«Προσδεθείτε, παρακαλώ, μπαίνουμε σε ζώνη αναταράξεων»: το σχόλιο που έκανε χθες ο πολωνός πρωθυπουργός και προεδρεύων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ είναι αποκαλυπτικό του τρόμου που προκάλεσε στην ΕΕ η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αναστείλει, έπειτα από μέρες εσκεμμένης ρητορικής κλιμάκωσης με στόχο τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τη στρατιωτική βοήθεια που παρέχουν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία. «Οι καιροί είναι κρίσιμοι και επικίνδυνοι», προσυπέγραψε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Εστω και με καθυστέρηση, πάντως, έστω και υπό ασφυκτική πίεση, η ΕΕ κινητοποιείται. Ενα σχέδιο πέντε σημείων υπό τον γενικό τίτλο ReArm Europe (ΕπανΟπλίζουμε την Ευρώπη) παρουσίασε χθες η πρόεδρος της Κομισιόν, με στόχο την ενεργοποίηση πόρων ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ σε αμυντικές δαπάνες, «για μια Ευρώπη ασφαλή και ισχυρή», καθώς και την άμεση χορήγηση στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία. Οπως δήλωσε άλλωστε η Φον ντερ Λάιεν, «το ερώτημα δεν είναι πλέον αν η ασφάλεια της Ευρώπης απειλείται πραγματικά ή αν η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική της ασφάλεια. Το πραγματικό ερώτημα είναι αν η Ευρώπη είναι έτοιμη να δράσει τόσο αποφασιστικά όσο απαιτεί η κατάσταση».
Η επιστολή
Σύμφωνα και με την επιστολή που απέστειλε η πρόεδρος της Κομισιόν στους ευρωπαίους ηγέτες δύο 24ωρα πριν από την έκτακτη σύνοδο κορυφής της Πέμπτης, ο πρώτος πυλώνας του σχεδίου ReArm Europe προβλέπει τη διάθεση μέσα στην επόμενη πενταετία υπό τη μορφή δανείων συνολικά 150 δισ. ευρώ, στα 27 κράτη – μέλη, για αμυντικές επενδύσεις. «Πρόκειται βασικά για καλύτερες δαπάνες – και για κοινές δαπάνες», εξήγησε η Φον ντερ Λάιεν. «Μιλάμε για πανευρωπαϊκούς τομείς. Για παράδειγμα: αεράμυνα και πυραυλική άμυνα, συστήματα πυροβολικού, πύραυλοι και πυρομαχικά, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και συστήματα κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών – αλλά και για την αντιμετώπιση άλλων αναγκών, από τον κυβερνοχώρο μέχρι τη στρατιωτική κινητικότητα. Θα βοηθήσει τα κράτη – μέλη να συγκεντρώσουν τη ζήτηση και να αγοράζουν από κοινού. Φυσικά, με αυτόν τον εξοπλισμό μπορούν να εντείνουν μαζικά τη στήριξή τους προς την Ουκρανία», πρόσθεσε. Οπως σχολιάζει βέβαια το Politico, «150 δισεκατομμύρια ευρώ μεταξύ 27 χωρών σε διάστημα πέντε χρόνων μόλις που θα φανούν. Συγκριτικά, οι ΗΠΑ, η χώρα με τις υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες στον κόσμο, έχουν προβλέψει 883 δισεκατομμύρια δολάρια για την άμυνα, μόνο για φέτος».
Εθνική ρήτρα διαφυγής
Σε κάθε περίπτωση, η πρόεδρος της Κομισιόν επιβεβαίωσε την πρόθεσή της να ενθαρρύνει τα κράτη – μέλη να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες χωρίς να ανησυχούν για την ενεργοποίηση της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, προαναγγέλλοντας ότι θα προτείνει σύντομα την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. «Για παράδειγμα», εξήγησε η ίδια, «εάν τα κράτη – μέλη αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες κατά 1,5% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο, αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει δημοσιονομικό χώρο κοντά στα 650 δισ. ευρώ για μια περίοδο τεσσάρων ετών». Με βάση πάντως την επιστολή που απέστειλε στους «27», η εξαίρεση θα αφορά δάνεια από το πακέτο των 150 δισ. ευρώ. Τις λεπτομέρειες αναμένεται να τις συζητήσουν, σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών στις αρχές της επόμενης εβδομάδας.
Στο μεταξύ, και προχωρώντας στα υπόλοιπα τρία σημεία του σχεδίου ΕπανΟπλίζουμε την Ευρώπη, η Κομισιόν εννοεί επίσης να επιστρατεύσει για τη χρηματοδότηση αμυντικών σχεδίων τους πόρους των ταμείων συνοχής (το σύνολό τους για την περίοδο 2021-2027 ανέρχεται στα 392 δισ. ευρώ), την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (διευκολύνοντας την προσφυγή σε αυτή) καθώς και τον ιδιωτικό τομέα, τον οποίο και σκοπεύει να ενεργοποιήσει περισσότερο. «Καλωσορίζω το σχέδιο ReArm Europe ως ένα σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της συλλογικής μας ευρωπαϊκής ασφάλειας», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. «Πρέπει τώρα να επεξεργαστούμε τις λεπτομέρειες για να διασφαλίσουμε ότι όλα τα κράτη – μέλη επωφελούνται, ανεξάρτητα από τις τρέχουσες αμυντικές τους δαπάνες», πρόσθεσε ωστόσο με νόημα.
Συνάντηση Μακρόν – Ορμπαν
Εν αναμονή ο Εμανουέλ Μακρόν, πρόκειται να δεχθεί σήμερα στο Παρίσι τον ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπαν – τον μόνο μεταξύ των ευρωπαίων ηγετών που επιδοκίμασε δημοσίως την απόφαση του Τραμπ για αναστολή της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας προς το Κίεβο. Η συνάντηση έχει πιθανότατα σχέση με την αυριανή σύνοδο, και δη την απειλή της Βουδαπέστης να την τινάξει στον αέρα: σύμφωνα με το Politico, υπό την πίεση του Ορμπαν αφαιρέθηκε ήδη από το τελευταίο σχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ρητή αναφορά στο νέο πακέτο βοήθειας ύψους 20 δισ. ευρώ που πρότεινε για το Κίεβο η επικεφαλής της ευρωπαϊκής πολιτικής Κάγια Κάλας. Το Συμβούλιο θα επαναβεβαιώσει πάντως τη «συνεχή και ακλόνητη υποστήριξή» του στην Ουκρανία.
Πηγή: tanea.gr
