«Με συμμάχους όπως ο Ντόναλντ Τραμπ, ποιος χρειάζεται εχθρούς;», σχολιάζει ανωνύμως ευρωπαίος διπλωμάτης στον Economist, αποτυπώνοντας γλαφυρά το κλίμα των ταραγμένων διατλαντικών σχέσεων στην απαρχή κιόλας της εποχής Τραμπ 2.0 «Πρώτα η Αμερική». Με την εξ Ανατολών ρωσική επιθετικότητα να αποτελεί σταθερά εδώ και τουλάχιστον τρία χρόνια – όσο μετρά η πλήρης ρωσική εισβολή στην Ουκρανία – η Ευρώπη των «27» βρίσκεται ξαφνικά τώρα αντιμέτωπη με άλλη μια αναθεωρητική δύναμη, και δη προερχόμενη από τον ισχυρότερο σύμμαχο στη Δύση.
Οι ενδείξεις όλο και πληθαίνουν. Είναι οι απειλές Τραμπ για επιβολή δασμών στην ΕΕ. Οι αξιώσεις του για εκτίναξη των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ στο ΝΑΤΟ. Οι ωμοί εκβιασμοί του για χρήση ακόμη και στρατιωτικής βίας κατά της συμμάχου Δανίας για την προσάρτηση της Γροιλανδίας. Οι βάσιμοι φόβοι ότι οι πρόεδροι ΗΠΑ και Ρωσίας ενδέχεται να αφήσουν τους Ευρωπαίους εκτός διαπραγμάτευσης για την επίλυση του Ουκρανικού, παρά το γεγονός ότι θα έχει στο επίκεντρο την αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρώπης.
Προφανώς, για τους πάντα διχασμένους «27» – μεταξύ ένθερμων ευρωπαϊστών, ορκισμένων ατλαντιστών, φιλοπουτινικών κ.ο.κ. – τα δεδομένα έχουν αλλάξει συλλήβδην. Κάτι που φάνηκε να γίνεται αντιληπτό κατά την πρώτη άτυπη σύνοδο κορυφής της ΕΕ με αποκλειστικό θέμα την άμυνα, στις 3 Φεβρουαρίου. Αν και – κατά πολλούς όψιμα – συνομολογήθηκε η ανάγκη αμυντικής θωράκισης της Ευρώπης και περισσότερων συνεργασιών, η αγορά νέων αμυντικών εξοπλισμών και κυρίως οι τρόποι χρηματοδότησης παραμένουν αντικείμενο διαμάχης. «Σε έκτακτες συνθήκες είναι δυνατόν να υπάρξουν έκτακτα μέτρα και στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, και νομίζω ότι ζούμε σε έκτακτους καιρούς», τόνισε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Αφησε έτσι ανοιχτό το ενδεχόμενο δημοσιονομικής ευελιξίας ως προς τις αμυντικές δαπάνες, ενόσω ο κοινός δανεισμός σε επίπεδο ΕΕ παραμένει ταμπού για τα δημοσιονομικά «γεράκια» του βορρά. Στο τραπέζι υπάρχουν διάφορες προτάσεις για την αύξηση των επενδύσεων στην άμυνα, μέσω χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και ιδιωτικές πρωτοβουλίες. Με επόμενο τώρα ορόσημο τις πρόωρες, κρίσιμες ομοσπονδιακές εκλογές στη Γερμανία, στις 23 Φεβρουαρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει τη «Λευκή Βίβλο» με τις προτάσεις της για το μέλλον της άμυνας των «27» στα μέσα Μαρτίου.
Παρά τις διαφωνίες, υπάρχει η συναντίληψη ότι τα χρονικά περιθώρια γίνονται ασφυκτικά. Τον Ιούνιο θα γίνει η πρώτη σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στην εποχή Τραμπ 2.0, όπου αναμένεται να τεθεί επί τάπητος η αύξηση των αμυντικών δαπανών των 32 κρατών μελών, εκ των οποίων τα 23 ανήκουν στην ΕΕ. Ο Τραμπ έχει ξεκαθαρίσει ότι θέλει ο πήχης να ανέβει από το 2% στο 5% του ΑΕΠ. Εκτιμάται ότι ένας πιθανός μακροπρόθεσμος στόχος θα οριστεί πέριξ του 3,5%, την ώρα που έξι ευρωπαϊκές χώρες υπολείπονται του σημερινού στόχου, συμπεριλαμβανομένων της Ιταλίας και της Ισπανίας.
Αλλά οι καιροί έχουν πια αλλάξει, όπως παρατηρεί στο Politico ο Ζολτ Ντάρβας, ανώτερος συνεργάτης στη δεξαμενή σκέψης Bruegel στις Βρυξέλλες. «Τώρα έχουμε μια απειλή από τη Ρωσία» και η εγγύηση ασφαλείας των ΗΠΑ για την Ευρώπη φαίνεται να έχει αποδυναμωθεί…
Πηγή: tanea.gr
