Η κληρονομιά του Μάκιντερ

Στην εξουσία για τέταρτη φορά

Το 1904 ο Χάλφορντ Μάκιντερ θεμελίωσε την παγκόσμια γεωπολιτική σκέψη. Στο άρθρο «Ο γεωγραφικός άξονας της Ιστορίας», ο βρετανός γεωγράφος εξήγησε πώς η παγκόσμια ηγεμονία της Βρετανίας, η οποία στηριζόταν στη θαλάσσια κυριαρχία, θα κινδυνεύσει αν οι τότε κεντρικές ηπειρωτικές δυνάμεις της Ευρασίας, η Γερμανία και η Ρωσία, συμπλεύσουν. Η γερμανορωσική ηπειρωτική δύναμη, με εφαλτήριο την απόρθητη Heartland, θα επεκταθεί επιθετικά προς τις θάλασσες και τους ωκεανούς. Η διπλωματία και η στρατηγική των θαλασσίων δυνάμεων πρέπει να απεργάζεται την ηπειρωτική ενοποίηση.

Η γερμανική Γεωπολιτική Σχολή υιοθέτησε τις ιδέες του Μάκιντερ, προσαρμόζοντας τον στόχο στα καθ’ εαυτήν. Ετσι προέκυψε το σύμφωνο Ρίμπεντροφ – Μολότοφ, η «παρά φύσιν» συμμαχία της κομμουνιστικής Σοβιετικής Ενωσης με τη ναζιστική Γερμανία. Αντιθέτως, η προσπάθεια του Χίτλερ να κατακτήσει τη ρωσική Ευρασία, την απόρθητη «Heartland», ήταν καταδικασμένη εκ των προτέρων.

Μεταπολεμικά οι Ηνωμένες Πολιτείες, ως κόσμος των θαλασσών, λειτούργησαν αντιπολιτευτικά στην «ευρασιατική» απειλητική Σοβιετική Ενωση. Την αμερικανική στρατηγική, το Containment, εισηγήθηκε ο αμερικανός διπλωμάτης Τζορτζ Κέναν – πάντα με αφετηρία τον Μάκιντερ. Με στρατιωτικές συμμαχίες, όπως το ΝΑΤΟ, και άλλες αμερικανικές ψυχροπολεμικές πολιτικές, όπως το σχέδιο Μάρσαλ, η Ρωσία απομονώθηκε από τη Δυτική Γερμανία και τη μη κομμουνιστική Ευρώπη.

Μεταψυχροπολεμικά, Αμερικανοί γεωπολιτικοί αναλυτές όπως ο Κίσινγκερ και ο Μπρζεζίνσκι επεξεργάστηκαν και επεξέτειναν το σχήμα του Μάκιντερ. Ετσι εξηγείται η αμερικανική αντίσταση στον «Κοινό Ευρωπαϊκό Οίκο»του Γκορμπατσόφ.

Σήμερα, ύστερα από 120 χρόνια, η νέα αμερικανική πολιτική Τραμπ απαρνείται το σχήμα του Μάκιντερ. Η θαλάσσια δύναμη δεν απειλείται πλέον από το ηπειρωτικό ευρασιατικό σύνολο· ο κίνδυνος προέρχεται από τον Ειρηνικό Ωκεανό. Σε ό,τι αφορά τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι Ευρωπαίοι είναι ελεύθεροι είτε να συγκρουστούν είτε να συνεργαστούν με τους Ρώσους.

Πηγή: tanea.gr

Facebook
Twitter
Telegram
WhatsApp
Email

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ