Του Τάσου Δασόπουλου
Με το βλέμμα στην ομαλή υλοποίηση του τρέχοντος αλλά και του μελλοντικού 12ετούς εξοπλιστικού προγράμματος και βραχυπρόθεσμα της μείωσης φόρων, η Αθήνα περιμένει ουσιαστική ελάφρυνση από τις αμυντικές δαπάνες τα επόμενα χρόνια με τη σφραγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Συγκεκριμένα, η αύξηση των ελληνικών αμυντικών δαπανών σε πραγματικούς όρους είναι 860 εκατ. ευρώ το 2025, 480 εκατ. ευρώ το 2026 και κατά επιπλέον 160 εκατ. ευρώ το 2027. Την ίδια ώρα, η Ελλάδα είναι επί δεκαετίες εντάξει στις υποχρεώσεις απέναντι στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο η πλειοψηφία των κρατών-μελών της ΕΕ, που είναι και μέλη της συμμαχίας, αναμένεται να εκπληρώσουν την ελάχιστη συνθήκη του ΝΑΤΟ για τις αμυντικές δαπάνες για πρώτη φορά το 2025. Συνεπώς η μεταχείριση στις αμυντικές δαπάνες της Ελλάδας θα είναι διακριτή σε σχέση με τις άλλες χώρες της ΕΕ.
Βασιζόμενη και σε αντίστοιχες προτάσεις άλλων κρατών-μελών της Ένωσης, μεταξύ των οποίων και η Γερμανία, η οποία πρόκειται να προχωρήσει επίσης σε μεγάλη αύξηση των αμυντικών δαπανών, θα πρέπει να τεθεί μια βάση επί της οποίας θα υπολογίζεται η ετήσια αύξηση των δαπανών άμυνας. Ως τέτοια βάση για τις χώρες οι οποίες είχαν έτσι κι αλλιώς μεγάλες αμυντικές δαπάνες προτείνεται να μην υπολογίζεται στο έλλειμμα η αύξηση των δαπανών πάνω από το 2% του ΑΕΠ. Το σχέδιο που έχει μεγάλη πιθανότητα να υιοθετηθεί, τουλάχιστον για τις χώρες στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ (Πολωνία, Φινλανδία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Ρουμανία και φυσικά Ελλάδα), δίνει ένα μεγάλο δημοσιονομικό πλεονέκτημα για τη χώρα μας, η οποία φέτος θα έχει αμυντικές δαπάνες 6,6 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 3% του ΑΕΠ. Με την υιοθέτηση της πρότασης, η Ελλάδα θα έχει για φέτος ένα δημοσιονομικό περιθώριο 2,47 δισ. ευρώ, το 2026 2,95 δισ. ευρώ και 2,6 δισ. ευρώ για το 2027. Αυτό, χωρίς να έρθει και να προστεθεί το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα των 4 δισ. ευρώ, το οποίο θα παρουσιάσει στους αρχηγούς των κομμάτων ο υπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Νίκος Δένδιας, την άλλη Τρίτη 18 του μήνα.
Οι δημοσιονομικοί κανόνες
Σε ό,τι αφορά την εφαρμογή της ρήτρας διαφυγής ο Επίτροπος αρμόδιος για τα οικονομικά θέματα και την παραγωγικότητα κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, μετά το χθεσινό Eurogroup, τόνισε ότι η ρήτρα δεν θα είναι οριζόντια. Κάθε χώρα θα πρέπει να ζητήσει την ενεργοποίηση εθνική ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες. Μετά την αίτηση, η Κομισιόν θα πρέπει να θέσει όρους στην αύξηση των δαπανών για να μην υπάρξει δημοσιονομικός εκτροχιασμός. Τόνισε επίσης ότι η ισχύς της ρήτρας θα είναι τετραετής.
Ούτε αυτό όμως θα προβληματίσει ιδιαίτερα την Ελλάδα. Με βάση τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, για τους οποίους δεν προβλέπεται άμεσα αναθεώρηση ή αλλαγές, οι υποχρεωμένες χώρες (όπως η Ελλάδα) πρέπει να έχουν ετήσια μείωση του χρέους του κατά τουλάχιστον 1% του ΑΕΠ / και διατήρηση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ. Με βάση τα αποτελέσματα του 2024, η Ελλάδα πέτυχε δημοσιονομικό έλλειμμα οριακά αρνητικό (-0,1% του ΑΕΠ), ενώ το χρέος μειώθηκε κατά 9,9% του ΑΕΠ στο 154% του ΑΕΠ στο τέλος του 2024 από 163,9% στο τέλος του 2023. Φέτος το έλλειμμα θα είναι οριακά θετικό, ενώ το χρέος αναμένεται να αποκλιμακωθεί περαιτέρω στο 157% του ΑΕΠ.
Συνεπώς, ακόμη και αν η Ελλάδα θελήσει να αυξήσει τις δαπάνες άμυνας, θα είναι δύσκολο να βρεθεί σε δημοσιονομικό πρόβλημα.
Πηγή: capital.gr
