Από τον Λεχ Βαλέσα και τη Σιρίν Εμπαντί μέχρι τον Ορχάν Παμούκ και τον Τζόζεφ Στίγκλιτς, 140 νομπελίστες σε όλους τους τομείς καλούν τις κυβερνήσεις της Δύσης να ξεπαγώσουν τα περίπου 300 δισεκατομμύρια ευρώ των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν δεσμεύσει από το 2022, διοχετεύοντάς τα στη χρηματοδότηση της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης της Ουκρανίας και στην αποζημίωση των θυμάτων του πολέμου. «Χιλιάδες άμαχοι – συμπεριλαμβανομένων παιδιών – έχουν σκοτωθεί, βρίσκονται υπό κατοχή, έχουν φυλακιστεί ή απελαθεί με τη βία στη Ρωσία», τονίζουν σε ανοιχτή επιστολή, που συντάχθηκε με πρωτοβουλία της Ολεξάντρα Ματβιτσούκ, ουκρανής δικηγόρου, ακτιβίστριας και επικεφαλής του Κέντρου για τις Πολιτικές Ελευθερίες, το οποίο μοιράστηκε το Νομπέλ Ειρήνης 2022 με τη ρωσική οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Memorial και τον λευκορώσο φυλακισμένο αντιφρονούντα Αλες Μπιαλιάτσκι.
«Ο ρωσικός πόλεμος κατά της Ουκρανίας προκάλεσε τη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», υπενθυμίζουν. «Ανθρωποι και οικογένειες έχουν βιώσει αφάνταστο πόνο, απώλειες και κακουχίες».
Μετά την αλλαγή εξουσίας με τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, «οι υποσχέσεις και οι εκκλήσεις για διαπραγματεύσεις και ειρηνευτικές συμφωνίες γίνονται όλο και πιο δυνατές», παρατηρούν. Ακόμη κι εάν τελειώσει ο πόλεμος, εξηγούν, «η Ουκρανία παραμένει μια χώρα κατεστραμμένη», «οι νεκροί δεν μπορούν να αναστηθούν» και «τα δεινά δεν μπορούν να αναιρεθούν. Ομως το μέλλον μπορεί και πρέπει να είναι καλύτερο»…
«Η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας και η αποζημίωση των θυμάτων του πολέμου θα απαιτήσουν σημαντικούς οικονομικούς πόρους. Και ποιος θα πρέπει να φέρει την ευθύνη, αν όχι ο δράστης αυτού του παράνομου πολέμου;».
Από τα περίπου 300 δισεκατομμύρια ευρώ των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, σχεδόν τα 210 δισεκατομμύρια ευρώ βρίσκονται στην ΕΕ. Τα περισσότερα (183 δισ. ευρώ) είναι δεσμευμένα στο Βέλγιο, κυρίως στην τράπεζα Euroclear. Τα χρήματα αυτά συνεχίζουν να παράγουν επιπλέον δισεκατομμύρια μέσω των τόκων. «Ωστόσο, αυτοί δεν αρκούν για να καλύψουν τα εκτιμώμενα 486 δισεκατομμύρια δολάρια του κόστους ανάκαμψης, ούτε τις αποζημιώσεις που οφείλονται στα θύματα του πολέμου της Ρωσίας», υπογραμμίζουν οι 140 νομπελίστες. «Μόνο η χρήση του κεφαλαίου των 300 δισεκατομμυρίων ευρώ θα το κάνει»…
Αυτό «μπορεί να απαιτήσει νέους κανονισμούς και νόμους», αναγνωρίζουν. Είναι ωστόσο εφικτοί, εκτιμούν, «δεδομένων της αναμφισβήτητης έκτακτης ανάγκης και των σοβαρών παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου».
Παρότι η ΕΕ συμφώνησε πέρυσι, στο πλαίσιο του G7, να χρησιμοποιήσει τόκους από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη στήριξη της Ουκρανίας, δεν έχει μέχρι στιγμής αγγίξει το κύριο κεφάλαιο, φοβούμενη νομικές και οικονομικές επιπτώσεις. Καθώς όμως τώρα προσπαθεί να ανταποκριθεί στην απόφαση – σοκ της Ουάσιγκτον να σταματήσει τη στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο και να διαπραγματευτεί απευθείας με το Κρεμλίνο, το θέμα έχει επανέλθει στο τραπέζι.
Υπέρ της επιλογής έχουν ταχθεί η Γαλλία, η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής, όμως η ΕΚΤ διαφωνεί. Η Μόσχα, εν τω μεταξύ, προειδοποιεί ότι θα απαντήσει σε περίπτωση κατάσχεσης. Σύμφωνα δε με πηγές του πρακτορείου Reuters, θέλει να χρησιμοποιήσει τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία ως διαπραγματευτικό χαρτί με τις ΗΠΑ, αξιώνοντας μέρος του κεφαλαίου να διοχετευτεί στο περίπου 20% των υπό ρωσική κατοχή ουκρανικών εδαφών, τα οποία έχει προσαρτήσει.
Τούτων λεχθέντων, τρεις ευρωπαίοι αξιωματούχοι δήλωσαν στο Politico ότι ανέμεναν ελάχιστη συζήτηση για το θέμα κατά τη χθεσινή έκτακτη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες. «Δεν υπάρχει καμία απολύτως συναίνεση», είπε ανώτερος διπλωμάτης.
Πηγή: tanea.gr
