Της Ελευθερίας Κούρταλη
Οι ανακοινώσεις εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ του περασμένου σαββατοκύριακου και οι απειλές του Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς στην Ευρώπη εγείρουν το ερώτημα εάν υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος για την ευρωζώνη απ’ ό,τι έχει αποτιμηθεί, σχολιάζει η Capital Economics. Σε αυτό το πλαίσιο, υπογραμμίζει τέσσερα βασικά σημεία σχετικά με το πώς μπορεί να επηρεαστεί η οικονομία της ευρωζώνης.
Η υπόθεση εργασίας του οίκου παραμένει ότι οι ΗΠΑ επιβάλλουν δασμούς 10% στις εισαγωγές από την ευρωζώνη αργότερα φέτος. Όμως, τις τελευταίες ημέρες ο Τραμπ έχει απειλήσει επανειλημμένα την Ευρώπη με δασμούς και έχει ανακοινώσει δασμούς 25% στον Καναδά και το Μεξικό – αν και αποφάσισε να τους αναστείλει για έναν μήνα. “Αυτό αυξάνει την πιθανότητα οι ΗΠΑ να επιβάλουν υψηλότερους δασμούς στην Ευρώπη απ’ ό,τι είχαμε υποθέσει”, επισημαίνει ο οίκος. Έχοντας αυτό υπόψη, στην ανάλυσή του εξετάζει πώς ένας δασμός 10% ή 25% θα επηρεάσει το ΑΕΠ της ευρωζώνης, τον πληθωρισμό και τη νομισματική πολιτική, και πώς η ΕΕ μπορεί να ανταποκριθεί στους δασμούς των ΗΠΑ.
Το πρώτο σημείο είναι ότι οι αμερικανικοί δασμοί θα μείωναν την οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη, αλλά το χτύπημα πιθανότατα δεν θα ήταν τεράστιο, επισημαίνει η Capital Economics. Είναι σαφές ότι η ευρωζώνη είναι πολύ λιγότερο ευάλωτη από τον Καναδά ή το Μεξικό. Το 2023 οι εξαγωγές αγαθών της στις ΗΠΑ ήταν ισοδύναμες με το 3,2% του ΑΕΠ, ενώ για το Μεξικό είναι στο 27,4% και για τον Καναδά στο 20,6%. Τα μέτρα που βασίζονται στην προστιθέμενη αξία λένε μια παρόμοια ιστορία. Τούτου λεχθέντος, ορισμένες χώρες είναι πιο ευάλωτες από άλλες: η Ιρλανδία είναι η πιο ευάλωτη, ακολουθούμενη από τη Γερμανία και την Ιταλία, ενώ η Γαλλία και η Ισπανία είναι πολύ λιγότερο εκτεθειμένες, σημειώνει ο οίκος. Η Ελλάδα, όπως επισημαίνει, έχει τη μικρότερη έκθεση.
Η Capital Economics είχε πρόσφατα υπολογίσει ότι ένας καθολικός δασμός 10% που επιβάλλεται από τις ΗΠΑ σε όλες τις χώρες θα μπορούσε να μειώσει κατά 0,1%-0,2% το ΑΕΠ της ευρωζώνης. Ένας δασμός 25% μπορεί να έχει αναλογικά μεγαλύτερο αποτέλεσμα, επειδή θα ήταν πολύ πιο δύσκολο για τις εταιρείες και τις κινήσεις συναλλαγματικών ισοτιμιών να μετριάσουν το πλήγμα από έναν τόσο μεγάλο δασμό. Εάν οι ΗΠΑ επιβάλουν δασμούς 25% σε προϊόντα της ΕΕ, μια λογική εκτίμηση είναι ότι θα μειώσουν το ΑΕΠ της ευρωζώνης κατά περίπου 0,5%. Αυτό θα αφήσει την ανάπτυξη της ευρωζώνης κοντά στο μηδέν φέτος, όπως τονίζει.
Υπάρχει επίσης μια πιθανότητα οι ΗΠΑ να επιβάλλουν υψηλότερους δασμούς στα ευρωπαϊκά οχήματα, προσθέτει ο οίκος, με την απειλή για τον γερμανικό τομέα αυτοκινήτων να είναι σημαντική. Ένας απαγορευτικός δασμός, π.χ. 100%, θα μπορούσε να εξαλείψει 0,5% από το γερμανικό ΑΕΠ, καθώς αυτό είναι το μερίδιο της γερμανικής προστιθέμενης αξίας από τις εξαγωγές οχημάτων στις ΗΠΑ. Αυτό θα μπορούσε να ωθήσει τη Γερμανία σε μια ήπια ύφεση, αν και το κόστος θα ήταν πολύ μεγάλο σε μικρό αριθμό επιχειρήσεων και περιφερειών.
Το δεύτερο σημείο είναι ότι οποιαδήποτε αντίποινα της ΕΕ θα ήταν πιθανώς η επιβολή δασμών σε μικρότερη κλίμακα από τους δασμούς που επιβάλλουν οι ΗΠΑ. Πολλοί Ευρωπαίοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και πολιτικοί έχουν υποστηρίξει ότι η ΕΕ πρέπει να διαπραγματευτεί αντί να απαντήσει με αντίποινα. Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ ζήτησε ρητά διαπραγμάτευση και ο Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος πρόκειται να είναι ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας, πρότεινε η ΕΕ να ξαναρχίσει τις συνομιλίες για το ελεύθερο εμπόριο με τις ΗΠΑ. Η Κομισιόν, η οποία έχει την ευθύνη για την εμπορική πολιτική, φέρεται να έχει κάνει σχέδια να προσφέρει αύξηση των αγορών LNG με αντάλλαγμα την υποχώρηση των ΗΠΑ από την απειλή δασμών. Μια παρόμοια στρατηγική αποδείχθηκε επιτυχημένη το 2018.
Ωστόσο, όπως τονίζει η Capital Economics, η Κομισιόν έχει επίσης πει ότι θα “ανταποκριθεί σθεναρά” εάν χρειαστεί. Κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας Τραμπ, η ΕΕ απάντησε στους δασμούς στις ευρωπαϊκές εξαγωγές αξίας 6,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων με δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων. “Πιστεύουμε ότι μια παρόμοια προσέγγιση είναι πιθανή αυτή τη φορά. Με άλλα λόγια, η Κομισιόν μπορεί να απαντήσει με “αναλογία αντιποίνων” περίπου 50%. Επιπλέον, τα αντίποινα θα αφορούν πολιτικά ευαίσθητα προϊόντα”, εκτιμά ο οίκος.
Τρίτον, ο αντίκτυπος αυτού του “εμπορικού πολέμου” στον πληθωρισμό της ευρωζώνης θα ήταν μικρός, αν όχι αρνητικός. Οι εισαγωγές των ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν περίπου το 1% της κατανάλωσης της ευρωζώνης. Έτσι, ακόμη κι αν η ΕΕ επέβαλε δασμούς 20% σε όλες τις εισαγωγές από τις ΗΠΑ – που είναι πολύ περισσότερο απ’ ό,τι αναμένει η Capital Economics – το άμεσο αποτέλεσμα θα ήταν να ωθήσει τις τιμές καταναλωτή στην ευρωζώνη μόνο κατά περίπου 0,2 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα. Στην πράξη, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι μικρότερο εάν το ευρώ ανατιμηθεί ή εάν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές αντικαταστήσουν τις εισαγωγές τους με αγαθά από χώρες εκτός των ΗΠΑ.
Εντωμεταξύ, η τακτική έρευνα της ΕΚΤ για τις μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες διαπίστωσε ότι περισσότεροι ερωτηθέντες πίστευαν ότι οι δασμοί των ΗΠΑ θα οδηγούσαν σε μείωση των τιμών παρά σε αύξηση. Αυτό οφείλεται στις ανησυχίες για αναπροσανατολισμό των εισαγωγών από την Κίνα.
Και τέλος, η Capital Economics πιστεύει ότι η ΕΚΤ δεν θα ανταποκρινόταν αμέσως στους δασμούς. Η Λαγκάρντ είπε στη συνέντευξη Τύπου της ΕΚΤ την περασμένη Πέμπτη ότι ο αντίκτυπος των αμερικανικών δασμών θα είναι “περίπλοκος” και επισήμανε τις επιπτώσεις της συναλλαγματικής ισοτιμίας και της εκτροπής του εμπορίου.
Συνολικά, όπως καταλήγει ο οίκος, ενώ οι πρόσφατες εξελίξεις υποδηλώνουν ότι οι κίνδυνοι για την ευρωζώνη μπορεί να είναι μεγαλύτεροι απ’ ό,τι αναμενόταν προηγουμένως, η αλήθεια είναι ότι η ευρωζώνη δεν εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το εμπόριο με τις ΗΠΑ και θα αντιδρούσε με μετρημένο τρόπο για να αποφύγει τον κίνδυνο “εμπορικού πολέμου”.
Πηγή: capital.gr
