Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναμένεται να επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο την ερχόμενη Παρασκευή για να υπογράψει τη συμφωνία για τα ορυκτά, δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται μετά την αρχική άρνηση του Ουκρανού προέδρου να δεσμεύσει τους πόρους της χώρας του ως εγγύηση για τη συνέχιση της στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας για την απόκρουση των ρωσικών δυνάμεων, όπως αναφέρει ο Guardian.
Η ανακοίνωση για το ταξίδι του Ζελένσκι στις ΗΠΑ έρχεται μετά από εβδομάδες έντασης ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και το Κίεβο, με τον Ουκρανό πρόεδρο να κατηγορεί την αμερικάνικη κυβέρνηση ότι τον πιέζει να υπογράψει μια συμφωνία που αξίζει πάνω από 500 δισεκατομμύρια δολάρια και θα μπορούσε να αναγκάσει «δέκα γενιές» Ουκρανών να πληρώνουν για να την αποπληρώσουν.
Ο Ζελένσκι τόνισε ακόμα ότι η συμφωνία δεν περιείχε τις απαραίτητες εγγυήσεις ασφάλειας που χρειάζεται το Κίεβο.
Οι λεπτομέρειες για τη συμφωνία δεν είχαν αποκαλυφθεί μέχρι αργά το βράδυ της Τρίτης. Σύμφωνα με αναφορές ΜΜΕ που επικαλείται ο Guardian, η νέα συμφωνία είναι πιο ευνοϊκή για την Ουκρανία από την αρχική, αλλά και αυτή δεν περιλαμβάνει αναφορές σε μακροπρόθεσμες εγγυήσεις ασφάλειας που ζητούσε το Κίεβο.
Δείτε σχετική ανάρτηση και από το Reuters:
The US is discussing a critical minerals deal as Ukraine vies to win the backing of President Donald Trump, who wants Ukraine to supply rare earth minerals to the US in exchange for financially supporting Ukraine’s war efforts against Russia. Here’s what we know: pic.twitter.com/4pNxQnY5pK
— Reuters (@Reuters) February 25, 2025
googletag.cmd.push(function() { googletag.display(‘300x250_middle_3’); });
Τι είναι τα κρίσιμα ορυκτά
Τα κρίσιμα ορυκτά είναι τα μέταλλα και άλλες πρώτες ύλες που απαιτούνται για την παραγωγή προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, ιδίως εκείνων που σχετίζονται με τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, αλλά και των ηλεκτρονικών ειδών ευρείας κατανάλωσης, των υποδομών τεχνητής νοημοσύνης και όπλων.
Η πίεση για την αντιμετώπιση της κλιματικής κατάρρευσης και την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα έχει προκαλέσει μια κούρσα για τα ορυκτά της ενεργειακής μετάβασης, όπως το κοβάλτιο, ο χαλκός, το λίθιο και το νικέλιο, τα οποία είναι χρήσιμα για τον εξηλεκτρισμό των μεταφορών και την κατασκευή ανεμογεννητριών.
Τα ίδια ορυκτά και άλλα χρησιμοποιούνται επίσης για την κατασκευή κινητών τηλεφώνων, κέντρων δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης και όπλων όπως τα μαχητικά αεροσκάφη F-35, γεγονός που καθιστά υψηλή τη ζήτησή τους.
Καθώς η παγκόσμια οικονομία και η τεχνολογία μετασχηματίζονται, η αξία των κρίσιμων ορυκτών έχει εκτοξευθεί και ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός για την πρόσβαση σε αυτά αυξάνεται. Το 2023, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ) εκτίμησε ότι η αγορά ορυκτών για την ενεργειακή μετάβαση είχε φτάσει τα 320 δισεκατομμύρια λίρες το 2022, διπλάσια αξία από την αντίστοιχη πέντε χρόνια νωρίτερα. Κι αν οι χώρες εφαρμόσουν πλήρως τις δεσμεύσεις τους για καθαρή ενέργεια και κλίμα, η ζήτηση αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί έως το 2030 και να τριπλασιαστεί έως το 2040, αναφέρει ο Οργανισμός.
Ο κατάλογος των ΗΠΑ
Ο όρος «κρίσιμα ορυκτά» δεν είναι τόσο επιστημονικός όσο πολιτικός όρος και οι διάφορες χώρες έχουν διαφορετικούς καταλόγους κρίσιμων ορυκτών ανάλογα με τους εσωτερικούς και γεωπολιτικούς τους στόχους.
Το 2022, η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (USGS) δημοσίευσε έναν κατάλογο 50 ορυκτών, από το αλουμίνιο έως το ζιρκόνιο, τα οποία θεωρούσε ότι «διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εθνική μας ασφάλεια, την οικονομία, την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τις υποδομές».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κατάλογος περιείχε: το αρσενικό, για ημιαγωγούς – το βηρύλλιο, που χρησιμοποιείται ως κράμα στις αεροδιαστημικές και αμυντικές βιομηχανίες – το κοβάλτιο, το λίθιο και τον γραφίτη, που είναι ζωτικής σημασίας για την κατασκευή μπαταριών – το ίνδιο, που κάνει τις οθόνες να ανταποκρίνονται στο άγγιγμα του δακτύλου – και το τελλούριο, που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλιακής ενέργειας.
Ο ενεργειακός νόμος των ΗΠΑ ορίζει ότι ο κατάλογος πρέπει να επικαιροποιείται κάθε τρία χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι φέτος θα πρέπει να αναθεωρηθεί, και θα έχει ενδιαφέρον να δούμε ποια ορυκτά θα εμφανιστούν ή θα εξαφανιστούν, δεδομένου του νέου πολιτικού περιβάλλοντος στη χώρα, τονίζει ο Guardian.
Τι είναι οι σπάνιες γαίες;
Οι σπάνιες γαίες (ΣΓ) είναι ένα υποσύνολο 17 κρίσιμων ορυκτών που είναι κατά περίπτωση απαραίτητα για τα κινητά τηλέφωνα, τα ηλεκτρικά οχήματα, τα συστήματα καθοδήγησης πυραύλων και άλλες ηλεκτρονικές, βιομηχανικές και ενεργειακές εφαρμογές.
Παρά το όνομά τους, οι περισσότερες από τις σπάνιες γαίες δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιες, αλλά η εξόρυξη και ο εξευγενισμός τους είναι τρομερά δύσκολη – και περιβαλλοντικά εξαιρετικά καταστροφική – πράγμα που σημαίνει ότι η παραγωγή τους συγκεντρώνεται σε πολύ λίγα μέρη, κυρίως στην Κίνα.
Οι ΣΓ περιλαμβάνουν το ευρώπιο, που χρησιμοποιείται στις ράβδους ελέγχου πυρηνικών σταθμών, το δυσπρόσιο, το γανδολίνιο και το πρασεοδύμιο, που χρησιμοποιούνται στους μαγνήτες του κινητού μας τηλεφώνου, και το γαδολίνιο, το όλμιο και το ιττέρβιο, που χρησιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, στα λέιζερ.
Ποια κρίσιμα ορυκτά διαθέτει η Ουκρανία – Πόσα της έχει αποσπάσει η Ρωσία
Ένα άρθρο του 2022 από την πρόεδρο του Συνδέσμου Γεωλόγων της Ουκρανίας, Χάνα Λιβέντσεβα, υποστήριξε ότι η χώρα της διαθέτει περίπου το 5% των παγκόσμιων ορυκτών πόρων, παρά το γεγονός ότι καλύπτει μόνο το 0,4% της επιφάνειας του πλανήτη, χάρη σε μια πολύπλοκη γεωλογία που περιλαμβάνει και τα τρία κύρια συστατικά του φλοιού της γης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ουκρανίας, τα οποία επικαλείται το Reuters, η χώρα διαθέτει κοιτάσματα για 22 από τα 34 ορυκτά που έχουν χαρακτηριστεί ως κρίσιμα από την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων σπάνιων γαιών, όπως το λανθάνιο, το δημήτριο, το νεοδύμιο, το έρβιο και το ύττριο.
Πριν από το ξέσπασμα του πολέμου με τη Ρωσία, η Ουκρανία ήταν βασικός προμηθευτής τιτανίου, παράγοντας περίπου το 7% της παγκόσμιας παραγωγής το 2019, σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Διεκδικούσε επίσης 500.000 τόνους αποθεμάτων λιθίου και το ένα πέμπτο του παγκόσμιου γραφίτη, ένα κρίσιμο συστατικό των πυρηνικών σταθμών παραγωγής ενέργειας.
Ποια κρίσιμα ορυκτά διαθέτει η Ουκρανία.
Ωστόσο, με τη Ρωσία να ελέγχει περίπου το ένα πέμπτο του εδάφους της Ουκρανίας, μεγάλο μέρος αυτών των αποθεμάτων έχει χαθεί. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ουκρανικών δεξαμενών σκέψης που επικαλείται το Reuters, έως και το 40% των μεταλλικών πόρων της Ουκρανίας βρίσκεται υπό κατοχή. Τα ρωσικά στρατεύματα κατέχουν επίσης τουλάχιστον δύο από τα κοιτάσματα λιθίου της Ουκρανίας, ένα στο Ντονέτσκ και ένα άλλο στη Ζαπορίζια.
Ο παράγοντας Κίνα
Υπάρχει ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει τόσο πολύ να βάλει χέρι στα κρίσιμα ορυκτά της Ουκρανίας: Η Κίνα.
Περισσότερο από ποτέ, η ασιατική υπερδύναμη είναι το εργοστάσιο του κόσμου και αυτό σημαίνει ότι, οπουδήποτε στον κόσμο βγαίνουν από το έδαφος κρίσιμα ορυκτά, παραμένει ένα κρίσιμο σημείο στάσης στην αλυσίδα εφοδιασμού, τονίζει ο Guardian.
Το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας παραγωγικής ικανότητας για την επεξεργασία κρίσιμων ορυκτών βρίσκεται στην Κίνα. Σύμφωνα με τον ΙΕΑ, το μερίδιο της Κίνας στη διύλιση είναι περίπου 35% για το νικέλιο, 50-70% για το λίθιο και το κοβάλτιο και σχεδόν 90% για τις σπάνιες γαίες. Η κυριαρχία της ειδικά στις τελευταίες είναι συντριπτική. Σύμφωνα με τα στοιχεία του USGS, το 2024 η Κίνα κατείχε σχεδόν το ήμισυ των παγκόσμιων αποθεμάτων σπάνιων γαιών.
Με τον Τραμπ να υποκινεί ουσιαστικά έναν εμπορικό πόλεμο με την Κίνα με την επιβολή υψηλών δασμών στα κινεζικά αγαθά, η πρόσβαση των ΗΠΑ σε κρίσιμα ορυκτά είναι δυνητικά υπό απειλή. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, στον πλανήτη διεξάγεται ένας ανοίκειος αγώνας για τον ορυκτό πλούτο, όπως γράφει χαρακτηριστικά ο Guardian.
Πρόκειται για τα δομικά στοιχεία της οικονομίας του μέλλοντος, και αν οι ΗΠΑ δεν τα αποκτήσουν στα χέρια τους, κάποιος άλλος θα τα αποκτήσει…
Πηγή: in
Πηγή: tanea.gr
