Στους Κούρδους της Συρίας και το συνεχιζόμενο πόλεμο τους με την Τουρκία αναφέρεται άρθρο του BBC, επισημαίνοντας ότι ένα τμήμα της Βορειοανατολικής Συρίας ελέγχεται από Κούρδους, οι οποίοι το αποκαλούν Rojava – που σημαίνει δυτικό Κουρδιστάν.
Για να φτάσουμε στη βορειοανατολική Συρία, διασχίζουμε μια σαθρή πλωτή γέφυρα πάνω από τον ποταμό Τίγρη. Το μικρό μας λεωφορείο κροταλίζει καθώς μας μεταφέρει από το ιρακινό Κουρδιστάν μέσα από πετρελαιοπηγές της Συρίας, όπου γρύλοι που αντλούν αργό πετρέλαιο παρατάσσονται στους δρόμους.
Αυτό το τμήμα της Συρίας ελέγχεται από Κούρδους, οι οποίοι το αποκαλούν Rojava – που σημαίνει δυτικό Κουρδιστάν. Από το 2012, μετά το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου, το διοικούν ως αυτοανακηρυγμένη αυτόνομη περιοχή, η οποία προστατεύεται από ένοπλες δυνάμεις υπό κουρδική ηγεσία.
Αλλά το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ δεν την αναγνώρισε ποτέ και, παρά την πτώση του από την εξουσία, το μέλλον της παραμένει αβέβαιο, όπως επισημαίνει το BBC.
Εκτός από μια δεκαετία εμφυλίου πολέμου, οι Κούρδοι της Συρίας αντιμετώπισαν πολυετείς συγκρούσεις με τον βόρειο γείτονά της, την Τουρκία – μια μάχη που εξακολουθούν να δίνουν.
Ο αγώνας κατά του Ισλαμικού Κράτους
Πριν από μια δεκαετία, το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) σάρωσε την περιοχή αυτή, καταλαμβάνοντας πόλεις και χωριά με ελάχιστη αντίσταση – μέχρι που έφτασε στην πόλη Κομπάνι, δίπλα στα τουρκικά σύνορα, τον Σεπτέμβριο του 2014.
Οι μαχητές του ΙΚ δεν κατάφεραν να μπουν στην πόλη, αλλά προχώρησαν σε μία σκληρή πολιορκία που διήρκεσε μήνες υπενθυμίζει το BBC.
Οι ομάδες υπό κουρδική ηγεσία, με την υποστήριξη του στρατιωτικού συνασπισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, έσπασαν την πολιορκία στις αρχές του 2015. Αυτόν τον Ιανουάριο, το BBC συναντά τους κατοίκους της πόλης καθώς γιορτάζουν την επέτειο των 10 ετών.
Οι γυναίκες
Στην είσοδο του Κομπάνι, γυναίκες γύρω στα 50, οπλισμένες με τουφέκια AK-47, φυλάνε τα σημεία ελέγχου. Οι γυναίκες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στον αγώνα κατά του ΙΚ – πολλές από αυτές συμμετείχαν εθελοντικά στις Μονάδες Προστασίας Γυναικών (YPJ), που αποτελούνταν αποκλειστικά από γυναίκες.
Καθώς οδηγούμε στην πόλη, τα σημάδια του πολέμου είναι ακόμα ορατά, μαζί με τις αφίσες των νέων ανδρών και γυναικών που έχασαν τη ζωή τους.
Αλλά στην κεντρική πλατεία, το κλίμα είναι εορταστικό. Νεαρά κορίτσια και αγόρια, ντυμένα με πολύχρωμες κουρδικές στολές, χορεύουν χέρι-χέρι, τραγουδώντας καθώς γιορτάζουν.
Για την παλαιότερη γενιά, όμως, είναι μια γλυκόπικρη στιγμή. «Χθες το βράδυ άναψα κεριά για τον μαρτυρικό αδελφό μου και τους άλλους που σκοτώθηκαν στο Κομπάνι», λέει η Newrouz Ahmad, μια 45χρονη μητέρα τεσσάρων παιδιών. «Είναι μια χαρούμενη μέρα, αλλά και μια οδυνηρή μέρα. Μακάρι να ήταν εδώ για να το δει».
Σύγκρουση με την Τουρκία
Οι υπό κουρδική ηγεσία Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) κήρυξαν τη νίκη επί του ΙΚ στη βορειοανατολική Συρία το 2019. Αλλά η ελευθερία από το ΙΚ δεν έφερε διαρκή ειρήνη.
Η Τουρκία και ένας συνασπισμός υποστηριζόμενων από την Τουρκία ανταρτικών ομάδων, γνωστός ως Συριακός Εθνικός Στρατός (SNA), έχουν εξαπολύσει αρκετές στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον εδαφών που ελέγχονται από τις SDF από το 2016 και έχουν καταλάβει ένα κομμάτι εδάφους που εκτείνεται κατά μήκος εκατοντάδων χιλιομέτρων των συνόρων.
Η Τουρκία θεωρεί τη μεγαλύτερη συνιστώσα των SDF – τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) – προέκταση του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο αγωνίζεται για τα κουρδικά δικαιώματα στην Τουρκία εδώ και δεκαετίες και χαρακτηρίζεται από την Άγκυρα ως ως τρομοκρατική οργάνωση. Η χώρα θέλει να απωθήσει τις SDF από τα σύνορά της.
Καθώς το καθεστώς Άσαντ κατέρρευσε στα τέλη του 2024, η υποστηριζόμενη από την Τουρκία SNA εξαπέλυσε νέα επίθεση για την κατάληψη εδαφών δυτικά του ποταμού Ευφράτη από τις SDF.
Οι μάχες κοντά στο Κομπάνι
Τώρα οι μάχες έχουν φτάσει σε περιοχές κοντά στο Κομπάνι. Ένας Κούρδος διοικητής στην πόλη μου λέει σιωπηλά: «Μην κινηματογραφείτε εδώ, έχουμε φτιάξει σήραγγες κάτω από την πόλη για να προετοιμαστούμε για άλλη μια πολιορκία».
Στην πόλη, όπως συνεχίζει το άρθρο του BBC, η μυρωδιά της βενζίνης γεμίζει τον αέρα και ο εκκωφαντικός ήχος των γεννητριών ακούγεται παντού. Οι ντόπιοι μου λένε ότι οι περισσότεροι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής, τα διυλιστήρια, ακόμη και οι κεραίες τηλεπικοινωνιών έχουν καταστραφεί από τις τουρκικές αεροπορικές επιδρομές τα τελευταία δύο χρόνια.
Ο Newrouz Ahmad λέει ότι «έχοντας νικήσει το ΙΚ στο Κομπάνι δεν θα επιτρέψουμε στην Τουρκία και τους πληρεξουσίους της να καταλάβουν την πόλη μας, θα τους νικήσουμε και αυτούς».
Σε ένα εστιατόριο, τη στιγμή που οι άνθρωποι καταλαβαίνουν ότι δεν είμαστε ντόπιοι, μας περικυκλώνουν. Ρωτάω έναν ηλικιωμένο άνδρα με γκρίζα μαλλιά και ένα μπαστούνι στα χέρια του πόσο χρονών είναι. Υποθέτω ότι είναι γύρω στα 80, αλλά η απάντηση που δίνει με φέρνει σε δύσκολη θέση. «Είμαι 60 ετών», λέει.
Είναι ξεκάθαρο ότι οι άνθρωποι εδώ έχουν εξαντληθεί από τον πόλεμο, έχοντας δει τόσο πολύ θάνατο και αιματοχυσία.
Και τώρα ελλοχεύει η απειλή μιας νέας μάχης όπως σημειώνει το BBC.
Αναφορές για επιθέσεις εναντίον αμάχων
Τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τουρκικά αεροσκάφη έχουν στοχεύσει θέσεις των SDF και διαδρομές ανεφοδιασμού γύρω από την πόλη. Ακόμη και πολίτες που διαμαρτύρονται έχουν χτυπηθεί.
Σε ένα περιφερειακό νοσοκομείο βρίσκω έναν από τους τραυματίες – τη Lea Bunse, μια 28χρονη Γερμανίδα ακτιβίστρια της ειρήνης που εργάζεται εθελοντικά σε ένα καταφύγιο γυναικών στη Ροζάβα για πάνω από δύο χρόνια.
Μου δείχνει ένα βίντεο από μια επίθεση σε μια διαδήλωση στην οποία, όπως λέει, συμμετείχε τον Ιανουάριο. Το βίντεο δείχνει δύο βλήματα να πέφτουν από τον ουρανό και να χτυπούν ένα πλήθος ανθρώπων που χόρευαν.
Η διαδήλωση πραγματοποιήθηκε κοντά στο στρατηγικό φράγμα Tishreen, όπου συνεχίζονται οι μάχες. Οι SDF λένε ότι έξι άμαχοι σκοτώθηκαν και δεκάδες άλλοι τραυματίστηκαν.
«Ένας ηλικιωμένος άνδρας δίπλα μου τραυματίστηκε επίσης», μου λέει από το κρεβάτι της.
«Έχασα λίγο αίμα… αλλά όταν μπήκαμε στο ασθενοφόρο, πραγματοποιήθηκε άλλη μια επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος δίπλα στο ασθενοφόρο μας», προσθέτει.
Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την επίθεση που έπληξε ένα κουρδικό ασθενοφόρο της Ερυθράς Ημισελήνου ως «προφανές έγκλημα πολέμου» από τον συνασπισμό Τουρκίας-SNA.
Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών
Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε στο BBC ότι «οι αναφορές που ισχυρίζονται ότι η Τουρκία εμπλέκεται στις επιθέσεις εναντίον αμάχων και κρίσιμων υποδομών δεν αντικατοπτρίζουν την αλήθεια», προσθέτοντας ότι οι SDF στέλνουν αμάχους σε μια «περιοχή που μαστίζεται από συγκρούσεις επίτηδες» για να τους χρησιμοποιήσουν ως «ανθρώπινες ασπίδες… προκειμένου να μην χάσουν τον έλεγχο στο εν λόγω φράγμα».
Κατηγόρησε τους SDF ότι χρησιμοποιούν «βία και τρομοκρατία» για να επιδιώξουν «τη δική τους αποσχιστική ατζέντα», παραβιάζοντας την εκεχειρία και εμποδίζοντας την πρόσβαση τεχνικών ομάδων στο φράγμα για επισκευές.
Το δίλημμα της Δαμασκού
Ο νέος ηγέτης της Συρίας, Αχμάντ αλ-Σαράα, βρίσκεται σε δύσκολη θέση.
Ο προσωρινός πρόεδρος -του οποίου η ισλαμιστική ομάδα Hayat Tahrir al-Sham (HTS) ηγήθηκε της επίθεσης των ανταρτών που ανέτρεψε τον Άσαντ- έχει υποσχεθεί να σχηματίσει μια κυβέρνηση χωρίς αποκλεισμούς στη Δαμασκό και έχει ζητήσει από όλες τις ένοπλες παρατάξεις να καταθέσουν τα όπλα τους, επισημαίνει το BBC. Σύμφωνα με πληροφορίες, διεξάγονται διαπραγματεύσεις με τους SDF για την εξεύρεση λύσης για το βορειοανατολικό τμήμα.
Όμως η συμπερίληψη των κουρδικών φατριών φέρνει τον Σαράα σε δύσκολη θέση με έναν από τους κύριους συμμάχους του – την Τουρκία.
Και όταν ο Σαράα άνοιξε διάσκεψη για εθνικό διάλογο σχετικά με το μέλλον της Συρίας την Τρίτη, η κουρδική αυτόνομη διοίκηση ήταν απούσα – δήλωσε ότι δεν είχε προσκληθεί.
Μιλώντας στο BBC από μια διακριτική τοποθεσία κοντά σε μια αμερικανική βάση στην επαρχία Χασάκε στην βορειοανατολική Συρία, ο διοικητής των SDF στρατηγός Mazloum Abdi λέει ότι έχει συναντήσει τον Σαράα στη Δαμασκό και στο παρελθόν.
Αλλά οι δύο πλευρές δεν έχουν ακόμη καταλήξει σε συμφωνία.
Είμαστε σε πόλεμο με την Τουρκία
«Στην πραγματικότητα, εξακολουθούμε να βρισκόμαστε σε πόλεμο με την Τουρκία και τους πληρεξουσίους της. Τα τουρκικά αεροσκάφη και τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη συνεχίζουν να μας βομβαρδίζουν», λέει και προσθέτει: «Στη Δαμασκό, παραμένει ασαφές τι βήματα θα κάνει η νέα κυβέρνηση. Οι δηλώσεις τους είναι θετικές, αλλά δέχονται πιέσεις από την Τουρκία να δράσουν εναντίον των περιοχών που βρίσκονται υπό τον έλεγχό μας.
«Αλλά οι ΗΠΑ, η Γαλλία και ορισμένα αραβικά έθνη τους πιέζουν να αναγνωρίσουν τα κουρδικά δικαιώματα», λέει.
Για τις ΗΠΑ, οι μαχητές των SDF υπήρξαν οι πιο αξιόπιστοι σύμμαχοι στον αγώνα κατά του ΙΚ.
Σήμερα, εκατοντάδες στρατιώτες των ΗΠΑ παραμένουν σε περιοχές που ελέγχονται από τους Κούρδους, για την αντιμετώπιση των υπνωτικών πυρήνων του ΙΚ.
Αλλά οι Κούρδοι φοβούνται τώρα ότι ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να αποσύρει αυτά τα στρατεύματα, αφήνοντας την περιοχή ευάλωτη σε οποιαδήποτε τουρκική στρατιωτική επιχείρηση και σε μια πιθανή αναζωπύρωση του ΙΚ.
Υπολογίζεται ότι εξακολουθούν να υπάρχουν περίπου 40.000 μέλη της οικογένειας του ΙΚ και έως και 10.000 μαχητές τζιχαντιστές που κρατούνται σε στρατόπεδα και φυλακές που ελέγχονται από τις SDF στα βορειοανατολικά, λέει ο στρατηγός Αμπντί.
«Αν η Τουρκία επιτεθεί, δεν θα έχουμε άλλη επιλογή από το να αναπροσανατολίσουμε τις δυνάμεις μας», προειδοποιεί. «Αυτό θα δώσει στο ΙΚ την ευκαιρία να επιτεθεί στις φυλακές και να απελευθερώσει τους μαχητές του».
Αβέβαιο μέλλον
Υπάρχει μεγαλύτερη αβεβαιότητα για τις γυναίκες που πολέμησαν κατά του ΙΚ στις αμιγώς γυναικείες τάξεις του YPJ.
Οι τοίχοι στο γραφείο της 29χρονης εκπροσώπου του YPJ Roksana Mohamed είναι καλυμμένοι με φωτογραφίες συναδέλφων γυναικών διοικητών που σκοτώθηκαν στη μάχη.
«Μέχρι στιγμής, δεν έχουμε δει να δίνεται κανένας ρόλος στις γυναίκες στη νέα ηγεσία της Δαμασκού», λέει η ίδια στο BBC. «Γιατί να μην είναι μια γυναίκα υπουργός Άμυνας;»
Η κ. Μοχάμεντ λέει ότι οι γυναίκες αγωνίστηκαν για τα δικαιώματά τους σε αυτή την περιοχή. Έχουν συμμετάσχει ενεργά σε κάθε πτυχή της πολιτικής, κοινωνικής και στρατιωτικής ζωής.
«Αν τα δικαιώματά μας δεν γίνονται σεβαστά, πώς μπορεί να αναμένεται από εμάς να καταθέσουμε τα όπλα;» αναρωτιέται.
Έτσι, ενώ κάποιοι πιστεύουν ότι η σταθερότητα στη Συρία είναι στον ορίζοντα, για τους Κούρδους, το μέλλον παραμένει ασαφές. Θα αναγνωριστούν ως εταίροι σε μια νέα Συρία ή θα αντιμετωπίσουν άλλη μια υπαρξιακή μάχη;
Πηγή: in.gr
