Του Τάσου Δασόπουλου
“Βαρίδι” στην ελληνική οικονομία παραμένει το 8,9% των ελληνικών επιχειρήσεων οι οποίες αδυνατούν εδώ και χρόνια να καλύψουν δανειακά ανοίγματα ύψους 42,3 δισ. ευρώ και εξ αυτού, κατέχουν τον καθόλου επίζηλο τίτλο των εταιριών “ζόμπι”.
Σε ειδικό τμήμα της τριμηνιαίας του έκθεσης για την οικονομία, το ΙΟΒΕ επαναφέρει το θέμα, ζητώντας την επιτάχυνση της εκκαθάρισης των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων για αυτή την κατηγορία των επιχειρήσεων. Τούτο διότι, λόγω της φύσης τους, ότι δηλαδή αφορούν επιχειρήσεις οι οποίες δεν μπορούν από μόνες του να κάνουν κάποια διευθέτηση, είναι δυνατό να αποτελούν τροχοπέδη στην επιχειρηματικότητα στο διηνεκές.
Πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα; Τα κόκκινα δάνεια των εταιριών αυτών, τα οποία βρίσκονται ακόμη στη διαχείριση των εμπορικών τραπεζών, είναι 8,9 δισ. ευρώ. Αν όμως στα δάνεια αυτά προστεθούν και τα 33,4 δισ. ευρώ τα οποία έχουν μεταβιβαστεί από τις τράπεζες σε servicers μέχρι και το τέλος του 2022 αλλά δεν έχουν ακόμη εκκαθαριστεί, φτάνουν τα 42,3 δισ. ευρώ.
Βεβαίως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυτής της κατηγορίας είναι κατά κύριο λόγο αποτέλεσμα της πολυετούς κρίσης της οικονομίας και μετά την κορύφωση τους στα 58 δισ. ευρώ το 2015 έχουν μειωθεί σημαντικά. Ειδικότερα, την περίοδο 2006 -2015 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυτής της κατηγορίας είχαν εκτιναχθεί από τα 10 δισ. ευρώ στα 58 δισ. ευρώ αντιπροσωπεύοντας στο τέλος της περιόδου το 47,0% του συνόλου των επιχειρηματικών δανείων. Αντίθετα, την περίοδο 2016 μέχρι και 2022 η πορεία ήταν αντίστροφη με αποτέλεσμα τα δάνεια αυτής της κατηγορίας να μειωθούν στους ισολογισμούς των τραπεζών κατά 49,1 δισ. ευρώ στα 8,9 δισ. ευρώ το 2022 αντιστοιχώντας στο 8,1% του συνόλου των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ωστόσο, το βάρος στην οικονομία και πρακτικά η τροχοπέδη στη δυνατότητα των εμπορικών τραπεζών να χρηματοδοτήσουν νέες επιχειρήσεις παραμένει ακόμη στα 42,3 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι από το 2015 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των επιχειρήσεων κατέγραψαν μια “πραγματική” μείωση 15,7 δισ. ευρώ.
Ο αριθμός των επιχειρήσεων ζόμπι
Το φαινόμενο των επιχειρήσεων που αδυνατούσαν να καλύψουν τόκους και χρεολύσια των δανείων τους αυξήθηκε σημαντικά κατά την περίοδο της κρίσης 2010 -2018. Το εκτιμώμενο ποσοστό των επιχειρήσεων “ζόμπι” εμφάνισε αύξηση από το 10% έως το 18,6% στο χρονικό διάστημα 2005-2013 και στη συνέχεια αποκλιμακώθηκε, φτάνοντας το 8,9% του συνόλου το 2022. Σε σχέση με την τάξη μεγέθους των επιχειρήσεων βάσει κύκλου εργασιών, παρατηρείται υψηλότερο ποσοστό “ζόμπι” επιχειρήσεων στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, με την τάση να είναι πτωτική μετά το 2013 σε όλες τις τάξεις μεγέθους. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι στην περίοδο 2005-2016, το ποσοστό των επιχειρήσεων “ζόμπι” ήταν υψηλότερο στις επιχειρήσεις μεγάλου μεγέθους σε σχέση με τις μικρομεσαίες.
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, το εκτιμώμενο ποσοστό επιχειρήσεων “ζόμπι” παρουσιάζει θετική συσχέτιση με το ποσοστό των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων στους τραπεζικούς ισολογισμούς την περίοδο 2002-2021. Ωστόσο, η άνοδος του ποσοστού “ζόμπι” επιχειρήσεων προηγήθηκε της ανόδου του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΜΕΑ) στους τραπεζικούς ισολογισμούς, ενώ και η μείωση του ποσοστού “ζόμπι” επιχειρήσεων προηγήθηκε της μείωσης του ποσοστού ΜΕΑ. Η διαφορετική πορεία εξέλιξης μεταξύ των δύο δεικτών, πιθανόν αναδεικνύει ότι το ποσοστό “ζόμπι” είναι σε ένα βαθμό πρόδρομος δείκτης των ΜΕΑ.
Όπως τονίζεται από το ΙΟΒΕ η πρόσφατη περίοδος ταχύτερης μείωσης του αριθμού των “ζόμπι” σε σχέση με τα ΜΕΑ, έχει την αιτία της στη συσσώρευση και καθυστέρηση διευθέτησης προβληματικών δανείων από τις τράπεζες σε επιχειρήσεις που έχουν διακόψει τη λειτουργία τους και βρίσκονται σε κατάσταση εκκαθάρισης,. Ως εκ τούτου, δεν συμπεριλαμβάνονται στη βάση της ICAP που έχει κάνει και την αρχικά καταγραφή της κατάστασης. Επιπλέον, το ποσοστό των “ζόμπι” επιχειρήσεων είναι μεγαλύτερο του μεριδίου συγκέντρωσης κεφαλαίου σε “ζόμπι” επιχειρήσεις έως το 2008 και μετά το 2017, που σημαίνει ότι η μέση εταιρεία “ζόμπι” ήταν μικρότερη σε μέγεθος πριν και μετά την ελληνική κρίση.
Πηγή: capital.gr
