Του Δημήτρη Γκάτσιου
Σχεδόν μία εβδομάδα πριν την άτυπη συνάντηση των “27” ηγετών της Ένωσης στις Βρυξέλλες η συζήτηση για την αμυντική θωράκιση της ευρωπαϊκής οικογένειας επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο.
Υπό το πρίσμα των νέων δηλώσεων του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε που καλεί τα κράτη-μέλη της Συμμαχίας να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες πάνω από το 2% του ΑΕΠ (πρόκειται για ένα ποσοστό που ορίστηκε πριν από περίπου μία δεκαετία) οι Βρυξέλλες βλέπουν να ανοίγεται στον… ορίζοντα ένα σταυροδρόμι κρίσιμων αποφάσεων, υπό το πρίσμα του νέου τετραετούς κύκλου του προέδρου Τραμπ στον Λευκό Οίκο, αλλά και των γεωπολιτικών προκλήσεων, με σημεία αναφοράς τις εξελίξεις στο Ουκρανικό και τη Μέση Ανατολή.
“Η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για την άμυνά της. Πρέπει να καταστεί πιο ανθεκτική, πιο αποτελεσματική, πιο αυτόνομη και πιο αξιόπιστη ως παράγοντας ασφάλειας και άμυνας. Κατά τον τρόπο αυτό, θα καταστεί επίσης ισχυρότερος διατλαντικός παράγοντας, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, με πλήρη σεβασμό της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβανομένων υπόψη των συμφερόντων όλων των κρατών μελών στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας. Τα τελευταία χρόνια, τα κράτη μέλη έχουν ήδη αυξήσει τις εθνικές αμυντικές δαπάνες τους. Γνωρίζουμε, ωστόσο, ότι απαιτούνται σημαντικές πρόσθετες επενδύσεις στον τομέα της άμυνας για την αναπλήρωση των αποθεμάτων, την αναβάθμιση της αμυντικής μας ετοιμότητας για ένα ευρύ φάσμα απειλών και την ανάλογη ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής, τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης”, αναφέρει, μεταξύ άλλων, στην προσκλητήρια επιστολή του προς τους “27” ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα.
Η στάση της Αθήνας
Στις συζητήσεις των ηγετών της Ένωσης, που θα λάβουν χώρα την ερχόμενη Δευτέρα στο Palais d’ Egmont των Βρυξελλών έχουν προσκληθεί ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ. “Γνωρίζουμε ότι ο στόχος του 2%, που έχει τεθεί εδώ και μια δεκαετία, δεν θα επαρκεί για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις του αύριο. Για να διατηρήσουμε το ΝΑΤΟ ισχυρό, πρέπει, ωστόσο, να συνεχίσουμε να προσαρμοζόμαστε και για να εγγυηθούμε την ασφάλειά μας στο μέλλον, πρέπει σήμερα να εντείνουμε τις προσπάθειές μας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δαπανήσουμε περισσότερα για την άμυνά μας”, σημείωσε ο κ. Ρούτε, στο περιθώριο της συνάντησης που είχε χθες με τον πρωθυπουργό της Πορτογαλίας.
Η Αθήνα, όπως επισημαίνουν κυβερνητικά στελέχη, προσεγγίζει τη συγκεκριμένη συζήτηση από θέση ισχύος, διότι ήδη δαπανά πάνω από το 3% του ΑΕΠ για την άμυνα. “Παραδοσιακά δαπανούμε περισσότερο από 2% λόγω των ιδιαίτερων γεωπολιτικών ανησυχιών που έχουμε όσων αφορά τη γειτονιά μας, πράγμα που σημαίνει ότι, επίσης σε σύγκριση με άλλες χώρες, δεν επωφεληθήκαμε ποτέ από το μέρισμα ειρήνης που εκμεταλλεύτηκαν πολλές χώρες μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, όταν και είχαν την πολυτέλεια να δαπανούν 1% για την άμυνα και να διοχετεύουν το υπόλοιπο των αμυντικών δαπανών σε όλες τις άλλες πολιτικές. Εμείς δεν είχαμε ποτέ αυτό το πλεονέκτημα. Θα πρέπει, λοιπόν, να ξοδέψουμε περισσότερα σε εθνικό επίπεδο και στη συνέχεια θα πρέπει να δούμε πώς θα ξοδέψουμε περισσότερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο”, έχει επισημάνει ο πρωθυπουργός, σε δημόσιες τοποθετήσεις στη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων.
Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Μητσοτάκης (μετά την πρόταση που έχει καταθέσει από κοινού με τον πρωθυπουργό της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ) προετοιμάζεται να θέσει, εκ νέου, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την ανάγκη τροποποίησης των δημοσιονομικών κανόνων, προκειμένου να υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία για δαπάνες στον τομέα της άμυνας.
“Θα πρέπει να έχουμε περισσότερο δημοσιονομικό χώρο αυστηρά για επενδύσεις στην άμυνα, πάνω από το σημείο αναφοράς των δαπανών, προκειμένου να ενθαρρύνουμε τις χώρες να δαπανούν περισσότερα για την άμυνα. Αυτός είναι, κατά τη γνώμη μου, ο ταχύτερος τρόπος για να ενθαρρύνουμε τις χώρες να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες. Θα πρέπει να είναι ένα λογικό νούμερο, διότι όλοι γνωρίζουμε ότι και εμάς μας παρακολουθούν οι αγορές και δεν θέλουμε να θέσουμε σε κίνδυνο τη δημοσιονομική μας θέση”, έχει τονίσει ο κ. Μητσοτάκης.
Τα… χνάρια της στρατηγικής επάνω στα οποία κινείται η Αθήνα όσον αφορά στο μέτωπο της ευρωπαϊκής άμυνας έχουν ως πρόταγμα τη δημιουργία ενός ταμείου, το οποίο θα χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά χρήματα. “Εάν το κάναμε μία φορά, με το NextGenerationEU μετά την πανδημία, ήμασταν τολμηροί, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι βρισκόμαστε σε ένα γεωπολιτικό σημείο καμπής με τον πόλεμο στην Ουκρανία να βρίσκεται σε εξέλιξη και με αβεβαιότητα όσον αφορά τη φύση της διατλαντικής σχέσης. Εάν δεν το κάνουμε τώρα, δε νομίζω ότι θα συμβεί ποτέ”, έχει σχολιάσει ο πρωθυπουργός, με τη συνάντηση των “27” στις Βρυξέλλες να μετατρέπεται σε…κλειδί όσον αφορά στο άνοιγμα των σχετικών συζητήσεων.
Πηγή: capital.gr
