Η αλήθεια είναι πως την ιδέα, την είχε πρώτος ο ίδιος ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Τη συζήτησε μάλιστα, κατά δήλωσή του, με τον Ντόναλντ Τραμπ στη συνάντηση που είχαν οι δυο τους στο Trump Tower τέλη Σεπτεμβρίου, ενάμιση μήνα πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, όσο ο κόσμος έστεκε ακόμη όρθιος – αν και, κακά τα ψέματα, μετά βίας. «Είμαστε ανοιχτοί στην ιδέα ανάπτυξης των ορυκτών μας πόρων από κοινού με τους εταίρους μας, οι οποίοι μας βοηθούν να προστατεύσουμε τη γη μας και να απωθήσουμε τον εχθρό. Είναι απολύτως δίκαιο», είχε διαβεβαιώσει ο ουκρανός πρόεδρος.
Πράγματι, το «σχέδιο νίκης» που παρουσίασε τον Οκτώβριο η ουκρανική προεδρία, σε μια προσπάθεια να πείσει τους εταίρους της να διατηρήσουν αμείωτη τη στήριξή τους προς το Κίεβο, περιλαμβάνει και ένα τμήμα αφιερωμένο στους φυσικούς πόρους. Ο Ζελένσκι το περιέγραψε σε μια ομιλία του στο κοινοβούλιο της χώρας του, καλώντας τα δυτικά κράτη να βρουν μια «ειδική συμφωνία» για την προστασία και την εκμετάλλευση κρίσιμων πόρων όπως το ουράνιο, το τιτάνιο, το λίθιο και ο γραφίτης – πόρων συνολικής αξίας, κατά τα λεγόμενά του, «αρκετών τρισεκατομμυρίων δολαρίων». «Οσο περισσότερα αμερικανικά κεφάλαια έχουμε επενδυμένα εδώ, τόσο πιο προστατευμένοι είμαστε από τους Ρώσους. Είναι σαν ασπίδα απέναντι στον επιτιθέμενο», εξηγούσε ο Ολεξάντρ Κράιεφ, διευθυντής του Προγράμματος για τη Βόρεια Αμερική στη δεξαμενή σκέψης Ukrainian Prism.
Εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς πώς ακούστηκαν όλα αυτά στον Τραμπ, έναν πολιτικό που κοιτάζει τη Γάζα και βλέπει ευκαιρίες για κτηματομεσιτικά ντιλ. Αρχές Φεβρουαρίου, λοιπόν, λίγες ημέρες πριν από εκείνη την ιστορική τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, ο αμερικανός πρόεδρος δήλωσε από την Ουάσιγκτον ότι θέλει μια συμφωνία που θα εξασφαλίζει την «ασφάλεια» της πρόσβασης των ΗΠΑ στα ουκρανικά ορυκτά, σε αντάλλαγμα για τη στρατιωτική και οικονομική υποστήριξή τους προς το Κίεβο. «Προσπαθούμε να βρούμε μια συμφωνία με την Ουκρανία, βάσει της οποίας [οι Ουκρανοί] προσφέρουν ως εγγύηση τις σπάνιες γαίες τους και άλλα πράγματα σε αντάλλαγμα γι’ αυτά που τους δίνουμε», δήλωσε. «Θέλουμε μια εγγύηση. Τους δίνουμε λεφτά στο χέρι», πρόσθεσε. Προκάλεσε βέβαια έτσι μια κάποια σύγχυση, και στις ΗΠΑ και στο Κίεβο, διότι «σπάνιες γαίες» (μία ομάδα 17 μεταλλικών στοιχείων που χρησιμοποιούνται ως μαγνήτες για την τροφοδοσία ηλεκτρικών οχημάτων, κινητών τηλεφώνων και αμυντικών συστημάτων υψηλής τεχνολογίας) υπάρχουν μεν στην Ουκρανία, αλλά όχι σε αξιοσημείωτες ποσότητες. Απεναντίας, όπως προείπαμε, η χώρα διαθέτει σημαντικά αποθέματα κρίσιμων μετάλλων και ορυκτών όπως το λίθιο, ο γραφίτης, το ουράνιο και το τιτάνιο. Τομέιτο-τομάτο, θα απαντούσε βέβαια ο Τραμπ. Υπομονή, όλα ξεκαθαρίζουν.
Στις 12 Φεβρουαρίου, ο αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ έγινε το πρώτο μέλος του υπουργικού συμβουλίου του Τραμπ που επισκέπτεται το Κίεβο και συναντιέται με τον Ζελένσκι. Σε αυτό το σημείο, οι πληροφορίες διίστανται. Μία πηγή της Washington Post θέλει το Κίεβο να έλαβε την αμερικανική πρόταση τέσσερις ώρες πριν από τη συνάντησή τους· μία άλλη, θέλει τον ουκρανό πρόεδρο να είχε μόνο λίγα λεπτά στη διάθεσή του να τη διαβάσει πριν συναντηθούν. Και οι δύο πηγές συμφωνούν, ωστόσο, πως ο Μπέσεντ «επέμεινε», πίεσε δηλαδή τον Ζελένσκι να υπογράψει ένα «εμπιστευτικό» προσύμφωνο (η βρετανική Daily Telegraph το είδε, η γαλλική Le Monde επιβεβαίωσε τη γνησιότητά του) με το οποίο η χώρα του θα παραχωρούσε στις ΗΠΑ αποκλειστικά δικαιώματα, και μάλιστα «στο διηνεκές», επί «ορυκτών πόρων, πετρελαίου και φυσικού αερίου, λιμανιών και άλλων υποδομών».
Πιο συγκεκριμένα, το επίμαχο προσύμφωνο, το οποίο διευκρινίζει ότι διέπεται από το δίκαιο της Πολιτείας της Νέας Υόρκης αποκλείοντας κάθε άλλη δικαιοδοσία, προτείνει τη δημιουργία κοινού επενδυτικού ταμείου μεταξύ Ουάσιγκτον και Κιέβου προκειμένου να διασφαλιστεί ότι «δεν θα επωφεληθούν από την ανοικοδόμηση» της Ουκρανίας «εχθρικά μέρη». Και προβλέπει πως οι ΗΠΑ θα λαμβάνουν, με ρήτρα προτεραιότητας, το 50% των εσόδων που θα εισπράττει το Κίεβο από την εξόρυξη των πόρων του, καθώς και το 50% της οικονομικής αξίας «όλων των νέων αδειών που εκδίδονται σε τρίτους» για τη μελλοντική εκμετάλλευση των πόρων αυτών. Ολα αυτά χωρίς κανένα αντάλλαγμα, την παραμικρή εγγύηση ασφαλείας.
Γιατί ο Τραμπ θεωρεί πως το Κίεβο τους τα χρωστάει ήδη, ο ίδιος υπολόγισε live στο Fox News στα 300 δισ. δολάρια τα έξοδα που έχουν κάνει μέχρι τώρα οι ΗΠΑ για αυτό (στην πραγματικότητα, τα πέντε πακέτα βοήθειας που έχει εγκρίνει το Κογκρέσο ανέρχονται συνολικά σε 175 δισεκατομμύρια, εκ των οποίων τα 70 πήγαν σε αμερικανικές εταιρείες όπλων) και όρισε δημοσίως τη συνολική αποζημίωση που διεκδικεί ως εκ τούτου από το Κίεβο στα 500 δισ. δολάρια – προφανώς, υπολογίζοντας έναν «μικρό» τόκο. «Υπερασπίζομαι την Ουκρανία, δεν μπορώ να πουλήσω τη χώρα μας», αντέδρασε προχθές ο Ζελένσκι, αναφερόμενος σε αυτό το προσύμφωνο, που παραπέμπει περισσότερο σε αξίωση νικητή από τον ηττημένο εχθρό του. Μετά ήταν που τον αποκάλεσε ο Τραμπ «δικτάτορα χωρίς εκλογές».
Αλλά είπαμε, η Κάμαλα ήταν «λίγη», «συστημική» και «woke» – σωστά;
Πηγή: tanea.gr
