Η αβεβαιότητα στην εποχή Τραμπ, οι αδυναμίες…

Αποστολή στο Παρίσι Χάρης Φλουδόπουλος

Η γαλλική Coface είναι ένας διεθνής κολοσσός στον κλάδο της ασφάλισης πιστώσεων εμπορίου και της διαχείρισης κινδύνου, με περισσότερα από 75 χρόνια εμπειρίας και πάνω από 50 χιλιάδες πελάτες σε 100 χώρες. Καθώς η δραστηριότητά της και οι υπηρεσίες της σχετίζονται άμεσα με το οικονομικό ρίσκο, εδώ και 3 δεκαετίες η εταιρεία διοργανώνει ένα από τα πιο αναγνωρισμένα συνέδρια ανάλυσης των διεθνών οικονομικών προοπτικών αλλά και των οικονομικών προκλήσεων και ρίσκων, το περίφημο Coface Country Risk Conference. Το φετινό συνέδριο που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη στο Παρίσι, είχε ως επικεφαλίδα “εξερευνώντας τα ρίσκα σε έναν αβέβαιο κόσμο”.

Όπως τόνισε ο Xavier Durand, Ceo της Coface, ανοίγοντας τις εργασίες του συνεδρίου που φέτος παρακολούθησαν 2300 άνθρωποι, “γνωρίζαμε για το 2024 ότι θα ήταν μια χρονιά αβεβαιότητας, τώρα βρισκόμαστε στο άγνωστο με μια αμερικανική κυβέρνηση που σπάει ρεκόρ. Η φετινή χρονιά θα είναι μια χρονιά με μεγάλες προκλήσεις, ιδίως για τις μεγάλες επιχειρήσεις”. Ο ίδιος προέβλεψε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υπεραποδώσουν, η Κίνα θα βρεθεί αντιμέτωπη με τα δομικά της προβλήματα, ενώ η Ευρώπη και ιδίως οι βιομηχανικές χώρες της Κεντρικής Ευρώπης “θα δώσουν μάχη”.

“Βλέπουμε ότι οδεύουμε προς το άγνωστο, η νέα κυβέρνηση στις ΗΠΑ δημιουργεί αβεβαιότητα”, προσέθεσε. 

Κατακερματισμός και γεωπολιτική αναδιάρθρωση

Το πρώτο πάνελ του συνεδρίου επικεντρώθηκε στις γεωπολιτικές ανακατατάξεις με έμφαση στην κυβερνητική αλλαγή στις ΗΠΑ και πως αυτή αναμένεται να επηρεάσει τις διεθνείς εξελίξεις. Όπως ανέφερε ο Διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Thomas Gomart, οι Ευρωπαίοι δεν είναι προετοιμασμένοι απέναντι στη νέα αμερικανική κυβέρνηση, ενώ ο Senior Partner της Signum Global Advisors, Andrew Bishop, εμφανίστηκε απαισιόδοξος για το κατά πόσο θα υπάρξει θετική εξέλιξη στο μέτωπο του πολέμου της Ουκρανίας, παρά τις πιέσεις που αναμένεται να ασκηθούν από την πλευρά των ΗΠΑ. Ακόμη και μετά το τέλος του πολέμου πάντως, όποτε αυτό έρθει, το πιθανότερο σενάριο είναι ότι δε θα επιστρέψουμε στις σχέσεις με τη Ρωσία όπως ήταν στο παρελθόν και οι περισσότερες κυρώσεις θα παραμείνουν, εκτίμησε η Famke Krumbmuller, εταίρος της ΕΥ. Η ίδια εκτίμησε όσον αφορά στην Κίνα ότι θα υπάρξει συμφωνία με τις ΗΠΑ που θα ακυρώνει τους δασμούς. “Δε θα υπάρξει άμεση σύγκρουση γιατί ο Trump ελπίζει να έχει μια νέα Γιάλτα με τους Κινέζους” πρόσθεσε. 

Πάντως, όσον αφορά την νέα αμερικανική διεθνή πολιτική, που ανοίγει μέτωπα σε όλο τον κόσμο, ο κ. Bishop εκτίμησε ότι οι ΗΠΑ θα ανοίξουν το δρόμο για την Κίνα. “Αυτό δείχνει ότι η Κίνα έχει μια ευκαιρία, αν και δε νομίζω ότι θα μπορέσει να την αξιοποιήσει” είπε. 

Σταθεροποίηση της παγκόσμιας οικονομίας

Τις προβλέψεις για την παγκόσμια οικονομία για το 2025 αλλά και για το ρίσκο των χωρών παρουσίασε από την πλευρά του ο Jean- Christophe Caffet επικεφαλής οικονομολόγος της Coface. Όπως είπε, παρά τη μεγάλη αβεβαιότητα, η παγκόσμια οικονομία σταθεροποιείται με την ανάπτυξη να τροφοδοτείται από τις αναπτυσσόμενες χώρες. Η εικόνα για τις ΗΠΑ είναι θετική, ενώ για την Ευρώπη παραμένει στάσιμη. 

Σύμφωνα με τον ίδιο, το βασικό ρίσκο αφορά στην εξωτερική και την οικονομική αμερικανική πολιτική. “Το πρόγραμμα του D. Trump θα εξελιχθεί, θα κάνει αυτά που έχει πει. Ωστόσο, η μείωση στις δημόσιες δαπάνες, το κλείσιμο των συνόρων και οι άλλες πολιτικές είναι δύσκολο να προβλεφθεί τι επίπτωση θα έχουν στην αμερικανική οικονομία. Υπάρχει κοινός τόπος ότι θα εκδηλωθούν πληθωριστικές πιέσεις” ανέφερε. 

Για την Ευρώπη, ο ίδιος στάθηκε στην αύξηση των αποταμιεύσεων που έχουν φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ. Το ερώτημα είναι εάν θα βοηθήσει η ΕΚΤ, μειώνοντας τα επιτόκια ώστε να βοηθηθούν οι εταιρείες που θέλουν να επενδύσουν. Όπως είπε, η Ευρώπη αποβιομηχανίζεται και γίνεται πιο εξαρτώμενη από τους ενεργειακούς της προμηθευτές, υπολείπεται στην τεχνολογία και παρουσιάζει στάσιμη ανάπτυξη. 

Ανεπτυγμένες οικονομίες

Ποιες είναι όμως οι προβλέψεις για τις ανεπτυγμένες οικονομίες και ειδικότερα για τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, τη Βρετανία και την Ιαπωνία; 

Ο υπεύθυνος οικονομολόγος της Coface για τις αγορές της Β. Αμερικής, Marcos Carias, τόνισε ότι η οικονομία των ΗΠΑ είναι μια “καλολαδωμένη” μηχανή με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και υψηλή παραγωγικότητα, η οποία αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 2- 2,5%. Εμφανίστηκε σίγουρος για την πορεία της οικονομίας, εξέφρασε ωστόσο την ανησυχία του για τις εξελίξεις σε κοινωνικό αλλά και διπλωματικό επίπεδο. 

Η αρμόδια για τις αγορές της Γερμανίας, Ολλανδίας, Βελγίου, Αυστρίας και Ελβετίας Christian Von Berg, προέβλεψε ανάπτυξη 0,2% για τη Γερμανία, “εφόσον επιστρέψει το κλίμα εμπιστοσύνης” αν και, όπως είπε, βρίσκεται αντιμέτωπη με προβλήματα όπως το υψηλό ενεργειακό κόστος, το δημογραφικό και τις επιπτώσεις του στο συνταξιοδοτικό σύστημα, αλλά και την υψηλή γραφειοκρατία. 

Βελτιωμένη ζήτηση και αύξηση των κρατικών δαπανών προέβλεψε από την πλευρά του για τη Βρετανία ο υπεύθυνος οικονομολόγος για το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιρλανία και τις Σκανδιναβικές αγορές Jonathan Steenberg. Εκτίμησε ότι θα υπάρξει βελτίωση των σχέσεων ΕΕ Μ. Βρετανίας, ενώ για την Αγγλία “το ρίσκο Trump δεν είναι τόσο μεγάλο όσο για άλλες χώρες”. 

Σε άνοδο βρίσκεται ο παράγοντας αβεβαιότητας για την περιοχή της Ασίας, καθώς εξαγωγικές οικονομίες θα δείξουν επιβράδυνση, ωστόσο για την Ιαπωνία αναμένεται ανάπτυξη, ανέφερε ο αρμόδιος για την περιοχή οικονομολόγος της Coface Bernard Aw.

Το βαρόμετρο ρίσκου

Σύμφωνα με το βαρόμετρο ρίσκου της Coface, την ετήσια ανάλυση για τους κινδύνους και την αξιολόγηση ρίσκου των κρατών, η αβεβαιότητα των εκλογών της περασμένης χρονιάς μπορεί να έχει (εν μέρει) αρθεί, αλλά ο ορίζοντας παραμένει θολός και οι κίνδυνοι φαίνονται υψηλοί. Ενώ η πολιτική των ΗΠΑ είναι πιθανό να είναι επιζήμια για πολλές οικονομίες παγκοσμίως, η Κίνα συνεχίζει να αντιμετωπίζει σημαντική πλεονάζουσα δυναμικότητα στη βιομηχανία, ενώ πολλές αναδυόμενες χώρες απειλούνται από την ανατίμηση του δολαρίου και τις εκροές κεφαλαίων. Η Ευρώπη, από την πλευρά της, αντιμετωπίζει μια νέα πρόκληση στη σχέση της με τις ΗΠΑ, προσθέτοντας ένα ακόμη ζήτημα στα ήδη υπάρχοντα προβλήματα και τους περιορισμένους δημοσιονομικούς της πόρους.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και στο πλαίσιο του κεντρικού σεναρίου, το οποίο προβλέπει προς το παρόν σταθεροποίηση της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας, η Coface αναθεώρησε τις αξιολογήσεις επτά χωρών (4 αναβαθμίσεις και 3 υποβαθμίσεις) ενώ πραγματοποίησε 20 τομεακές αξιολογήσεις (8 αναβαθμίσεις και 12 υποβαθμίσεις).

Παρά το ολοένα και πιο αβέβαιο περιβάλλον, η Coface προβλέπει ελαφρά βελτίωση της παγκόσμιας ανάπτυξης για το 2025 στο 2,7% (σε σύγκριση με το 2,6% της προηγούμενης εκτίμησής μας). Η ανοδική αναθεώρηση οφείλεται κυρίως στην απροσδόκητη ανθεκτικότητα της οικονομίας των ΗΠΑ, η οποία αντισταθμίζει τη συνεχιζόμενη αδυναμία της ευρωζώνης.