Του Γιώργου Λαμπίρη
Σε σταθερά χαμηλά επίπεδα, κοντά στο “μηδέν”, αναμένεται ότι θα κινηθεί στη διάρκεια του 2025 ο πληθωρισμός στα σούπερ-μάρκετ στην Ελλάδα. Ωστόσο αυτό δεν φαίνεται να επηρεάζει θετικά τους καταναλωτές, οι οποίοι έχουν επιβαρυνθεί ήδη με τις αυξήσεις των προηγούμενων ετών, με τις τιμές να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, ενώ σε κάθε περίπτωση δεν θα επιστρέψουν στα επίπεδα όπου βρίσκονταν το 2019 και το 2020. Χαρακτηριστική, μάλιστα, ήταν η πρόσφατη τοποθέτηση του Αριστοτέλη Παντελιάδη, προέδρου της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας, ο οποίος σημείωσε ότι η κατανάλωση κινείται ικανοποιητικά τις πρώτες ημέρες του μήνα, στη συνέχεια όμως παρουσιάζει κάμψη λόγω του ότι εξαντλείται το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών.
Με βάση στοιχεία που επικαλέστηκε ο Αριστοτέλης Παντελιάδης, το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει το λιανεμπόριο είναι η έλλειψη διαθέσιμου εισοδήματος, που φαίνεται από το γεγονός ότι τις πρώτες ημέρες του μήνα μετά την καταβολή του μισθού η αγορά κινείται ικανοποιητικά, κάτι όμως που δεν έχει συνέχεια και τις υπόλοιπες ημέρες. “Οι πρώτες ημέρες του μήνα είναι καλές και στη συνέχεια η κατανάλωση σταδιακά φθίνει. Αυτό δεν είναι καλό σημάδι, καθότι τελειώνουν τα χρήματα των καταναλωτών. Όταν χρήματα τελειώνουν και για τα τρόφιμα, που αποτελούν βασική ανάγκη, δεν είναι καλό σημάδι”.
Τα στοιχεία της εταιρείας μετρήσεων αγοράς Circana δείχνουν ότι στη διάρκεια του 2024 η τιμή ανά τεμάχιο αυξήθηκε κατά 0,7%, γεγονός που κάνει ένα σημαντικό μέρος των καταναλωτών να στρέφονται προς τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana, το μερίδιο πωλήσεων των τροφίμων ιδιωτικής ετικέτας ανήλθε το 2024 σε ποσοστό 27,4%, από 26,7% το 2023 και 26,3% το 2022. Σε αντίθεση με τα τρόφιμα, οι τιμές ανά τεμάχιο στα προϊόντα προσωπικής υγιεινής υποχώρησαν 3,9% και στα καθαριστικά 2,3%, ως αποτέλεσμα της αύξησης των προσφορών. Το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας υποχώρησε στα προϊόντα προσωπικής υγιεινής στο 20,1% (από 20,8% το 2023) και διατηρήθηκε στα επίπεδα του 25,9% στα καθαριστικά.
Παρά την ενίσχυση των προσφορών και τη στροφή μεγαλύτερης μερίδας καταναλωτών στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, το περσινό καλάθι των αγορών από τα σούπερ-μάρκετ σε ό,τι αφορά τους ταχυκίνητους κωδικούς αυξήθηκε 2,6% σε αξία και 2,8% σε όγκο, ξεπερνώντας τα 12,148 δισ. ευρώ, από 11,836 δισ. ευρώ το 2023 και τα 10,754 δισ. ευρώ το 2022.
Έρευνα του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ (ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕΕ) δείχνει ότι οι αυξήσεις στα τρόφιμα επηρεάζουν το 72,4% των πολιτών σε τέτοιο βαθμό, ώστε να περιορίζουν δαπάνες για άλλες ανάγκες, ενώ οι δαπάνες για λογαριασμούς σπιτιού και είδη διατροφής έχουν αυξηθεί για πάνω από το 60% των νοικοκυριών. Αντίθετα, οι πολίτες μειώνουν τις εξόδους τους για ψυχαγωγία (41,9%) και αγορές ένδυσης-υπόδησης (39,2%). Ταυτόχρονα, η πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες γίνεται πιο δύσκολη, με διαρκώς αυξανόμενο αριθμό νοικοκυριών να καθυστερεί ή να αδυνατεί να καλύψει ιατρικά έξοδα, λογαριασμούς ρεύματος, θέρμανσης και εκπαίδευσης.
Όπως επισημαίνει το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, η οικονομική κατάσταση των ελληνικών νοικοκυριών το 2024 παρέμεινε δύσκολη, με την πλειονότητα να αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις στην κάλυψη των αναγκών του. Αν και καταγράφεται μια συγκρατημένη βελτίωση σε σχέση με το 2023, η ακρίβεια συνεχίζει να αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την οικονομική σταθερότητα των νοικοκυριών. Το 60% των νοικοκυριών δηλώνει ότι το εισόδημά του δεν επαρκεί για όλο τον μήνα, ενώ για όσους αντιμετωπίζουν αυτή την κατάσταση τα χρήματα αρκούν μόλις για 19 ημέρες κατά μέσο όρο.
Έως και 3% η αύξηση του τζίρου στα σούπερ-μάρκετ
Στο σύνολό της το 2025 η αγορά του οργανωμένου λιανεμπορίου βασικών καταναλωτικών αγαθών εκτιμάται ότι θα εμφανίσει ρυθμό ανάπτυξης εσόδων 2%-3%, η οποία θα προέλθει κυρίως από την αύξηση του όγκου πωλήσεων των αγαθών, καθώς ο πληθωρισμός στα τρόφιμα θα παραμείνει είτε μηδενικός είτε θα κινηθεί σε οριακά θετικό ποσοστό.
Σχετικά με την επίδραση που θα έχει η εφαρμογή του κώδικα δεοντολογίας, που στόχο έχει να περιορίσει τις πλασματικές προσφορές και να προστατεύσει τους καταναλωτές, τοποθετήθηκε πριν από λίγες ημέρες στο περιθώριο της έκθεσης HoReCa ο πρόεδρος της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας και επικεφαλής του ομίλου Metro, Αριστοτέλης Παντελιάδης, ο οποίος σημείωσε ότι “μπαίνουμε σε μια περίοδο εφαρμογής και θεωρώ ότι έως αρχές καλοκαιριού θα είναι σε πλήρη εφαρμογή το μέτρο. Κάποιες προσφορές που είναι μόνο κατ’ όνομα προσφορές θα σταματήσουν να υπάρχουν”.
Κατά τον ίδιο, οι προσφορές θα γίνουν πιο σπάνιες, αλλά πιο πραγματικές, διότι το budget των προσφορών από την αγορά, βιομηχανία και λιανική δεν θα μειωθεί, ενώ παράλληλα εκτίμησε ότι “η μέση τιμή του προϊόντος για τον καταναλωτή δεν θα αλλάξει. Το όφελος για τον καταναλωτή θα είναι η μεγαλύτερη διαφάνεια που θα προκύψει από αυτή τη διαδικασία”.
Θυμίζουμε ότι ο πληθωρισμός τροφίμων τον Ιανουάριο του 2025 ήταν μηδενικός, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurostat και του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ). Με βάση τα όσα έχει αναφέρει το υπουργείο Ανάπτυξης, η πορεία του πληθωρισμού των τιμών τροφίμων από τον Ιούνιο 2024 παρουσιάζει εικόνα εξομάλυνσης της επίδρασης της παγκόσμιας πληθωριστικής κρίσης στην Ελλάδα, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα βασικά καταναλωτικά προϊόντα που είναι απαραίτητα για την αξιοπρεπή διαβίωση των καταναλωτών, και ιδιαίτερα των ευάλωτων οικονομικά νοικοκυριών. Πιο συγκεκριμένα, τα πρόσφατα ευρήματα του ΙΕΛΚΑ έδειξαν ότι ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σούπερ-μάρκετ τον Ιανουάριο του 2025 ήταν 0,09%.
Πηγή: capital.gr
