Του Χάρη Φλουδόπουλου
Τα πράσινα τιμολόγια είναι η εύκολη λύση, τα μπλε τιμολόγια το ασφαλές καταφύγιο και τα κίτρινα τιμολόγια επιβραβεύουν το ρίσκο με τη χαμηλότερη τιμή. Αυτό θα πρέπει να έχουν υπόψη τους οι καταναλωτές, οι οποίοι καλούνται να επιλέξουν την πιο συμφέρουσα λύση για το τιμολόγιό τους, ιδίως μάλιστα τώρα που οι συνθήκες της αγοράς και η αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου διεθνώς προμηνύουν αναταραχή αλλά και ανοδικές πιέσεις στη χονδρική του ρεύματος.
Ποια είναι, όμως, η εικόνα της αγοράς προμήθειας και πού κυμαίνονται οι τιμές των τριών διαφορετικών ειδών τιμολογίων που είναι διαθέσιμα στην αγορά;
Για τον Φεβρουάριο, το εύρος των ανταγωνιστικών χρεώσεων για τα πράσινα τιμολόγια ρεύματος μετά και τις επιδοτήσεις κυμαίνεται από 0,1398 έως 0,21 ευρώ/kWh, με την πάγια μηνιαία χρέωση να ξεκινά από 3,50 και να φτάνει μέχρι τα 5 ευρώ ανά κιλοβατώρα.
Αντίστοιχα, στα μπλε ή σταθερά τιμολόγια το εύρος των χρεώσεων κυμαίνεται από 0,099 έως 0,199 ευρώ/kWh ανάλογα με τον πάροχο, ενώ τα πάγια ξεκινούν από τα 3,50 και φτάνουν έως τα 9,90 ευρώ.
Όσον αφορά τα κίτρινα τιμολόγια, υπάρχει μεγάλη διαθέσιμη γκάμα τιμών, που ξεκινά από τα 0,0699 ευρώ/kWh για τις πρώτες 100 kWh και φτάνει μέχρι και τα 0,19 ευρώ/kWh, με τα πάγια να ξεκινούν από μηδενικά και να φτάνουν μέχρι τα 9,9 ευρώ.
Ποια είναι, όμως, τα βασικά χαρακτηριστικά του κάθε τιμολογίου;
Πράσινο τιμολόγιο
Πρόκειται για το τιμολόγιο στο οποίο είναι ενταγμένη η μεγάλη πλειονότητα των καταναλωτών και του οποίου η τιμή ανακοινώνεται κάθε πρώτη του μήνα, τιμή που κλειδώνει για όλη τη διάρκεια του μήνα. Το τιμολόγιο αυτό είναι και το ακριβότερο μεταξύ όλων των τιμολογίων. Το πλεονέκτημά του είναι ότι υπάρχει άμεση και εύκολη σύγκριση όλων των τιμών των εταιρειών της αγοράς και ευελιξία επιλογής άλλου προμηθευτή ή και χρώματος τιμολογίου κάθε μήνα. Το μειονέκτημα είναι ότι, καθώς η τιμή του μήνα υπολογίζεται προκαταβολικά (ex ante), οι εταιρείες ενσωματώνουν ρίσκο πρόβλεψης, το οποίο και ανεβάζει το κόστος για τον καταναλωτή. Να σημειωθεί ότι τα ειδικά ή πράσινα τιμολόγια ρεύματος είναι κυμαινόμενα, αλλά μέσω ενός οριζόμενου μαθηματικού τύπου οι μεταβολές τους δεν κινούνται σε ακραία επίπεδα, όπως αυτό ενδέχεται να συμβεί με τα κίτρινα τιμολόγια.
Μπλε σταθερό τιμολόγιο
Το μπλε τιμολόγιο προσφέρει την ασφάλεια της σταθερής τιμής για διάστημα τουλάχιστον 12 μηνών, χωρίς να είναι ακριβότερο από το πράσινο. Το αντίθετο μάλιστα: οι διαθέσιμες τιμές των μπλε τιμολογίων είναι σημαντικά χαμηλότερες από ό,τι στα πράσινα, καθώς οι εταιρείες πριμοδοτούν τα σταθερά τιμολόγια που διασφαλίζουν το πελατολόγιο και επιτρέπουν να γίνονται κινήσεις hedging και προαγοράς ενέργειας. Το μπλε τιμολόγιο κλειδώνει συγκεκριμένη τιμή κιλοβατώρας, με προϋπόθεση τη δέσμευση παραμονής στον συγκεκριμένο πάροχο με τον οποίο υπογράφεται η σύμβαση. Για να φύγει ένας καταναλωτής από τη σταθερή σύμβαση, θα πρέπει να πληρώσει ανάλογη ρήτρα. Το μεγάλο πλεονέκτημα του μπλε τιμολογίου είναι ότι διατηρείται σταθερή η τιμή ανεξάρτητα από τη διακύμανση του χονδρεμπορικού κόστους. Αυτό σημαίνει ότι, όσο και εάν ανέβουν οι τιμές στο ενεργειακό χρηματιστήριο, ο καταναλωτής είναι προφυλαγμένος και απολαμβάνει σταθερή τιμή. Φυσικά, σε περιόδους έντονων διακυμάνσεων και αβεβαιότητας, το σταθερό τιμολόγιο αποτελεί ασφαλές καταφύγιο και την προσφορότερη λύση.
Κίτρινο κυμαινόμενο τιμολόγιο
Το δυναμικό, χαρακτηρισμένο με κίτρινο, τιμολόγιο είναι το φθηνότερο από όλα τα χρώματα επειδή το ρίσκο της αγοράς το αναλαμβάνει ο καταναλωτής. Το νοικοκυριό που επιλέγει κίτρινο χρώμα τιμολογίου πληρώνει το ρεύμα που καταναλώνει βάσει της χονδρεμπορικής τιμής στο χρηματιστήριο ενέργειας. Στην πράξη, αυτό σημαίνει μικρότερους λογαριασμούς, καθώς ο πάροχος δεν επιβαρύνει την προσφερόμενη τιμή με πρόσθετο ρίσκο. Βεβαίως, το ρίσκο αυτό το αναλαμβάνει ο καταναλωτής, που σημαίνει ότι, σε περίπτωση ανόδου των τιμών ή ενεργειακής κρίσης, οι τιμές μπορεί να εκτοξευτούν, όπως βεβαίως και στα πράσινα σε μικρότερο βαθμό. Πλεονέκτημά τους το ότι ο καταναλωτής μπορεί οποτεδήποτε θέλει να μετακινηθεί σε άλλο είδος τιμολογίου ή και σε άλλον πάροχο.
Δυναμικά πορτοκαλί
Από το φθινόπωρο, πάντως, αναμένεται να κάνουν την εμφάνισή τους στην αγορά και τα “δυναμικά” πορτοκαλί τιμολόγια, που προορίζονται για καταναλωτές που διαθέτουν έξυπνο μετρητή. Τα συγκεκριμένα τιμολόγια θα μεταβάλλονται κάθε ώρα του 24ώρου, ακολουθώντας τις διακυμάνσεις της τιμής του ρεύματος στο χρηματιστήριο, η οποία λόγω φωτοβολταϊκών μειώνεται ή ακόμα και μηδενίζεται τα μεσημέρια, ενώ αυξάνεται τα απογεύματα, όταν η ζήτηση ανεβαίνει και αποσύρονται οι ΑΠΕ. Συνεπώς, οι καταναλωτές που θα επιλέξουν το δυναμικό τιμολόγιο θα έχουν σημαντικό κίνητρο να μεταφέρουν τα φορτία τους κατά τις περιόδους υψηλής παραγωγής / χαμηλής ζήτησης και χαμηλών τιμών. Σύμφωνα με το πλαίσιο που έχει προτείνει η Ρυθμιστική Αρχή, οι τιμές του δυναμικού τιμολογίου ανά ώρα θα γνωστοποιούνται στους καταναλωτές μέχρι τις 8 το βράδυ της προηγούμενης. Θα περιλαμβάνουν μια βασική τιμή που θα είναι αμετάβλητη και το μεταβλητό σκέλος που θα ακολουθεί τις διακυμάνσεις του χρηματιστηρίου. Η Αρχή έχει προτείνει επίσης υποχρέωση των προμηθευτών να ειδοποιούν τους καταναλωτές αν οι τιμές υπερβαίνουν τα 150 ευρώ ανά μεγαβατώρα για κάποιες ώρες και πρόσθετη ειδοποίηση “αλέρτ” με μήνυμα στο κινητό τηλέφωνο όταν υπερβαίνουν τα 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Σε κάθε περίπτωση, ζητούμενο πλέον είναι η υλοποίηση του χρονοδιαγράμματος του ΔΕΔΔΗΕ για εγκατάσταση 550.000 έξυπνων μετρητών φέτος (έως τώρα υπάρχουν 650.000 κυρίως σε επιχειρήσεις) και 1,2 εκατ. κάθε χρόνο από το 2026 έως το 2030, οπότε όλοι οι καταναλωτές προγραμματίζεται να διαθέτουν έξυπνο μετρητή, που θα επιτρέπει και τη δυναμική τιμολόγηση.
Πηγή: capital.gr
