασαν τα σπίτια τους στις μάχες. Οι μακροπρόθεσμες λύσεις δεν έχουν ακόμη καθοριστεί, τονίζεται.

Το Ισραήλ απορρίπτει κάθε σχέδιο για τη διακυβέρνηση της Γάζας είτε από τη Χαμάς είτε από την Παλαιστινιακή Αρχή, αλλά οι επιλογές του είναι περιορισμένες: Πρώτον, η δημιουργία μιας παλαιστινιακής κυβέρνησης εθνικής ενότητας που θα έφερνε νέα πρόσωπα στο προσκήνιο, αντί για πρόσωπα όπως ο σημερινός πρωθυπουργός της ΠΑ, Μοχάμεντ Μουσταφά. Η δεύτερη επιλογή είναι να επιτρέψει στη Χαμάς να συνεχίσει να ελέγχει τη Γάζα. Η τρίτη επιλογή είναι η επανεκκίνηση του πολέμου.

Μια άλλη δυνατότητα είναι να στείλουν η Αίγυπτος ή το Κατάρ υπεργολάβους με δικά τους έξοδα για να διεξάγουν τις προσπάθειες αποκατάστασης. Άλλες χώρες θα μπορούσαν επίσης να συμμετάσχουν σε αυτό το μοντέλο, με τη Λωρίδα της Γάζας να χωρίζεται σε «ζώνες» έργων που δεν θα υπόκεινται σε μία κεντρική κυβέρνηση. Αυτό θα μπορούσε να καθυστερήσει σημαντικά τη διαδικασία ανοικοδόμησης και είναι παρόμοιο με αυτό που έγινε μετά τον πόλεμο στη Γάζα το 2014 και την επιχείρηση που ακολούθησε το 2021.

Η Παλαιστινιακή Αρχή δεν θα συμφωνήσει με μια τέτοια πρόταση, αλλά μπορεί να μην είναι σε θέση να της αντιταχθεί επειδή είναι αποδυναμωμένη. Ακόμα και αν ο πόλεμος έχει πραγματικά τελειώσει, ο δρόμος για την ανοικοδόμηση της Γάζας θα είναι ακόμα μακρύς και κουραστικός, καταλήγει ο Χούρι.