Αδιαμφισβήτητα το TikTok αποτελεί την πλέον περιζήτητη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης συγκριτικά με τις άλλες εφαρμογές του ψηφιακού σύμπαντος. O αριθμός των χρηστών του διαρκώς αυξάνεται.
Από την έναρξη της λειτουργίας του, το 2016, έως τις μέρες μας και με κομβικό σταθμό ιλιγγιώδους ανάπτυξης τη διετία της πανδημικής κρίσης (2019-2020), ο αριθμός των χρηστών του έχει αυξητική πορεία (1,5 δισεκατομμύριο ανά μήνα παγκοσμίως-3.84 εκατομμύρια και ποσοστό αύξησης 27.5% των χρηστών κατά το έτος 2023-2024 στην Ελλάδα).
Από την έναρξη της λειτουργίας του, το 2016, έως τις μέρες μας και με κομβικό σταθμό ιλιγγιώδους ανάπτυξης τη διετία της πανδημικής κρίσης (2019-2020), ο αριθμός των χρηστών του διαρκώς αυξάνεται
Μαζί όμως με τον αριθμό των χρηστών, αυξάνεται και η δημόσια ανησυχία για τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες και την πολιτική επίδραση που μπορεί να προκαλέσει η πολύωρη, ημερήσια έκθεση στη συγκεκριμένη πλατφόρμα.
1,5 δισεκατομμύριο χρήστες ανά μήνα παγκοσμίως
Χρήση της δημοφιλούς πλατφόρμας από τη Gen Z
Την πρωτοκαθεδρία στην κατανάλωση οπτικού περιεχομένου κατέχει το νεανικό κοινό, η επονομαζόμενη Gen Z (18-25 ετών) με ποσοστό 30,5% επί του συνόλου των χρηστών του, αλλά και άτομα που ανήκουν στο φάσμα της ανηλικότητας (13-17 ετών) με ποσοστό 30,2%.
Το Eteron – Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή παρουσιάζει την έρευνα «TikTok & νέοι» επιχειρώντας μια νηφάλια χαρτογράφηση αυτού του ψηφιακού οικοσυστήματος και των κύριων πολιτισμικών και πολιτικών δυναμικών που αναπτύσσονται εντός του.
Η έρευνα εξετάζει ενδιαφέρουσες παραμέτρους σε σχέση με τη χρήση της δημοφιλούς πλατφόρμας από τη Gen Z, όπως τα κίνητρα συμμετοχής στην πλατφόρμα, ο τρόπος διαμοιρασμού του περιεχομένου, το ενδιαφέρον για κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, οι διαδικασίες πολιτικοποίησης μέσω της πλατφόρμας και η συσχέτιση της ψηφιακής δραστηριότητας με άλλους τρόπους πολιτικής συμμετοχής και ακτιβισμού, η δημοφιλία των λογαριασμών των πολιτικών αρχηγών, οι έμφυλες διαφοροποιήσεις και οι νέες μορφές ενόχλησης και απειλής που αναδεικνύονται από τη χρήση της πλατφόρμας.
Από πλατφόρμα διασκέδασης, μπορεί να λειτουργήσει και σαν ένα εργαλείο πολιτικής κοινωνικοποίησης
TikTok και πολιτική
Η διασκέδαση είναι ο κύριος λόγος χρήσης της πλατφόρμας (78,1%). Οι γυναίκες καταγράφουν υψηλότερα ποσοστά στους κύριους λόγους χρήσης, ενώ οι άνδρες υπερτερούν στους λιγότερο δημοφιλείς λόγους. Τα χιουμοριστικά βίντεο καταλαμβάνουν την κορυφή των προτιμήσεων και ακολουθούν το φαγητό και τα ταξίδια. Οι γυναίκες δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον για τη μόδα, τα ταξίδια, τους influencers και τις DIY/χειροτεχνίες. Αντίθετα, οι άντρες ενδιαφέρονται περισσότερο για αθλητικές ειδήσεις, επιστήμη και κρυπτονομίσματα.
Σύμφωνα με την έρευνα το TikTok εκτός από πλατφόρμα διασκέδασης, μπορεί να λειτουργήσει και σαν ένα εργαλείο πολιτικής κοινωνικοποίησης. Παρότι η άμεση πολιτική δραστηριότητα είναι περιορισμένη, η έμμεση επιρροή μέσω της πλατφόρμας δεν είναι αμελητέα, καθώς έχει στοιχεία διάδοσης πολιτικών και κοινωνικών αφηγήσεων.
Βασικά ευρήματα της έρευνας
- Η απόλυτη κυριαρχία του TikTok: Το 98% των νέων 16-25 ετών είναι ενεργοί χρήστες της πλατφόρμας, με το 44,8% να αφιερώνει πάνω από 3 ώρες ημερησίως στην εφαρμογή.
- Ενδιαφέρον για κοινωνικοπολιτικά θέματα: Από τα πολιτικά ζητήματα που παρακολούθησαν συστηματικά τους τελευταίους 12 μήνες στην πρώτη θέση βρίσκονται τα Τέμπη με 44,8%, ενώ από τα κοινωνικά ζητήματα στην πρώτη θέση βρίσκονται οι γυναικοκτονίες με 37%.
- Πολιτικοποίηση μέσω TikTok: Το 35,5% των χρηστών παρακολουθεί πολιτικά ζητήματα, ιδιαίτερα σε περιόδους εκλογών, ενώ ένα σημαντικό 22,3% δηλώνει ότι η πλατφόρμα έχει ενισχύσει τη συμμετοχή του σε online κοινωνικές συζητήσεις.
- Ενδιαφέρον για πολιτικά κόμματα και αρχηγούς κομμάτων: Το 73% δηλώνει ότι δεν παρακολουθεί προφίλ πολιτικών κομμάτων και πολιτικών προσώπων
- Το περιεχόμενο που προτιμούν: Οι χρήστες δίνουν έμφαση σε χιουμοριστικά βίντεο (47,4%), αλλά και σε ενημερωτικό περιεχόμενο για κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα (10%).
Έμφυλες διαφοροποιήσεις: Οι γυναίκες χρήστριες του TikTok δείχνουν μια τάση πολιτικού προοδευτισμού με ισχυρό ενδιαφέρον για θέματα όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα και η κοινωνική δικαιοσύνη, ενώ οι άνδρες κινούνται σε μια πιο συντηρητική ατζέντα - Fake news και απειλές: Το 60,2% των νέων δηλώνει ότι θα σταματούσε να ακολουθεί έναν λογαριασμό εάν διαπιστώσει διάδοση ψευδών ειδήσεων, ενώ ένα 32,3% αναφέρει ότι έχει νιώσει προσωπική απειλή μέσω της πλατφόρμας.
Στροφή προς την κουλτούρα της εικόνας
Συμπερασματικά, αν και оι νέοι και οι νέες 16-25 ετών χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πολλές ώρες την ημέρα, η επιλογή κατά κύριο λόγο του TikTok (όπως και του Instagram και τουYouTube) δηλώνει την προτίμηση στις πλατφόρμες όπου κυριαρχεί η εικόνα και όχι ο λόγος. Η στροφή προς την κουλτούρα της εικόνας και την επικοινωνία μέσω βίντεο έχει επηρεάσει την ενημέρωση και την πολιτική επικοινωνία, οι οποίες καλούνται να οικειοποιηθούν το περιβάλλον των νέων μέσων. Η έρευνα του δείχνει πως παράλληλα με την προτεραιότητα που δίνουν οι χρήστες του TikTok στη διασκέδαση, στο life-style και στην αλληλεπίδραση με φίλους/ες, ένα μέρος αυτών ενημερώνεται για ζητήματα της κοινωνικής και πολιτικής επικαιρότητας μέσω της πλατφόρμας.
Ταυτότητα της έρευνας
Η έρευνα διεξήχθη από την aboutpeople, στο διάστημα 15-20 Νοεμβρίου. Συμμετείχαν 440 άτομα ηλικίας 16-25 από όλη την Ελλάδα, όλοι/ες χρήστες/στριες της πλατφόρμας TikTok.
Η επιστημονική επιμέλεια της έρευνας ανήκει στη Λουκία Κοτρωνάκη και τη συντονιστική επιμέλεια του project έχει η Project Coordinator του Ινστιτούτου, Μαρία Λούκα.
Πηγή: in.gr
