Στη δεύτερη πιλοτική φάση αναμένεται να περάσει το πρόγραμμα της πολιτιστικής συνταγογράφησης, μετά την επιτυχημένη πρώτη φάση ενός έργου με το οποίο η Τέχνη αποκτά ενεργό ρόλο στη βοήθεια ανθρώπων με ψυχικές διαταραχές.
Στο επιτυχημένο πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού (ΥΠΠΟ), που εκπονεί το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακρίβειας «Κώστας Στεφανής» (ΕΠΙΨΥ) και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, διευρύνεται κατά πολύ ο κατάλογος με τους φορείς πολιτισμού που μπορούν να συμμετάσχουν, συμπεριλαμβάνοντας και ιδιωτικούς φορείς, όπως για παράδειγμα ιδιωτικά μουσεία. Στην πρώτη πιλοτική φάση συμμετείχαν μόνο οι τακτικώς χορηγούμενοι φορείς του Υπουργείου Πολιτισμού, όπως είναι, για παράδειγμα, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), η Λυρική Σκηνή, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Πώς, όμως, λειτουργεί η συνταγογράφηση τέχνης; Η Θεοδώρα Σκαλή, μέλος ΕΔΙΠ (Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό) Ψυχολογίας, Msc, PhD, της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ψυχοθεραπεύτρια και μέλος της επιστημονικής-ερευνητικής ομάδα του ΕΠΙΨΥ με αντικείμενο την πολιτιστική συνταγογράφηση, αναλύει στο ygeiamou.gr τις λεπτομέρειες του προγράμματος.
Όπως ξεκαθαρίζει, σκοπός του προγράμματος δεν είναι η θεραπεία μέσω της Τέχνης, αλλά η θεραπευτική προσέγγιση της «pure art» (καθαρής τέχνης). Οι ασθενείς, δηλαδή, όταν πηγαίνουν σε πολιτιστικά δρώμενα να μπορούν να ξεχάσουν ότι είναι ασθενείς. Πρόκειται για την παραπομπή σε δράσεις «ανοιχτής» έκθεσης ειδικού ή γενικού πληθυσμού, με κάποια ψυχιατρική διάγνωση ή/και μέτρια και ήπια αγχώδη και καταθλιπτικά συμπτώματα. Σχεδιάστηκε βάσει βιβλιογραφικής τεκμηρίωσης και συναφών εκθέσεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), περί ευεργετικής επίδρασης της «pure art» σε κάθε φάση της ζωής των συμμετεχόντων, ενισχύοντας περαιτέρω τόσο τη συμπερίληψη, όσο και τον κοινωνικό ρόλο των φορέων πολιτισμού.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Αυτό που αξίζει να αναφερθεί είναι σε αντίθεση με όποια παρόμοια πρωτοβουλία του εξωτερικού, η Ελλάδα εφαρμόζει ένα πραγματικά καινοτόμο πρόγραμμα, καθώς οι ειδικοί ψυχικής υγείας δεν παραπέμπουν σε υπάρχοντα δρώμενα τέχνης, για παράδειγμα μια εικαστική έκθεση που παρουσιάζεται μια συγκεκριμένη περίοδο σε ένα μουσείο. Αντίθετα, οι φορείς πολιτισμού οργανώνουν ειδικά προγράμματα για ψυχικά πάσχοντες, συνήθως σε ομάδες των 12 ατόμων. Μάλιστα, υπάρχει μια ολόκληρη διαδικασία, καθώς μετά από κάθε δράση οι συμμετέχοντες αναλύουν τι αποκόμισαν, πώς ένιωσαν, ώστε να εφικτή μια αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του προγράμματος.
Περίπου 500 άτομα στην πρώτη φάση
Σύμφωνα με την κ. Σκαλή, στην πρώτη πιλοτική φάση του προγράμματος πολιτιστικής συνταγογράφησης συμμετείχαν περίπου 500 άτομα. Ο αριθμός είναι κατά προσέγγιση, καθώς είναι εξαιρετικά δύσκολο να υπολογιστεί λόγω αστάθμητων παραγόντων όπως είναι τα προσωπικά δεδομένα.
Για κάθε δράση πολιτιστικής «συνταγογράφησης» ορίζεται ένας ειδικός ψυχικής υγείας με πλήρη εκπαίδευση και ομαδική κλινική εμπειρία τα τελευταία τρία χρόνια. Από την πρώτη πιλοτική φάση έχει πραγματοποιηθεί ποσοτική έρευνα που στηρίζεται σε κάποιες υποθέσεις. Παραδείγματος χάριν, εάν θα βελτιωθεί η κοινωνικοποίηση των συμμετεχόντων ή εάν θα μπορέσουν να δημιουργήσουν μια κοινότητα.
Όπως εξηγεί η κυρία Σκαλή, από την επεξεργασία των αποτελεσμάτων προκύπτει ότι δύο είναι οι πληθυσμιακές ομάδες που έχουν εκμεταλλευτεί το πρόγραμμα στο έπακρο, με σημαντικά θετικό αντίκτυπο στην ψυχική τους υγεία. Η πρώτη ομάδα είναι οι συνταξιούχοι και η δεύτερη οι ογκολογικοί ασθενείς, στους οποίους η επίδραση της συνταγογράφησης τέχνης έχει εντυπωσιάσει τους ειδικούς ψυχικής υγείας.
Ένταξη στην ΗΔΙΚΑ
Στο μεταξύ, τα συναρμόδια υπουργεία επιδιώκουν να γίνεται κανονικά ηλεκτρονική συνταγογράφηση μέσω ΗΔΙΚΑ. Έως τώρα, στις πιλοτικές φάσεις του προγράμματος και για όσους έχουν επωφεληθεί, η συμμετοχή ανθρώπων με ψυχικές νόσους σε πολιτιστικές δράσεις γίνεται με παραπομπή. Πρόκειται για ένα ειδικό έντυπο που ξεκινά από τους φορείς πολιτισμού και έπειτα οι ειδικοί ψυχικής υγείας ζητούν από τους ασθενείς τους να συμπληρώσουν. Με αυτό συμμετέχουν και στην όποια δράση παραπεμφθούν.
Ο μακροπρόθεσμος στόχος, όμως, και αυτό το οποίο επιδιώκεται είναι τα πολιτιστικά δρώμενα να λάβουν κωδικό συνταγογράφησης. Μελλοντικά και αφού «ανοίξει» περαιτέρω το πρόγραμμα, να μπορεί ο ειδικός γιατρός μαζί με μια αγωγή που χορηγεί να δει τι δίνει η συνταγογράφηση σε επίπεδο pure art. Κάτι τέτοιο, βέβαια, προϋποθέτει ευρεία αποδοχή του προγράμματος από τους φορείς πολιτισμού και την έναρξη μιας ποικιλίας δράσεων.
Διαβάστε επίσης
Έξι κρυφά σημάδια που αποκαλύπτουν ότι σας έχει κυριεύσει το άγχος
Απίστευτο: Οι πασίγνωστες ενέσεις που μειώνουν κατά 70% το άγχος
Οι τροφές που νικούν το στρες – Πόσα γραμμάρια χρειάζονται ημερησίως
Πηγή: ygeiamou.gr
