Οι κακοήθειες στη νεαρή ηλικία αποτελούν μια σπάνια αλλά σοβαρή κατηγορία καρκίνων, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τις διαφοροποιούν από τις κακοήθειες των ενηλίκων, τόσο στην παθοφυσιολογία όσο και στην κλινική πορεία. Ο καρκίνος στην παιδική και εφηβική ηλικία περιλαμβάνει κυρίως αιματολογικές κακοήθειες, όπως οι λευχαιμίες (ιδιαίτερα η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία), καθώς και συμπαγείς όγκους, όπως το νεφροβλάστωμα (όγκος Wilms), τα νεοπλάσματα του κεντρικού νευρικού συστήματος και διάφορα σαρκώματα. Οι κακοήθειες αυτές εμφανίζονται συνήθως σε ταχέως αναπτυσσόμενους ιστούς και διαφέρουν βιολογικά από τους αντίστοιχους καρκίνους των ενηλίκων, καθώς έχουν διαφορετικά γονιδιακά και μοριακά χαρακτηριστικά.
Η αιτιολογία τους είναι συχνά πολυπαραγοντική. Κληρονομικά γενετικά σύνδρομα, όπως το σύνδρομο Li-Fraumeni, η νευρινωμάτωση και η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση, έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για κακοήθειες στη νεαρή ηλικία. Επιπλέον, περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η έκθεση σε ακτινοβολία και τοξικές ουσίες κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης, μπορεί να παίξουν ρόλο, αν και τα αίτια των περισσότερων παιδιατρικών καρκίνων παραμένουν ασαφή.
Η διάγνωση των κακοηθειών στα παιδιά και τους εφήβους μπορεί να είναι δύσκολη, καθώς τα συμπτώματα είναι συχνά μη ειδικά και μπορεί να μιμούνται άλλες, λιγότερο σοβαρές ασθένειες. Σημαντικά εργαλεία για τη διάγνωση περιλαμβάνουν την απεικόνιση (όπως μαγνητική και αξονική τομογραφία), τις αιματολογικές και ιστολογικές εξετάσεις και εξειδικευμένες μοριακές αναλύσεις. Η έγκαιρη διάγνωση είναι κρίσιμη, καθώς οι κακοήθειες στην παιδική ηλικία τείνουν να εξελίσσονται ταχύτερα.
Οι επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν τη χημειοθεραπεία, την ακτινοθεραπεία και τη χειρουργική επέμβαση. Παρότι οι παιδιατρικοί ασθενείς συχνά ανταποκρίνονται καλύτερα στη χημειοθεραπεία λόγω του βιολογικού προφίλ των όγκων τους, οι θεραπείες αυτές φέρουν κινδύνους και πιθανές μακροχρόνιες παρενέργειες, όπως καρδιολογικές επιπλοκές, ορμονικές διαταραχές και κίνδυνο ανάπτυξης δευτεροπαθών καρκίνων στην ενήλικη ζωή. Η έρευνα επικεντρώνεται στην ανάπτυξη στοχευμένων, ειδικών ανοσολογικών θεραπειών που μπορούν να περιορίσουν τις παρενέργειες και να ενισχύσουν τη μακροχρόνια επιβίωση χωρίς προβλήματα.
Συνολικά, οι κακοήθειες στη νεαρή ηλικία παραμένουν μια πρόκληση για την ιατρική επιστήμη, καθώς απαιτούν συνδυασμό προηγμένης διάγνωσης και εξατομικευμένων θεραπευτικών προσεγγίσεων. Η κατανόηση των βιολογικών μηχανισμών των παιδιατρικών όγκων και η ανάπτυξη νέων στρατηγικών θεραπείας στοχεύουν στη βελτίωση της πρόγνωσης και της ποιότητας ζωής των νεαρών ασθενών που επιβιώνουν από κακοήθειες.
Ο Θάνος Δημόπουλος είναι καθηγητής Θεραπευτικής Αιματολογίας – Ογκολογίας, τ. πρύτανης του ΕΚΠΑ
Πηγή: tanea.gr
