Θόδωρος Σκυλακάκης: «Επιστροφή φόρων για νόμιμες οικοδομικές άδειες που ακυρώθηκαν» –

Όσοι έκτισαν με νόμιμες οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν κάνοντας χρήση των «μπόνους» δόμησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) τα οποία ακυρώθηκαν από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) θα έχουν επιστροφή φόρου για τα επιπλέον τετραγωνικά.

Αυτό θα προβλέπει, μεταξύ άλλων, νέα νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) η οποία θα θεσμοθετηθεί με Προεδρικό Διάταγμα ώστε να περάσει από τον έλεγχο του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, όπως αναφέρει, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θόδωρος Σκυλακάκης σε συνέντευξή του στην έντυπη έκδοση του Οικονομικού Ταχυδρόμου στο Βήμα της Κυριακής. Επίσης, θα υπάρξει παρέμβαση ώστε να μην μείνουν «κουφάρια» κτίρια των οποίων οι άδειες ακυρώθηκαν, αλλά είχαν σχεδόν ολοκληρωθεί.

Σχετικά με την εκτός σχεδίου δόμηση, ο υπουργός αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας ρύθμισης που θα ισχύσει για το μεσοδιάστημα, έως την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού που «τρέχει» ανά τη χώρα, αλλά για ευαίσθητες περιοχές, όπως έγινε με το «πάγωμα» των αδειών σε Σαρακίνικο και Αχιβαδόλιμνη Μήλου. «Δυστυχώς ο τουρισμός δεν αναπτύσσεται σε περιοχές ιδιαίτερης φυσικής ασχήμιας», όπως λέει χαρακτηριστικά ο ίδιος, επισημαίνοντας ότι η ισορροπία είναι δύσκολη και δεν χρειάζονται ούτε προσεγγίσεις τύπου «build baby build», ούτε απαγορεύσεις στην πρόσβαση.

ΕΡ.: Το τελευταίο χρονικό διάστημα, τα «μπόνους δόμησης» του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού και η ακύρωσή τους από το ΣτΕ έχει δημιουργήσει αναστάτωση στην αγορά, στους πολίτες, στους επενδυτές. Ετοιμάζετε κάποια παρέμβαση;

ΑΠ: Θα φέρουμε, το ταχύτερο δυνατόν, μια διάταξη εξουσιοδοτική, που θα μας επιτρέψει να διαχειριστούμε την επόμενη ημέρα της απόφασης του ΣτΕ, μέσω Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ). Έτσι, οι σχετικές ρυθμίσεις θα έχουν αξιοπιστία, καθώς θα περάσουν από τον έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας. Παράλληλα, θα επιταχυνθεί η αναθεώρηση των αδειών που επηρεάζονται από την απόφαση και θα περιοριστεί το οικονομικό κόστος της διαδικασίας για τους πολίτες και τους επενδυτές που αναθεωρούν.

ΕΡ.: Πώς θα συμβεί αυτό;

ΑΠ.: Είχαν πληρώσει για την έκδοση μιας νόμιμης άδειας για δόμηση συγκεκριμένων τετραγωνικών, αλλά ένα τμήμα της δεν μπορεί πια να υλοποιηθεί. Οι φόροι που είχαν καταβάλλει για αυτά τα επιπλέον τετραγωνικά θα επιστρέφονται. Από την ώρα που οι υφιστάμενες άδειες για να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις του ΣτΕ πρέπει να αναθεωρηθούν, δεν μπορεί να πληρώσουν και από πάνω, ενώ δεν φταίνε. Η πολιτεία παρανόμησε.

ΕΡ.: Στη νομοθετική παρέμβαση θα περιλαμβάνεται και διευκρίνιση ως προς το τί σημαίνει «έναρξη εργασιών» σε μια οικοδομή (σ.σ. σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ όσες άδειες δεν είχαν ξεκινήσει εργασίες έως τις 11/12/24 ακυρώνονται);

ΑΠ.: Ναι, θα καλύψουμε πολλές περιπτώσεις που καταδεικνύουν έναρξη εργασιών. Για παράδειγμα, κάποιος κατεδαφίζει ένα παλαιό κτίριο για να ανεγείρει καινούργιο. Η κατεδάφιση εκλαμβάνεται ως έναρξη εργασιών; Τέτοιου είδους διευκρινίσεις θα δοθούν και επειδή έχει ρητά αναφερθεί στην απόφασή του το ΣτΕ στο θέμα, ο σωστός τρόπος είναι μέσω Προεδρικού Διατάγματος.

ΕΡ.: Για άδειες που ακυρώθηκαν λόγω δικαστικών προσφυγών για κτίρια σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής;

ΑΠ.: Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε κτίρια – κουφάρια μέσα στις πόλεις. Είμαστε υποχρεωμένοι να παρέμβουμε, διότι είναι προφανές ότι αν δεν παρέμβουμε η κατασκευή ενός κτιρίου ακόμη και σχεδόν τελειωμένου θα σταματήσει. Θα ακολουθήσουν πολυετείς, δικαστικές διαμάχες, μεταξύ των ιδιοκτητών και εκείνων που έχουν κάνει τις προσφυγές ή της πολιτείας που έδωσε μια νόμιμη άδεια που μετά κατέστη παράνομη. Με πολύ μεγάλο περιβαλλοντικό και δημοσιονομικό κόστος.

ΕΡ.: Εκτός από την ακύρωση των «μπόνους» δόμησης, το άλλο μεγάλο ζήτημα που έχει ανακύψει αφορά στη δόμηση σε ευαίσθητες περιοχές (όπως στο Σαρακήνικο της Μήλου, στο Μαραθονήσι Ζακύνθου) ή γενικότερα στην υπερδόμηση στα νησιά…

ΑΠ.: Όταν γίνεται ο σχεδιασμός πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η πραγματικότητα που αποτυπώνουν τα στοιχεία και ειδικά στα νησιά η φέρουσα ικανότητά τους, που είναι τελείως διαφορετική από νησί σε νησί. Για παράδειγμα: ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο η Μήλος έχει σήμερα 148 κλίνες (συμπεριλαμβανομένων ξενοδοχειακών καταλυμάτων, ενοικιαζόμενων δωματίων και βραχυχρόνιας μίσθωσης), η Πάρος έχει 271 κλίνες και η Σαντορίνη έχει 1.036 κλίνες. Έχουν προβλεφθεί μελέτες φέρουσας ικανότητας κατά την εκπόνηση των τοπικών και ειδικών πολεοδομικών σχεδίων (σ.σ. εκπονούνται αυτήν την περίοδο για το 80% της επικράτειας). Εκεί που πρέπει να παρέμβουμε και το κάναμε στη Μήλο, είναι σε περιοχές που ξέρουμε ότι δεν θα πρέπει να οικοδομούνται με βάση μελέτες που ήδη διαθέτουμε όπως το Σαρακίνικο και η Αχιβαδόλιμνη.

ΕΡ.: Σχετικά με το ζήτημα της δόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχές, που επίσης έχει «παγώσει» έπειτα από σειρά αποφάσεων του ΣτΕ, θα επιλυθεί επίσης με την ολοκλήρωση των πολεοδομικών σχεδίων ή θα υπάρξει κάποια ρύθμιση για το μεσοδιάστημα;

ΑΠ.: Πάντα η κυβέρνηση διατηρεί το δικαίωμα της νομοθετικής πρωτοβουλίας, αλλά το σίγουρο είναι ότι η τελική επίλυση του θέματος της εκτός σχεδίου βρίσκεται στα τοπικά πολεοδομικά των οποίων οι μελέτες θα πρέπει να έχουν τελειώσει -βάσει των οροσήμων του Ταμείου Ανάκαμψης- έως το πρώτο εξάμηνο του 2026 και στη συνέχεια σταδιακά να γίνουν ΠΔ.

ΕΡ.: Άρα δεν απαιτείται άλλη παρέμβαση για την εκτός σχεδίου δόμηση;

ΑΠ.: Η παρέμβαση που πιστεύω ότι είναι σημαντικό να γίνει πρώτα αφορά περιοχές σαν το Σαρακήνικο που θεωρείται αυτονόητο ότι πρέπει να είναι προστατευόμενες. Ξενοδοχεία και τουρισμός δεν αναπτύσσονται σε περιοχές «ιδιαίτερης φυσικής ασχήμιας». Υπάρχει, μια εγγενής αντίφαση στη σχέση τουρισμού αναψυχής, χωροταξικού σχεδιασμού και προστασίας του φυσικού τοπίου.

Είναι μια δύσκολη ισορροπία και η τήρησή της απαιτεί επιστημονικά κριτήρια. Δεν μπορείς να ακολουθείς μια προσέγγιση τύπου «build baby build», αλλά ούτε να απαγορεύσεις κάθε ανάπτυξης προς όφελος συνήθως αυτών που ήδη έκτισαν και δεν θέλουν μετά τίποτε επιπλέον για να μην τους χαλάσει η θέα, που το δικό  τους ακίνητο ήδη επηρέασε αρνητικά. Το ζητούμενο σήμερα είναι να κρατηθεί αυτή η λεπτή ισορροπία, με παρεμβάσεις προστασίας όπου είναι αναγκαίες, έως την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού.

ΕΡ.: Υπάρχει παράλληλα και η απειλή της αυθαίρετης δόμησης…

ΑΠ.: Πιστεύω ότι η μεταρρύθμιση για τα αυθαίρετα είναι εξίσου σημαντική με την εκπόνηση των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων. Το διαχρονικό λάθος της πολιτικής κατά των αυθαιρέτων ήταν ότι στηρίζονταν κυρίως στη νομιμοποίησή τους και μέσω αυτής τραβούσαν δήθεν κόκκινες γραμμές -οι κόκκινες γραμμές του ’85 ήταν οι λευκές του ’95 και οι κόκκινες του ‘95 έγιναν λευκές το 2005 κ.ο.κ.- και τελικά έφτασαν να θυμίζουν το τραγούδι του Μηλιώκα «όλα μαζί τα πλύναμε και έχουνε γίνει ροζ».

Τώρα κάνουμε την πλήρη αντιστροφή. Δεν νομιμοποιούμε, αλλά τραβάμε κόκκινη γραμμή σε κάθε νέα αυθαιρεσία, μέσω του νέου, αυτόματου συστήματος με δορυφορικές φωτογραφίες, drones, τεχνητή νοημοσύνη, σε συνέργια με το ηλεκτρονικό σύστημα e-άδειες. Αφού εντοπίζονται θα στέλνεται στην τοπική πολεοδομία το στίγμα τους, θα ελέγχονται κατά προτεραιότητα και θα κατεδαφίζονται πρώτα.

ΕΡ.: Μιλάμε για τον πολεοδομικό σχεδιασμό, αλλά παραμένει σε εκκρεμότητα ο υπερκείμενος σχεδιασμός, δηλαδή η αναθεώρηση των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων για τον τουρισμό, τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), κ.λπ…

ΑΠ.: Του τουρισμού είναι σχεδόν έτοιμο. Των ΑΠΕ έχει «κλειδώσει» το τί θα περιλαμβάνει και θα τεθεί σε διαβούλευση μαζί με τα νέα ανταποδοτικά κίνητρα για την τοπική κοινωνία. Η κατεύθυνσή του είναι καταρχάς η απαγόρευση των φωτοβολταϊκών -με εξαίρεση τα αγροφωτοβολταϊκά- σε γαίες υψηλής παραγωγικότητας. Δεύτερον θα περιοριστεί -σε σχέση με το ισχύον χωροταξικό των ΑΠΕ- η φέρουσα ικανότητα των περιοχών ανά τη χώρα για εγκατάσταση αιολικών, δηλαδή των περιοχών αιολικής προτεραιότητας και αιολικής καταλληλότητας.

ΕΡ.: Δεν θα μπορούσα να μην σας ρωτήσω για το μείζον θέμα των ημερών, την υπόθεση των Τεμπών.

ΑΠ.: Στην υπόθεση των Τεμπών υπάρχουν δύο παράλληλα αιτήματα. Αφενός πρέπει να γνωρίζουν οι συγγενείς των θυμάτων και οι πολίτες τί συνέβη με απόλυτη λεπτομέρεια, ώστε στη συνέχεια να αποφανθεί η Δικαιοσύνη. Αφετέρου δεν μπορεί πια το κράτος, σε κανέναν τομέα, να λειτουργεί με τον τρόπο που λειτούργησε στα Τέμπη. Το δικό μου συμπέρασμα είναι ότι η μη εφαρμογή των σιδηροδρομικών κανονισμών από πολλούς ανθρώπους ταυτόχρονα, που είναι το βασικό αίτιο των Τεμπών, αποτελεί δομική αδυναμία νοοτροπίας του κράτους, που έχει βαθύτερες αιτίες.

Η αλλαγή αυτή νοοτροπίας και αποτελεσματικότητας στο κράτος αποτελεί το κύριο αίτημα της υπόθεσης των Τεμπών. Και είναι πολύ βαριά η ευθύνη στους ώμους μας, γιατί τη δεύτερη ειδικά τετραετία -μετά τα Τέμπη- εκλεγήκαμε με αυτή την εντολή. Βρισκόμαστε τώρα απέναντι στο πιο δύσκολο κομμάτι της αποστολής -στον σκληρό πυρήνα των διαχρονικών κρατικών αδυναμιών που είναι συνυφασμένος με τις διαχρονικές κακές συνήθειες της χώρας- και πρέπει να υπερβούμε τον εαυτό μας. Γιατί η Νέα Δημοκρατία είναι ένα ισχυρό παραδοσιακό κόμμα που κουβαλάει τα καλύτερα μεταρρυθμιστικά κομμάτια που υπάρχουν σήμερα στην ελληνική κοινωνία, αλλά -αναπόφευκτα- και πολλές από τις αδυναμίες της.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ (ΟΤ) – ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ