Η εκλιπούσα λαογράφος Μαίρη Κουκουλέ, γεννηθείσα το 1939 στο Παγκράτι, άφησε το στίγμα της μέσα από το έργο «Νεοελληνική Αθυροστομία» (εκδόσεις Νεφέλη), μια συλλογή η οποία βασίστηκε σε λαογραφικό υλικού απ’ όλη την Ελλάδα. Η «Νεοελληνική Αθυροστομία» προέκυψε έπειτα από παρότρυνση του πολιτιστικού κριτικού Γκερσόν Λέγκμαν και περιλαμβάνει βωμολοχίες από μαθητικά τετράδια, προσωπικά ημερολόγια, γήπεδα, στρατώνες, σεξουαλικά υπονοούμενα, παροιμίες.
Η Μαίρη Κουκουλέ, σύντροφος του εξίσου αθυρόστομου Ηλία Πετρόπουλου που έζησε πλάι σε ρεμπέτες, αλήτες, μάγκες, πόρνες, φυλακισμένους, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1939.
Σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας. Το 1960, μετακόμισε στο Παρίσι και συνέχισε τις σπουδές της στη Σορβόνη, στο Collège de France και στην École Pratique des Hautes Études.
Όπως αφηγήθηκε στον δημοσιογράφο Θοδωρή Αντωνόπουλο της Lifo, έζησε στο πετσί της την εξέργεση του Μάη του ’68 στην γαλλική πρωτεύουσα, καθώς βρέθηκε στον δρόμο, σε καταλήψεις, σε πορείες. Όταν την συνέλαβαν, ήρθε αντιμέτωπη με την απέλαση, αλλά την γλύτωσε χάρη ενός καθηγητή της ο οποίος υποστήριξε ενώπιον της αστυνομίας ότι ήταν βοηθός του.
Όμως, όταν επέστρεψε στα πάτρια εδάφη, οι ελληνικές αρχές κατέσχεσαν τον διαβατήριο της, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ταξιδέψει πίσω στην Γαλλία. Τα χρόνια που παρέμεινε εγκλωβισμένη στην Ελλάδα, γνώρισε τον μελετητή και ποιητή Ηλία Πετρόπουλο, μέσα από κοινές παρέες. Οι δυο τους επέστρεψαν στο Παρίσι το ’75.
«Για τέσσερα χρόνια δεν μπορούσα να ταξιδέψω πουθενά, έπρεπε επίσης να παρουσιάζομαι κάθε 15 μέρες στο οικείο αστυνομικό τμήμα – πήγα μία φορά, μετά τους είπα ότι είμαι μητέρα και δεν αδειάζω κι αν έχουν πρόβλημα ας έρθουν να με συλλάβουν. Ένιωθα, βέβαια, θηρίο στο κλουβί, χάρη όμως σε αυτή την εξέλιξη ήταν που γνώρισα τον Ηλία Πετρόπουλο. Με τον Γιάννη ήμασταν ήδη σε διάσταση, παραμείναμε ωστόσο πολύ αγαπημένοι μέχρι το τέλος, καθώς η σχέση μας ήταν σχεδόν αδελφική» ανέφερε στη συνέντευξη.
«Ένα γλωσσολογικό μνημείο»
Το 1981, μοιράζοντας (μεταξύ άλλων) τον χρόνο της μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας άρχισε να συλλέγει το λαογραφικό υλικό που δημοσιεύεται στους τρεις τόμους της Νεοελληνικής Αθυροστομίας (1984, 1986 και 1988) -το οποίο αποδείχθηκε πως θα γινόταν μπεστ σέλερ.
«Βιβλίο καταπληκτικό… και σαν εμφάνιση και σαν περιεχόμενο· πολύ πρωτότυπα όλα, μια άλλη ανεξερεύνητη πλευρά της ελληνικής πραγματικότητας» έγραψε το 1983 ο Αλέκος Φασιανός για το θρυλικό λαογραφικό ντοκουμέντο «Νεοελληνική Αθυροστομία», με τον Κώστα Σταματίου να αναφέρει την ίδια χρονιά «ένα γλωσσολογικό μνημείο που περιέχει και διασώζει, στον αιώνα τον άπαντα, όλες τις παιδικές, εφηβικές, νεανικές, στρατιωτικές, πολιτικές κτλ. αισχρολογίες του ωραίου ελληνικού λαού».
*Κεντρική φωτογραφία θέματος: Facebook
Πηγή: in.gr
