Τράπεζες: Στόχος για νέα δάνεια 12 δισ. ευρώ φέτος

Του Νίκου Κωτσικόπουλου

Σε στόχο για μεγάλη πιστωτική επέκταση το 2025 με νέα δάνεια συγκεντρωτικά έως και 12 δισ. ευρώ, προσανατολίζονται οι διοικήσεις των τραπεζών, καταρτίζοντας τα πλάνα τους για τη χρονιά. Η αρχική εκτίμηση που έκαναν πριν από τις γιορτές, για πιστωτική επέκταση το 2025 με νέα δάνεια 10-10,5 δισ. ευρώ, έχει ήδη αναπροσαρμοσθεί ανοδικά από την πραγματικότητα που δημιουργούν τα δεδομένα του 2024: Θα πρέπει να μεγαλώσουν την πίτα των δανείων.

Το 2024 αποδείχθηκε, σύμφωνα με υψηλόβαθμα τραπεζικά στελέχη, πολύ επιτυχημένη χρονιά, με αυξημένη καθαρή πιστωτική επέκταση που ξεπέρασε τους αρχικούς στόχους. Η ζήτηση ήταν πολύ μεγάλη το τελευταίο τρίμηνο. Αυτό, τη στιγμή κατά την οποία όλη η χρονιά κινήθηκε πολύ πιο ομαλά από το 2023, με σταθερή καθαρή ροή χρηματοδότησης στην οικονομία. 

Κατά το δεύτερο εξάμηνο παρατηρήθηκε ότι η αυξημένη ζήτηση ερχόταν σταδιακά όχι μόνον από τις μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά και από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, όπου παγιώθηκε η θετική πορεία καταρχήν στα καταναλωτικά δάνεια. Τώρα γίνεται η εκτίμηση ότι η καθαρή πιστωτική επέκταση το 2024 ξεπέρασε κατά πολύ τις προβλέψεις και κυμαίνεται πέριξ των 11 δισ. ευρώ, με “έκρηξη” ζήτησης στο τελευταίο τρίμηνο. 

Παράγοντες που ωθούν ανοδικά

Πλέον, η εικόνα αυτή και η αυξημένη ζήτηση χρηματοδοτήσεων σε συνδυασμό με τη σημαντική παράμετρο της αποκλιμάκωσης των επιτοκίων έχουν δημιουργήσει νέα δεδομένα και απαιτήσεις.

Η εικόνα για τον νέο σχεδιασμό των τραπεζών το 2025 διαμορφώνεται από τους παρακάτω παράγοντες:

– Από την ισχυρή κατάληξη του 2024, η οποία δημιούργησε νέα δεδομένα αλλά και τις προϋποθέσεις για μια καλή εκκίνηση το 2025.

– Από την αυξημένη ζήτηση εταιρικών δανείων, που διαμόρφωσε “ουρά” αιτημάτων χρηματοδότησης από μεγάλες επιχειρήσεις και ΜμΕ, οι οποίες έχουν “κλειδώσει” τον δανεισμό τους, αλλά δεν προχώρησαν σε εκταμίευση τον Δεκέμβριο 2024 και παραμένουν στην αφετηρία για δανεισμό. 

– Από την ανάγκη να αντληθούν κατά το δυνατόν όλοι οι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης και το σύνολο των χρηματοδοτικών μηχανισμών, όπως η ΕΤΕπ, η ΕΑΤ και οι μηχανισμοί συγχρηματοδότησης. Οι τραπεζικές διοικήσεις κινητοποιούνται προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ και η κυβέρνηση πιέζει επίσης για να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ από τους πόρους που διατίθενται.

– Από τα ελκυστικά επιτόκια που διαμορφώνει σταδιακά η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ. 

– Η αποκλιμάκωση των επιτοκίων διευκολύνει επίσης τα νοικοκυριά. Σε συνδυασμό με τις παρεμβάσεις που προωθεί η κυβέρνηση με προγράμματα όπως το “Σπίτι μου ΙΙ” επιχειρείται τώρα να ανοίξει η αγορά και για τα στεγαστικά δάνεια που θα καλύψουν κοινωνικές ανάγκες, πέραν των μικρότερων καταναλωτικών δανείων για τα οποία το ενδιαφέρον αυξάνεται. Οι τράπεζες στο μεταξύ, ακόμα και γι’ αυτούς που δεν έχουν τις προϋποθέσεις για να ενταχθούν στο πρόγραμμα “Σπίτι μου ΙΙ”, επιχειρούν να εξυπηρετήσουν παρέχοντας δικά τους προγράμματα, εφόσον είναι φερέγγυοι.

– Τέλος οι τράπεζες έχουν συνολικά προτεραιότητα να επιταχύνουν τους ρυθμούς χρηματοδότησης το 2025, για να διατηρήσουν σε υψηλά επίπεδα την ανάπτυξη και την κερδοφορία τους.

Επενδύσεις και δανεισμός

Γνωρίζουν ότι η δυνατότητα να δανείζουν με υψηλά περιθώρια περιορίζεται μαζί με τα επιτόκια που υποχωρούν. Η προσαρμογή στο νέο περιβάλλον μειωμένων επιτοκίων απαιτεί αύξηση των χορηγήσεων και η δυνατότητα αυτή θα ενισχύεται στον βαθμό που η ΕΚΤ θα συνεχίζει να μειώνει το κόστος του χρήματος. Το παράθυρο ευκαιρίας για άνοδο των τραπεζικών κερδών συνδέεται τώρα με τη μεγαλύτερη πιστωτική επέκταση προς όλες τις κατευθύνσεις. 

Το θετικό σε αυτή την πορεία είναι ότι η μείωση των επιτοκίων διευκολύνει παράλληλα στην εξυπηρέτηση των δανείων. Σε περιβάλλον με φθηνό κόστος χρηματοδότησης οι επισφάλειες μειώνονται και μαζί και το τραπεζικό κόστος κινδύνου.

Πάντως και το 2025 η ατμομηχανή των τραπεζικών χρηματοδοτήσεων θα είναι οι επιχειρήσεις, χάρη στα ευρωπαϊκά προγράμματα, αλλά και επειδή η ανάγκη κάλυψης του επενδυτικού κενού που προκάλεσε η κρίση της περασμένης δεκαετίας είναι μεγάλη. Οι επενδύσεις είναι ο καλύτερος τρόπος για να δημιουργηθεί ανάπτυξη και έχουν πολλαπλασιαστικό όφελος στην οικονομία.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ, από τον Ιανουάριο 2024 μέχρι και τον Νοέμβριο, οι τράπεζες αύξησαν το χαρτοφυλάκιο των νέων επιχειρηματικών δανείων τους προς Μη Χρηματοπιστωτικές Επιχειρήσεις κατά 6,44 δισ. ευρώ. 

Οι εκταμιεύσεις επιχειρηματικών δανείων ήταν πολύ μεγαλύτερες, καθώς δεν περιλαμβάνουν τις εξοφλήσεις, αλλά δίνουν εικόνα της αγοράς και η ΤτΕ εμμέσως πλην σαφώς δίνει στοιχεία για εκταμιεύσεις επιχειρηματικών δανείων τακτής λήξης 20 δισ. ευρώ στο δεκάμηνο του 2024. 

Δάνεια σε νοικοκυριά

Η μέση μηνιαία καθαρή ροή επιχειρηματικής χρηματοδότησης δανείων (δηλαδή συνυπολογίζοντας τις εξοφλήσεις) έφθανε τα 590 εκατ. ευρώ στο δεκάμηνο. 

Τα στεγαστικά δάνεια, λέει η ΤτΕ, κατέγραψαν μειωμένο ρυθμό συρρίκνωσης. Οι εκταμιεύσεις νέων δανείων χωρίς να υπολογίζονται οι εξοφλήσεις αυξήθηκαν στο δεκάμηνο του 2024 έχοντας μηνιαία ροή 112 εκατ. ευρώ από 20 εκατ. ευρώ το 2023. 

Η καθαρή ροή παρέμεινε αρνητική, αλλά μετά τη δεύτερη μείωση επιτοκίων της ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο 2024, οι ροές σταθεροποιήθηκαν και πρώιμα θετικά στοιχεία παρουσιάστηκαν. Η ζήτηση για νέα στεγαστικά δάνεια ανεξάρτητα από τη σημαντική παρέμβαση της κυβέρνησης, ενισχύεται παραδοσιακά από τη μείωση των επιτοκίων.

Αντίστοιχα στα καταναλωτικά δάνεια η μηνιαία ροή ήταν 144 εκατ. ευρώ στο δεκάμηνο, από 105 εκατ. ευρώ το 2023. Η τάση αυτή συνεχίστηκε και τον Νοέμβριο, οπότε μάλιστα η μηνιαία ροή χρηματοδότησης για αγρότες και ελεύθερους επαγγελματίες έγινε θετική.

Διαβάστε ακόμη:

* Μειώθηκαν κάτω από το 3% τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών

* Εθνική Τράπεζα: Στο Υπερταμείο περνά ποσοστό 8,39% του ΤΧΣ

* Attica Bank: Στο Υπερταμείο περνά ποσοστό 36,16% του ΤΧΣ