Η διατροφική τάσητων vegans που στον υπόλοιπο πλανήτη αποκτά όλο και περισσότερους ακόλουθους, έχει διανύσει αρκετή απόσταση και στη χώρα μας.
Τα στοιχεία της έρευνας του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτών αγαθών (ΙΕΛΚΑ) το 2021 έδειξαν ότι στην Ελλάδα το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνουν χορτοφάγοι βρίσκεται περίπου στο 4% , με τους μισούς από αυτούς να αυτοπροσδιορίζονται ως vegans (δεν καταναλώνουν καθόλου ζωϊκά προϊόντα) και τους άλλους μισούς ως vegeterians (δεν καταναλώνουν κρέας, ψάρι κ.λπ).
Σήμερα περισσότεροι από μισό εκατομμύριο άνθρωποι ηλικίας 15 ετών και άνω αυτοχαρακτηρίζονται vegans, σύμφωνα με τον The Independent.
Αλλά από πού και γιατί ξεκίνησε η συγκεκριμένη διατροφική συνήθεια;
Από την παλαιολιθική εποχή και την ανάγκη
Ο αρχαιολόγος δρ Richard Leakey λέει ότι οι προϊστορικοί μας πρόγονοι ξεκίνησαν με φυτική διατροφή. «Δεν μπορείς να σκίσεις τη σάρκα με το χέρι και δεν θα μπορούσαμε να διαχειριστούμε πηγές τροφής που απαιτούσαν τόσο μεγάλους κυνόδοντες».
Αυτή η θεωρία υποδηλώνει ότι στραφήκαμε στη ζωική σάρκα από ανάγκη, όταν υπήρχαν ελλείψεις στις βασικές τροφές μας από ξηρούς καρπούς, σπόρους και άγρια σιτηρά.
Τα ανθρωποειδή θεωρούνται ευκαιριακοί σαρκοφάγοι που έτρωγαν κρέας όπου μπορούσαν να το βρουν, ενώ βασίζονταν σε φυτικές δίαιτες.
Ακόμη και στη Νεολιθική εποχή, ως πρώτοι γεωργοί, οι διατροφικές συνήθειες εξακολουθούσαν να βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε φυτά και το κρέας αποτελούσε περιστασιακή τροφή για τις γιορτές.
Πότε όμως ο βιγκανισμός από ανάγκη έγινε βιγκανισμός λόγω αρχής;
Οι Ινδουιστές, οι Βουδιστές και οι Τζάινς της Ινδίας προάγουν εδώ και πολύ καιρό τη φυτική διατροφή για ηθικούς λόγους.
Ένας πρώιμος Τζάιν που ονομαζόταν Πάρσβα 877-777 π.Χ., δίδαξε τους οπαδούς του για την Αχίμσα, μια από τις ακρογωνιαίους λίθους της πίστης που σημαίνει μη βία προς τις ζωντανές μορφές.
Οι μοναχοί Τζάιν συχνά κουβαλούν βούρτσες για να σκουπίζουν το έδαφος μπροστά τους, ώστε να αποφεύγουν να συνθλίβουν κατά λάθος έντομα όταν περπατούν.
Μοναχοί Τζάιν
Τηρείται επίσης η πρακτική να φορούν υφάσματα μουσελίνας πάνω από το στόμα τους σε περίπτωση που καταπιούν τυχόν έντομα.
Άλλοι αξιοσημείωτοι ηγέτες που υποστηρίζουν τη χορτοφαγία περιλαμβάνουν τον Αιγύπτιο Φαραώ Ακενατόν, ο οποίος απαγόρευσε τη θυσία ζώων επειδή θεωρούσε αμαρτία να αφαιρείται οποιαδήποτε ζωή.
Ο ταοϊσμός και ο κινεζικός βουδισμός στα τέλη του 4ου αιώνα όρισαν ότι οι μοναχοί και οι μοναχές τους έπρεπε να τρώνε μια χορτοφαγική διατροφή χωρίς αυγά και ο Ιάπωνας αυτοκράτορας Τένμου απαγόρευσε τη χρήση όλων των ζώων.
Ο βιγκανισμός στην αρχαία Ελλάδα
Στην αρχαία Ελλάδα, ο πρώιμος βιγκανισμός αναφερόταν ως «αποχή από όντα με ψυχή».
Το 500 π.Χ., ο Έλληνας μαθηματικός Πυθαγόρας υποστήριξε την ιδέα ότι όλα τα ζώα είχαν αθάνατες ψυχές που μετενσαρκώνονταν μετά το θάνατο.
Ο Πυθαγόρας θεωρείται ο «πατέρας της χορτοφαγίας». El Cutter/catandchild/Shutterstock
Απέφευγε να βλάπτει τα ζώα και μαζί με τον μυθικό ποιητή Ορφέα απείχαν επίσης από τα αυγά.
Ο Απολλώνιος των Τυάνων συμμεριζόταν αυτές τις ισχυρές απόψεις για τα δικαιώματα των ζώων και ο Έλληνας φιλόσοφος Πλωτίνος απέφευγε ακόμη και τα φάρμακα που παρασκευάζονταν από ζώα.
Το vegan ως δικαιοσύνη
Η ιστορικός δρ Kathrine Oliver υποστηρίζει ότι ο φιλόσοφος του 18ου αιώνα Τζέρεμι Μπένθαμ είναι ο πρώτος αξιοσημείωτος υποστηρικτής της παρομοίωσης του πόνου των ζώων με αυτόν των ανθρώπων: «Το ερώτημα δεν είναι ‘μπορούν να σκεφτούν;’. Ούτε, ‘μπορούν να μιλήσουν;’ Αλλά, «μπορούν να υποφέρουν;».
H Δρ Oliver δήλωσε στην Independent ότι ο βιγκανισμός σήμερα τοποθετείται όλο και περισσότερο «όχι ως δίαιτα αλλά ως ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης».
Ο ίδιος ο όρος «βιγκανισμός», ωστόσο, επινοήθηκε πολύ πιο πρόσφατα.
Το 1944, ο ξυλουργός Donald Watson και η σύζυγός του Dot επινόησαν τη λέξη για να σηματοδοτήσουν την «αρχή και το τέλος της χορτοφαγίας».
Ο Donald Watson πέθανε το 2005 σε ηλικία 95 ετών.
Πηγή: BBC
Ο Watson αποφάσισε να γίνει χορτοφάγος αφού είδε και άκουσε το θάνατο ενός γουρουνιού στη φάρμα του θείου του.
«Αποφάσισα ότι οι φάρμες έπρεπε να επανεκτιμηθούν».
Εκείνο έζησε μέχρι την ηλικία των 95 ετών και προέβλεψε ότι στην κηδεία του «θα υπάρχει ένα μικρό πλήθος ανθρώπων, αλλά θα υπάρχουν και τα πνεύματα όλων των ζώων που δεν έφαγα. Σε αυτή την περίπτωση θα είναι μια μεγάλη κηδεία».
Το πρώτο ενημερωτικό δελτίο του Donald Watson στάλθηκε σε μόλις 25 συνδρομητές.
Σήμερα υπάρχουν πάνω από μισό εκατομμύριο αυτοαποκαλούμενοι χορτοφάγοι μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Vegan τρόπος ζωής
Ο Thom Yorke, ο Moby και ο Woody Harrelson είναι μόνο λίγοι από τις διασημότητες που πρεσβεύουν πλέον τον vegan τρόπο ζωής.
O Morrissey είναι ένας Βρετανός τραγουδιστής και τραγουδοποιός που δεν χάνει ποτέ την ευκαιρία να μιλήσει για τα ζώα.
Ο Morrissey έχει κάνει ακόμη και εκστρατεία για να κατασκευάσει η General Motors vegan δέρμα για το εσωτερικό των αυτοκινήτων.
Είτε πρόκειται μόδα, είτε για επιλογή υγείας είτε για ζήτημα πολιτικής και κοινωνικής δικαιοσύνης και σεβασμού στο περιβάλλον, ο βιγκανισμός έχει βαθιές ρίζες στην ανθρώπινη ιστορία και σίγουρα οι πρώτοι vegans σίγουρα δεν ήταν οι τελευταίοι.
Πηγή: tanea.gr
