Η επερχόμενη νομοθεσία για την επιστροφή των μεταναστών από την Ευρωπαϊκή Ένωση στη χώρα καταγωγής τους δεν θα περιλαμβάνει τους λεγόμενους «κόμβους επιστροφής» εκτός της επικράτειας της ΕΕ – ένα μέτρο που προσπάθησε, χωρίς επιτυχία, να εφαρμόσει η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και δεν άφηνε αδιάφορη την Κομισιόν.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Euronews, πηγή που γνωρίζει το σχέδιο νόμου ανέφερε πως οι περίφημοι «κόμβοι επιστροφής» δεν θα αναφέρονται στο σχέδιο που θα ανακοινώσει την ερχόμενη Τρίτη (11/3) ο Ευρωπαίος Επίτροπος Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ, στο Στρασβούργο.
Η νομοθεσία, η οποία θα παρουσιαστεί κατά τη διάρκεια της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αποσκοπεί στη δημιουργία εναρμονισμένων κανόνων σε όλο το μπλοκ σχετικά με τις διαδικασίες για την επιστροφή μη Ευρωπαίων πολιτών στις χώρες καταγωγής τους, όταν απορρίπτονται οι αιτήσεις ασύλου τους.
Οι κόμβοι επιστροφής οραματίστηκαν ως κέντρα σε τρίτες χώρες εκτός του μπλοκ, όπου οι αιτούντες που απορρίφθηκαν θα μπορούσαν να περιμένουν για να σταλούν πίσω στη χώρα καταγωγής τους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερευνούσε τη δυνατότητα θέσπισης τέτοιων κόμβων. Αρκετά κράτη μέλη, όπως η Αυστρία, η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Δανία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ελλάδα, η Λετονία και η Μάλτα, υποστήριξαν την κίνηση αυτή.
Πολλές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θεωρούν τους κόμβους επιστροφής εξαιρετικά αμφιλεγόμενους, επισημαίνοντας ότι τα κέντρα αυτά θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ατελείωτη κράτηση και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ απαγορεύει στις Αρχές να στέλνουν μετανάστες παρά τη θέλησή τους σε χώρες με τις οποίες δεν έχουν δεσμούς.
Ορισμένες προσπάθειες για τη δημιουργία παρόμοιων μοντέλων – όπως για παράδειγμα αυτή της Ιταλίας στην Αλβανία – έχουν επικριθεί έντονα ως απάνθρωπες και αναποτελεσματικές.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός, Τζόρτζια Μελόνι, συμφώνησε με τον Αλβανό ομόλογό της, Έντι Ράμα, να στείλει 36.000 παράτυπους μετανάστες στη χώρα των Δυτικών Βαλκανίων, περιμένοντας την τελική απάντηση της αίτησης ασύλου.
Ωστόσο, το σχέδιο βρίσκεται προς το παρόν σε αδιέξοδο, με τις αποφάσεις των Ιταλών δικαστών να επιβάλουν την επιστροφή των μεταφερόμενων στην Αλβανία μεταναστών στην Ιταλία.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η ΕΕ επιχειρεί να θεσπίσει νομοθεσία για τις επιστροφές. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας νομοθετικής θητείας, το μπλοκ ενέκρινε μια ολοκληρωμένη δέσμη νόμων για τη ρύθμιση της διαχείρισης της μετανάστευσης στην ΕΕ, το γνωστό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.
Ο νόμος για τις επιστροφές, όμως, κατέληξε να μην εγκριθεί λόγω της έντονης αντίδρασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να προχωρήσει.
Διευκόλυνση, αύξηση και επιτάχυνση των επιστροφών είχε αποφασίσει η ΕΕ
Υπενθυμίζεται ότι στη σύνοδο κορυφής για το μεταναστευτικό του περασμένου Οκτωβρίου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, στα συμπεράσματα καλούσαν την Κομισιόν να αναλάβει «αποφασιστική δράση σε όλα τα επίπεδα για τη διευκόλυνση, αύξηση και επιτάχυνση των επιστροφών» από την Ένωση, καλώντας την Επιτροπή «να υποβάλει επειγόντως νέα νομοθετική πρόταση».
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είχε επισημάνει τότε πως μόνο το 20% των μεταναστών, που δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην ΕΕ, έχει επιστρέψει στις χώρες προέλευσης, αναφέροντας ότι μια παρόμοια πρωτοβουλία για αναθεώρηση της οδηγίας των επιστροφών απέτυχε το 2018, αλλά έξι χρόνια αργότερα, η συζήτηση έχει εξελιχθεί. «Θα έρθουμε με μια νέα πρόταση για επιστροφές», είχε τονίσει.
Να σημειωθεί, πάντως, ότι η φον ντερ Λάιεν έβλεπε θετικά τη θέση της Τζόρτζια Μελόνι, καθώς είχε πει πως για την πρόληψη της παράνομης μετανάστευσης θα πρέπει να εξεταστεί η ιδέα των «ασφαλών τρίτων χωρών» και να προσδιοριστεί ο ορισμός τους, προσθέτοντας μάλιστα ότι θα πρέπει να εξεταστεί το ζήτημα των «κόμβων επιστροφής» σε τρίτες χώρες, καθώς και η συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης για την επιστροφή των παράτυπων μεταναστών στις χώρες προέλευσης.
Μητσοτάκης: Λείπει από την ΕΕ είναι μία αποτελεσματική πολιτική επιστροφών
Στις χώρες που ζητούσαν τη λήψη σκληρότερων μέτρων για την παράτυπη μετανάστευση περιλαμβάνονταν η Γερμανία, η Ισπανία, αλλά και η Ελλάδα.
«Η Ελλάδα εδώ και πέντε χρόνια βρίσκεται στην πρώτη γραμμή υλοποίησης μιας πολύ αυστηρής αλλά δίκαιης πολιτικής για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης και με χαρά διαπιστώνω ότι σταδιακά και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν έρθει πολύ κοντά στις ελληνικές θέσεις, δίνοντας πολύ μεγάλη σημασία στην εξωτερική διάσταση του ζητήματος της παράνομης μετανάστευσης και της αποτελεσματικής φύλαξης των συνόρων της ΕΕ», είχε δηλώσει ο Έλληνας πρωθυπουργός στην σύνοδο κορυφής του Οκτωβρίου.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε υπογραμμίζει πως «αυτό το οποίο λείπει από την ευρωπαϊκή μας στρατηγική είναι μία αποτελεσματική πολιτική επιστροφών και χαίρομαι ιδιαίτερα ότι αυτό είναι κάτι που αναγνωρίζεται και από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την οποία και θα εξουσιοδοτήσουμε, καθώς φαίνεται να μπορέσει να καταθέσει στο Συμβούλιο καινοτόμες προτάσεις για το πώς μπορούμε να κάνουμε τις επιστροφές όσων δεν δικαιούνται άσυλο στις χώρες προέλευσής τους πιο αποτελεσματικές».
Ο πρωθυπουργός υπενθύμισε, μάλιστα, ότι «επιστροφές πρέπει να γίνονται και προς την Τουρκία, γιατί αυτό είναι και στο πλαίσιο της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας από το 2016».
Πηγή: in.gr
