Από τις Γεωργία Καρκάνη, Σίσσυ Στρέμπα
Μεθυσμένες βραδιές με φίλους, σε κλαμπ, μπαρ, εστιατόρια και σπίτια. Αμέτρητα σφηνάκια και κοκτέιλ ή ατελείωτες τσιπουροποσίες και οινοποσίες στις φοιτητικές βραδιές. Πολλοί, αν όχι οι περισσότεροι από εμάς που ανήκουμε στη γενιά των Millennials και τις προηγούμενες, κουβαλάμε τέτοιες αναμνήσεις από τα 90s και τα 00s. Κάποιοι ίσως συνεχίζουμε να ενδίδουμε σε δύο, τρία ή περισσότερα ποτά, αν και μάλλον όχι τόσο συχνά όσο παλιά γιατί, ας το παραδεχτούμε, δεν αντέχουμε πλέον τα hangover.
Αν είμαστε μεγαλύτεροι από τη γενιά Ζ, η σχέση μας με το αλκοόλ υπήρξε πιθανότατα μακροχρόνια, αδιαπραγμάτευτη και ενίοτε παθιασμένη. Κάτι όμως φαίνεται να αλλάζει τα τελευταία χρόνια. Ενώ γιατροί και ερευνητές προειδοποιούν, σύμφωνα με τα νέα στοιχεία που έρχονται στα χέρια τους, ότι οι κίνδυνοί του είναι περισσότεροι από όσους γνωρίζουμε ήδη -συνδέοντας το, μεταξύ άλλων, με διάφορες μορφές καρκίνου- οι νεότερες γενιές θέτουν τα όριά τους σε αυτή τη σχέση ή ακόμα και της δηλώνουν «χωρίζουμε».
Ο Ιανουάριος δεν είναι πλέον μόνο ο πρώτος μήνας του χρόνου αλλά Dry January, όπως ονομάζεται μια παγκοσμίως διαδεδομένη καμπάνια αποχής από τα οινοπνευματώδη για τουλάχιστον 31 μέρες. Η κατανάλωση των mocktails, των «παρθένων» κοκτέιλ, ακολουθεί διεθνώς ανοδική τάση. Μπαράκια και κλαμπ που σερβίρουν χυμούς ή που προτείνουν να αντικαταστήσουμε το οινόπνευμα με διαλογισμό ξεφυτρώνουν στις μεγαλύτερες και πιο ενημερωμένες πόλεις του κόσμου. Στατιστικές -και ελληνικές- δείχνουν, πράγματι, μείωση της κατανάλωσης του αλκοόλ.
Ο Ιανουάριος δεν είναι πλέον μόνο ο πρώτος μήνας του χρόνου αλλά Dry January, όπως ονομάζεται μια παγκοσμίως διαδεδομένη καμπάνια αποχής από τα οινοπνευματώδη για τουλάχιστον 31 μέρες. Η κατανάλωση των mocktails, των «παρθένων» κοκτέιλ, ακολουθεί διεθνώς ανοδική τάση.
Βγαίνει λοιπόν το αλκοόλ εκτός μόδας; Αυτό το ερώτημα αποφασίσαμε να διερευνήσουμε, μετά από όλες αυτές τις εξελίξεις, καταφεύγοντας σε επιστήμονες, συγγραφείς, αλλά και μέλη της γενιάς Ζ. Τι ανακαλύψαμε; Ότι αν εστιάσουμε στις λεπτομέρειες, η απάντηση δεν είναι απλή και διαφέρει όχι μόνο από γενιά σε γενιά αλλά ακόμα και μεταξύ των φύλων. Και ότι ακόμα και κάποιοι που το έχουν περιορίσει, μπορεί να το αντικαθιστούν με άλλες ψυχοτρόπες ουσίες.
Τι συμβαίνει, λοιπόν, με την κατανάλωσή του στην Ελλάδα και διεθνώς; Μας μιλούν οι: Έλενα Καραγεωργίου, κλινική-κοινωνική ψυχολόγος και συγγραφέας, Αντώνιος Ντακανάλης, καθηγητής Ψυχιατρικής και Ψυχοθεραπείας, Γιούλη Ψαρράκη, πιστοποιημένη Alcohol Freedom Coach και συγγραφέας.
Ισχύει ότι πίνουμε λιγότερο αλκοόλ; Οι στατιστικές
Ο Αντώνιος Ντακανάλης, καθηγητής Ψυχιατρικής και Ψυχοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο Μπικόκα του Μιλάνου, μας προσκαλεί να ρίξουμε μια ματιά στη μεγάλη εικόνα, μέσα από τα στατιστικά στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας: «Τα στοιχεία αυτά για την Ελλάδα δείχνουν σαφή πτωτική τάση από το 2000 έως το 2020, που είναι και η τελευταία καταγραφή. Ενδεικτικά η κατανάλωση των ανδρών το 2000 ήταν 13,6 λίτρα καθαρού οινοπνεύματος ανά άτομο ετησίως και το 2020 έπεσε στα 9,3 λίτρα. Για τις γυναίκες τα αντίστοιχα ποσά ήταν 3,9 λίτρα το 2000 και 2,5 λίτρα το 2020. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η κατανάλωση αλκοόλ στην Ελλάδα είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 6% του πληθυσμού στην Ελλάδα έχει μεθύσει βαριά τουλάχιστον μία φορά το μήνα, όταν ο μέσος όρος για την Ε.Ε. είναι 19%».
Οι νεότερες ηλικίες τείνουν να πίνουν λιγότερο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat που παραθέτει ο ειδικός. «Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στις χώρες της Ε.Ε. μόνο το 1% των ηλικιών από 15 έως 24 και το 2,6% των ηλικιών από 25 έως 34 πίνει καθημερινά. Όσο ανεβαίνει η ηλικία παρατηρείται σημαντική αύξηση του ποσοστού, για να φτάσει έως το 16% για τις ηλικίες από 65 και πάνω».
Μια ακόμα έρευνα, που διεξάγεται στην Ελλάδα σε μαθητές Λυκείου από το 1984 ανά πενταετία, επίσης παρουσιάζει μείωση στους δείκτες κατανάλωσης, έως και το 2019, που ήταν η τελευταία καταγραφή. Όμως ο Δρ Ντακανάλης συνιστά να μην εφησυχάζουμε, «γιατί δεν συνοδεύεται από αντίστοιχου βαθμού μείωση στα ποσοστά μέθης».
«Στις χώρες της Ε.Ε. μόνο το 1% των ηλικιών από 15 έως 24 και το 2,6% των ηλικιών από 25 έως 34 πίνει καθημερινά. Όσο ανεβαίνει η ηλικία παρατηρείται σημαντική αύξηση του ποσοστού, για να φτάσει έως το 16% για τις ηλικίες από 65 και πάνω», Αντώνιος Ντακανάλης, καθηγητής Ψυχιατρικής και Ψυχοθεραπείας.
Ο ρόλος του ανά γενιά και φύλο
«Το αλκοόλ δεν έχει πλέον τον σχεδόν μεταφυσικό ρόλο που είχε σε προηγούμενες γενιές σε προσωπικό και διαπροσωπικό επίπεδο» σχολιάζει η Έλενα Καραγεωργίου, κλινική-κοινωνική ψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «Το βιβλίο της ντροπής» (εκδ. Αρμός). «Στις μέρες μας τα δεδομένα λένε πως μαζί με τον αυθορμητισμό και την ανεμελιά που έχουν χαθεί στους νέους, έχει χαθεί σημαντικά και το ενδιαφέρον για χρήση του αλκοόλ».
Όταν όμως μιλάμε για τις μεγαλύτερες γενιές, τα πράγματα αλλάζουν. Εκεί, «τα δεδομένα από διεθνείς έρευνες λένε πως η περίοδος της καραντίνας λόγω του κορονοϊού, εκτός από τις πολλές άλλες αρνητικές επιπτώσεις που είχε στην ψυχική υγεία, συνετέλεσε σε μια σημαντική στροφή προς το αλκοόλ ως μέσο για τη διαχείριση του άγχους, των συγκρούσεων, ως διαφυγή αλλά και ως διασκέδαση».
Η κ. Καραγεωργίου πιστεύει ότι υπάρχουν διαφοροποιήσεις και ανάλογα με το φύλο. «Σε αντίθεση με τις πολύ νεαρές ηλικίες, αλλά και γυναίκες από μεγαλύτερες γενιές, οι γυναίκες άνω των τριάντα χρησιμοποιούν το αλκοόλ πιο απενοχοποιημένα στην κοινωνική τους ζωή. Πλέον δεν προκαλεί η εικόνα μιας γυναίκας που πίνει, με τον τρόπο που στο παρελθόν θα στιγματιζόταν. Παρατηρούμε ωστόσο ότι η απελευθέρωση αυτή έχει συνδράμει στην αύξηση της κατανάλωσης του αλκοόλ από τις γυναίκες και για τη διαχείριση των πολλαπλών πιέσεων που βιώνουν τόσο στο επαγγελματικό πεδίο όσο και στο οικογενειακό».
«Σε αντίθεση με τις πολύ νεαρές ηλικίες, αλλά και γυναίκες από μεγαλύτερες γενιές, οι γυναίκες άνω των τριάντα χρησιμοποιούν το αλκοόλ πιο απενοχοποιημένα στην κοινωνική τους ζωή. Πλέον δεν προκαλεί η εικόνα μιας γυναίκας που πίνει, με τον τρόπο που στο παρελθόν θα στιγματιζόταν», Έλενα Καραγεωργίου, κλινική-κοινωνική ψυχολόγος και συγγραφέας.
Ο λόγος σε εκπροσώπους της γενιάς Ζ
Στο ρεπορτάζ μας με εκπροσώπους της γενιάς Ζ, οι γνώμες γύρω από το αλκοόλ είναι διχασμένες. Υπάρχουν εκείνοι που πίνουν σε κάθε έξοδο ή μάζωξη και εκείνοι που δεν πίνουν καθόλου. Πάντως, από τις μαρτυρίες τους φαίνεται πως από πολύ νωρίς οι νέοι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με το αλκοόλ και, πλέον, και με άλλες εξαρτητικές ουσίες.
«Οι νέοι της ηλικίας μου πίνουν. Ελάχιστοι είναι εκείνοι που δεν πίνουν. Ήδη από το σχολείο γίνεται αυτό. Θυμάμαι τους συμμαθητές μου. Τώρα πια συνδυάζουν το αλκοόλ με άλλες ουσίες. Σήμερα, αν ένα παιδί έχει ένα συγκεκριμένο χαρτζιλίκι θα το ξοδέψει με τέτοιο τρόπο ώστε να καταφέρει να καταναλώσει και αλκοόλ, αλλά να καπνίσει και μαριχουάνα. Μπορεί να μη βγαίνουν σε κλαμπ και μεγάλα μαγαζιά όσο παλαιότερα, αλλά μαζεύονται σε πλατείες και πάρκα και πίνουν», σημειώνει η Ιωάννα, 27 ετών. Η ίδια καταναλώνει αλκοόλ και, μάλιστα, το έχει συνδυάσει με ευχάριστες εμπειρίες στην παραλία, όπου αν δεν έχει μαζί της μπίρα θεωρεί ότι δεν μπορεί να περάσει καλά. Ίσως σε αυτό να έχει συμβάλει και το ότι από σχετικά μικρή ηλικία καθόταν στο τραπέζι με τους γονείς και τους παππούδες της και έπινε ένα μικρό ποτήρι κρασί μαζί τους.
«Σήμερα, αν ένα παιδί έχει ένα συγκεκριμένο χαρτζιλίκι θα το ξοδέψει με τέτοιο τρόπο ώστε να καταφέρει να καταναλώσει και αλκοόλ, αλλά να καπνίσει και μαριχουάνα. Μπορεί να μη βγαίνουν σε κλαμπ και μεγάλα μαγαζιά όσο παλαιότερα, αλλά μαζεύονται σε πλατείες και πάρκα και πίνουν», Ιωάννα, 27 ετών
Στην οικονομική διάσταση της κατανάλωσης αλκοόλ εστιάζει η Σοφία, 30 ετών: «Δεν μου αρέσει ιδιαίτερα η μπίρα ή το κρασί. Πίνω κοκτέιλ, αλλά είναι ακριβά, οπότε βγαίνω για κοκτέιλ περίπου μία φορά στους δύο μήνες, δεν έχω την οικονομική δυνατότητα να το κάνω πιο συχνά».
Από την πλευρά τους ο Τάσος, η Μαρία και η Ευγενία, 20, 23 και 23 ετών αντίστοιχα, θα πιούν στις εξόδους τους – όσες φορές την εβδομάδα και αν βγουν, είτε επισκεφθούν κάποιο μαγαζί είτε μαζευτούν σε σπίτια και πλατείες. «Δεν μας είναι απαραίτητο για να διασκεδάσουμε, αλλά δημιουργεί άλλη ατμόσφαιρα. Κάνουμε κέφι». Της ίδιας λογικής είναι και η Γεωργία, 27 ετών, η οποία παραδέχεται πως θα πιει πολύ, όπως και η παρέα της. Η Κωνσταντίνα, επίσης, 23 ετών, πέρα από τις βόλτες με την παρέα της θα πιει και στο σπίτι. «Ένα ποτήρι κρασί με βοηθά να χαλαρώσω. Δεν θα πιω κάθε μέρα, αλλά όταν γυρίζω το βράδυ μού αρέσει να κάθομαι στον καναπέ και να απολαμβάνω ένα ποτήρι κρασί».
«Δεν πίνω καθόλου. Δεν το ζητάω. Οι φίλοι μου, όμως, ναι. Θα πιουν κάθε Σάββατο που θα βγούμε ή όποτε βγούμε. Δεν θα γυρίσουν πάντα μεθυσμένοι, αλλά θα πιουν πολύ», μας λέει ο Γιώργος 26 ετών, με τη Δήμητρα 23 ετών, να συμπληρώνει: «Ούτε εγώ πίνω. Ούτε ο φίλος μου, αλλά η παρέα μου πίνει. Προσωπικά, δεν μου αρέσει. Προτιμώ να πιω νερό. Και σε γιορτές και εξόδους το ίδιο. Σπάνια θα πιω αλκοόλ». Αντίθετα, η Ειρήνη και η Σία, και οι δύο 28 ετών, σκέφτονται διαφορετικά. «Θα πιούμε και όταν βγούμε έξω και αν μαζευτούμε σε κάποιο σπίτι. Μας αρέσει. Δεν θα πιούμε όμως τόσο όσο να μην καταλαβαίνουμε τι κάνουμε ή να μεθύσουμε».
«Δεν μου αρέσει ιδιαίτερα η μπίρα ή το κρασί. Πίνω κοκτέιλ, αλλά είναι ακριβά, οπότε βγαίνω για κοκτέιλ περίπου μία φορά στους δύο μήνες, δεν έχω την οικονομική δυνατότητα να το κάνω πιο συχνά», Σοφία, 30 ετών.
Πόσο επικίνδυνο είναι το αλκοόλ;
Είναι πολλοί οι παράγοντες που καθορίζουν πώς θα μας επηρεάσει το αλκοόλ, όπως το σωματικό βάρος μας, το φύλο μας, η ποσότητα που θα καταναλώσουμε και υπό ποιες συνθήκες – για παράδειγμα, όταν συνδυάζουμε μερικά ποτήρια κρασί με ένα πλουσιοπάροχο γεύμα θα χρειαστεί να πιούμε περισσότερο για να μεθύσουμε.
Σε γενικές γραμμές όμως η δράση του χωρίζεται σε δύο κατηγορίες, όπως εξηγεί ο Δρ Ντακανάλης: στη βραχυπρόθεσμη, που ξεκινά με επιβράδυνση των αντιδράσεων και διαταραχή της κρίσης και μπορεί να φτάσει, ανάλογα φυσικά με την ποσότητα και άλλες παραμέτρους, σε απώλεια συνειδήσεως, έως και θάνατο από δηλητηρίαση. Και στη μακροπρόθεσμη, όπου η υπερβολική κατανάλωση αυξάνει σε βάθος χρόνου τον κίνδυνο για ένα πλήθος σωματικών, ψυχικών και νοητικών προβλημάτων, από κατάθλιψη και αγχώδη διαταραχή μέχρι περιπτώσεις εκδήλωσης ψύχωσης με παραισθήσεις και από παχυσαρκία μέχρι κίρρωση του ήπατος. Επίσης, «η κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τις πιθανότητες καρκίνου. Η πιθανότητα αυξάνεται βέβαια ανάλογα με την κατανάλωση αλλά ακόμα και ένα ποτό την ημέρα είναι επιβαρυντικό» προσθέτει ο Δρ Ντακανάλης.
Είναι πολλοί οι παράγοντες που καθορίζουν πώς θα μας επηρεάσει το αλκοόλ, όπως το σωματικό βάρος μας, το φύλο μας, η ποσότητα που θα καταναλώσουμε και υπό ποιες συνθήκες – για παράδειγμα, όταν συνδυάζουμε μερικά ποτήρια κρασί με ένα πλουσιοπάροχο γεύμα θα χρειαστεί να πιούμε περισσότερο για να μεθύσουμε.
Είναι οκ να πίνουμε πού και πού «ένα ποτηράκι»;
Και κάπως έτσι απαντάται το επόμενο ερώτημά μας: Εμείς, που για χρόνια διαβάζαμε άρθρα με επιστημονικές έρευνες που υποστήριζαν ότι ένα ποτηράκι κρασί μπορεί ακόμα και να κάνει καλό στην υγεία μας, πρέπει να απαρνηθούμε ακόμα και μια μικρή ποσότητα οίνου που «ευφραίνει καρδίαν»;
Όπως φαίνεται, καλό θα ήταν να αναθεωρήσουμε τη σχέση μας με το αλκοόλ. Στην περίπτωση, για παράδειγμα, της σύνδεσής του με διάφορους τύπους καρκίνου, ο Δρ Ντακανάλης σχολιάζει πως «η πιθανότητα αυξάνεται βέβαια ανάλογα με την κατανάλωση, αλλά ακόμα και ένα ποτό την ημέρα είναι επιβαρυντικό». Με απλά λόγια, αν απολαμβάνουμε περιστασιακά ένα ποτήρι ροζέ φυσικά δεν είναι μαθηματικώς βέβαιο ότι θα νοσήσουμε, αλλά όσο λιγότερο πίνουμε τόσο περισσότερο προστατεύουμε την υγεία μας. Όπως συμβαίνει και με άλλες δυνητικά βλαβερές συνήθειες.
Αν απολαμβάνουμε περιστασιακά ένα ποτήρι ροζέ φυσικά δεν είναι μαθηματικώς βέβαιο ότι θα νοσήσουμε, αλλά όσο λιγότερο πίνουμε τόσο περισσότερο προστατεύουμε την υγεία μας. Όπως συμβαίνει και με άλλες δυνητικά βλαβερές συνήθειες.
«Ο οργανισμός επηρεάζεται αρνητικά από την πρώτη γουλιά κατανάλωσης αλκοόλ. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει πια ασφαλές όριο κατανάλωσης. Από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η σύσταση είναι μηδέν. Κάθε χώρα ορίζει πλέον το δικό της όριο, αλλά το ιδανικό είναι να μην πιούμε καθόλου», πιστεύει η Γιούλη Ψαρράκη, πιστοποιημένη Alcohol Freedom Coach και συγγραφέας του βιβλίου «Άνευ» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός.
Η άγνωστη «γκρίζα ζώνη» πριν από τον αλκοολισμό
Έναν όροίσως σχετικά άγνωστο σε πολλούς, τον «πότη γκρίζας ζώνης» (gray area drinker), που περιγράφει μια σχέση με το αλκοόλ από την οποία αρκετοί μπορεί να έχουμε περάσει ή να βρισκόμαστε σε αυτήν, χωρίς να καταλαβαίνουμε ότι μπορεί να οδηγήσει σε πρόβλημα εξάρτησης από την ουσία, εισάγει στην κουβέντα μας η κ. Ψαρράκη.
«Αυτή η κατηγορία έχει προκύψει τα τελευταία δέκα χρόνια και αφορά σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Δεν είναι εκείνοι που πίνουν μια φορά στο τόσο, ας πούμε σε μια γιορτή, σε έναν γάμο ή τα Χριστούγεννα, για τους οποίους δηλαδή το αλκοόλ είναι πραγματικά ένα μέσο διασκέδασης, ούτε εκείνοι που θα σηκωθούν το πρωί και θα πρέπει οπωσδήποτε να πιούν. Αν μπορούσαμε να τους βάλουμε σε μία κλίμακα όπου στο ένα άκρο θα ήταν αυτοί που δεν πίνουν και στο άλλο εκείνοι που έχουν εξαρτητική σχέση με το αλκοόλ, οι gray area drinkers βρίσκονται σε μία γκρίζα ζώνη κατανάλωσης.
«Αν μπορούσαμε να τους βάλουμε σε μία κλίμακα όπου στο ένα άκρο θα ήταν αυτοί που δεν πίνουν και στο άλλο εκείνοι που έχουν εξαρτητική σχέση με το αλκοόλ, οι gray area drinkers βρίσκονται σε μία γκρίζα ζώνη κατανάλωσης», Γιούλη Ψαρράκη, πιστοποιημένη Alcohol Freedom Coach και συγγραφέας
»Είναι, δηλαδή, εκείνοι που καταναλώνουν αλκοόλ πάνω από τα όρια, αλλά όχι στο άκρο. Είναι εκείνοι που έχουν καταλάβει πως το αλκοόλ επηρεάζει την καθημερινότητά τους, π.χ. με έντονα hangover, με πονοκεφάλους, με ψυχικές διακυμάνσεις και μειωμένη ενέργεια, αλλά το αποζητούν. Το αλκοόλ έχει αρχίσει να παίρνει έναν άλλο ρόλο στη ζωή τους, με αποτέλεσμα επειδή ακριβώς τους επηρεάζει και σωματικά να δίνουν πολλές δικαιολογίες και να προσποιούνται ότι δεν υπάρχει θέμα. Είναι εκείνοι που το πρωί αναρωτιούνται “Γιατί ήπια” και το βράδυ θα πιούν ξανά, λέγοντας στον εαυτό τους πως το αξίζουν επειδή είχαν μια δύσκολη μέρα. Στην ουσία το αλκοόλ πρέπει να υπάρχει στη ζωή τους, δεν τη φαντάζονται χωρίς αυτό.
»Αυτοί οι άνθρωποι βιώνουν μια χαμηλής ποιότητας καθημερινότητα λόγω της κατανάλωσης, αλλά δεν το παραδέχονται. Αν δεν υπάρχει το αλκοόλ, δεν μπορούν να διασκεδάσουν, να συνδεθούν, να λειτουργήσουν. Με λίγα λόγια, το αλκοόλ αρχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή τους».
Ο αλκοολισμός και πώς θα τον αναγνωρίσουμε
Μπορεί στη λέξη «αλκοολικός» η πρώτη εικόνα που μας έρχεται στο μυαλό να είναι ένας τύπος με κουρελιασμένα ρούχα, που πίνει μόνος του, μέχρι λιποθυμίας, σε ένα παγκάκι. Στην πραγματικότητα όμως ο αλκοολισμός μπορεί να έχει πολλές μορφές και η διαδρομή μέχρι αυτόν διαφέρει από άτομο σε άτομο. «Η μετάπτωση από την κοινωνική χρήση προς τον αλκοολισμό μπορεί να συμβεί μέσα σε διάστημα πολλών ετών ή με εντυπωσιακή ταχύτητα» εξηγεί ο Δρ Ντακανάλης. «Μερικοί αλκοολικοί είναι περιστασιακοί πότες που πίνουν επί δυο ή τρεις μέρες συνέχεια, άλλοι πίνουν συνεχώς και δεν είναι ποτέ ξεμέθυστοι». Ο ίδιος εξηγεί ότι «πρακτικά είναι αδύνατο να γενικεύσει κανείς πάνω στο τι προκαλεί τον εθισμό».
Η κ. Καραγεωργίου πιστεύει πάντως ότι ο εθισμός «εμφανίζεται σε άτομα που κάποια στιγμή συνειδητοποίησαν ότι καταναλώνοντας αλκοόλ οι δυσκολίες της ζωής τους “απαλύνονταν”, ενώ δεν διέθεταν, εκείνη τουλάχιστον την περίοδο, άλλα πρόσφορα μέσα (τη στήριξη ή τις δεξιότητες) για να ανταπεξέλθουν. Σε αυτό το στοιχείο θα μπορούσαμε ενδεχομένως να διακρίνουμε και τον εθισμό από την κοινωνική χρήση, στη φορτισμένη συναισθηματική σχέση που έχει το εθισμένο άτομο με το αλκοόλ, στο ότι αδυνατεί να φανταστεί να λειτουργεί στη ζωή του χωρίς αυτό». Το γεγονός δηλαδή ότι θα διασκεδάσουμε ένα βράδυ τσουγκρίζοντας κοκτέιλ με τους φίλους μας δεν σημαίνει ότι είμαστε αλκοολικοί, εφόσον μπορούμε μια χαρά να κάνουμε και χωρίς αυτό σε μια άλλη νυχτερινή έξοδο, όπου, π.χ., θα περιοριστούμε σε ένα mocktail επειδή μετά πρέπει να οδηγήσουμε.
Μπορεί στη λέξη «αλκοολικός» η πρώτη εικόνα που μας έρχεται στο μυαλό να είναι ένας τύπος με κουρελιασμένα ρούχα, που πίνει μόνος του, μέχρι λιποθυμίας, σε ένα παγκάκι. Στην πραγματικότητα όμως ο αλκοολισμός μπορεί να έχει πολλές μορφές και η διαδρομή μέχρι αυτόν διαφέρει από άτομο σε άτομο.
«Το αλκοόλ είναι ένας μετατροπέας συναισθημάτων. Όλοι το αναζητούμε γιατί κάτι μας δίνει, αλλά δεν καταλαβαίνουμε πόσο γρήγορα μπορεί να εθιζόμαστε σε αυτό. Ζεις τον περισσότερο καιρό με όλα τα αρνητικά, για να έρθει μια Παρασκευή ή ένα Σάββατο για να πιεις και να περάσεις καλά. Αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό καμπανάκι που πρέπει να ακούσεις, γιατί είναι μια εξάρτηση που εξελίσσεται, γι’ αυτό όσο πιο σύντομα σταματήσεις τόσο το καλύτερο», προσθέτει η Alcohol Freedom Coach ενώ σημειώνει πως πλέον δεν μιλάμε για αλκοολισμό, «αλλά για διαταραχή χρήσης αλκοόλ».
Ο Δρ Ντακανάλης, με τη σειρά του, παρουσιάζει κάποια ξεκάθαρα σημάδια ότι έχουμε αναπτύξει μια δυσλειτουργική σχέση με το αλκοόλ: «Αν σε ένα πάρτι πίνετε το ένα ποτό μετά το άλλο, αν πίνετε μόνος στο σπίτι ένα ή δύο ποτά για να ηρεμήσετε, αν νιώθετε λαχτάρα για ένα ποτό το πρωί, αν ξυπνάτε το πρωί και δεν θυμάστε τι έγινε το προηγούμενο βράδυ αλλά κυρίως αν λέτε στους δικούς σας ψέματα για τη χρήση, καυγαδίζετε αφού έχετε πιει ένα-δυο ποτά, παραμελείτε τη δουλειά σας, χάνετε ραντεβού και νιώθετε σωματική αποστέρηση, έχετε ήδη αποκτήσει εξάρτηση, η οποία αντιμετωπίζεται είτε με αυτοσυγκράτηση είτε με βοήθεια ειδικού, ανάλογα με το βαθμό της σοβαρότητάς της και την προσωπικότητά σας».
Το γεγονός ότι θα διασκεδάσουμε ένα βράδυ τσουγκρίζοντας κοκτέιλ με τους φίλους μας δεν σημαίνει ότι είμαστε αλκοολικοί, εφόσον μπορούμε μια χαρά να κάνουμε και χωρίς αυτό σε μια άλλη νυχτερινή έξοδο, όπου, π.χ., θα περιοριστούμε σε ένα mocktail επειδή μετά πρέπει να οδηγήσουμε.
Η ζωή μετά το αλκοόλ
Η Γιούλη Ψαρράκη ξεκίνησε το ταξίδι κατανόησης της σχέσης της με το αλκοόλ πριν από τέσσερα χρόνια και μαζί με αυτό τη σελίδα της στο Instagram με τίτλο «anef_alcohol» και την ενασχόλησή της με το Alcohol Freedom Coaching.
«Η κοινωνία μας μάς έχει μάθει ότι πρόβλημα έχει κάποιος που θα σηκωθεί το πρωί για να πιει, δεν μπορεί να είναι λειτουργικός διαφορετικά, θα χάσει τη δουλειά του, θα χάσει τις ισορροπίες, είναι σωματικά εξαρτημένος. Οπότε, όχι, δεν άνηκα σε αυτή την κατηγορία και ήμουν σίγουρη ότι δεν υπήρχε πρόβλημα.
»Ήμουν μια πλήρως λειτουργική γυναίκα. Δυναμική, εργαζόμενη, μητέρα, που χρησιμοποιούσε το αλκοόλ ως μέσο αντιμετώπισης των δυσκολιών. Δεν με επηρέαζε καθόλου στην καθημερινότητά μου. Αλλά φανταστείτε έναν άνθρωπο που βγαίνει και πίνει τρία ποτήρια κρασί το Σάββατο και τρία την Κυριακή. Κάθε εβδομάδα. Αυτός ο άνθρωπος έχει μια σταθερή σχέση με το αλκοόλ, αν πίνει κατ’ αυτό το μοτίβο. Αυτή η κατανάλωση είναι πάνω από τα επιτρεπτά όρια. Ήρθε μια στιγμή που υπήρχε ένας φαύλος κύκλος τύψεων. Ενώ έλεγα πως δεν θα πιω αυτή την εβδομάδα, έπινα. Αυτό με εκνεύριζε. Δεν μπορούσα ποτέ να το βάλω σε τάξη. Πριν από τέσσερα χρόνια αποφάσισα, σε μια φάση της ζωής μου, να μην πιώ για 30 ημέρες. Σκέφτηκα ότι θα το προσπαθήσω και, στην τελική, αν δεν το καταφέρω θα έχω κάνει μια αποτοξίνωση και θα δω πού θα με πάει αυτό το πείραμα. Ήθελα να δω τι θα συμβεί κι αν θα τα καταφέρω.
»Δεν συνέβη κάτι που να με οδήγησε στο να σταματήσω. Ήμουν πολύ ήρεμη και συνειδητοποιημένη και θέλησα να δοκιμάσω. Δεν είπα ποτέ πως “δεν θα ξαναπιώ”. Δεν είχα φτάσει σε κατάσταση ακραία, αλλά είδα τα πράγματα από έξω. Έτσι μέσα σε εκείνες τις 30 ημέρες άρχισα να διαβάζω γι’ αυτό και να μελετάω γύρω από το αλκοόλ. Μόλις έφτασαν στο τέλος τους δεν ήθελα να πιω, δεν ήθελα αυτή την ουσία στον οργανισμό μου. Δεν το αποζήτησα. Έχοντας τα ευεργετήματα αυτής της διακοπής, τον καλύτερο ύπνο, τα λιγότερα κιλά, την πιο καθαρή σκέψη, ήθελα να συνεχίσω την έρευνα χωρίς να πίνω. Αισθάνθηκα ότι κινδυνεύω από αυτό. Δεν μπορούσα να αφήσω το αλκοόλ να με γυρίσει πίσω. Ήταν ένα δώρο στον εαυτό μου αυτή η διαύγεια. Το αλκοόλ φαινόταν πολύ μικρό μπροστά σε όσα μου προσέφερε η αποχή από αυτό».
Παραμένει τάση το αλκοόλ σήμερα; Τι απαντούν οι ειδικοί και τι λένε μέλη της γενιάς Ζ appeared first on | Ό,τι έχει σημασία για τις γυναίκες.
Πηγή: marieclaire.gr
