Ανασχηματισμός 2025: Με «συνταγή» Πιερρακάκη στην οικονομία μέχρι τις εκλογές

Στο «τιμόνι» του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών θα κάθεται ο Κυριάκος Πιερρακάκης, αναλαμβάνοντας τα ηνία από τον Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος «μετακομίζει» στο Μέγαρο Μαξίμου , ως αντιπρόεδρος, μετά τον μετασχηματισμό που ανακοινώθηκε από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Παύλο Μαρινάκη.

Ο νέος τσάρος της ελληνικής οικονομίας καλείται να διαχειριστεί μια σειρά από βασικά ζητήματα, τα οποία άπτονται της καθημερινότητας των πολιτών και σχετίζονται άμεσα με την αύξηση τους κόστους ζωής. Πάντως, ο κ. Χατζηδάκης θα παραμείνει ως…επιβλέπων τόσο του κ. Πιερρακάκη όσο και των υπόλοιπων παραγωγικών υπουργείων από τη θέση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, επιφορτισμένου με τα οικονομικά ζητήματα.

Ένα από τα πρώτα βασικά θέματα που θα διαχειριστεί είναι το νέο πλαίσιο που θα προκύψει από την αφαίρεση των αμυντικών δαπανών από το έλλειμμα, κάτι που συζητείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αναλόγως των εξελίξεων αναμένεται να δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος, ο οποίος θα κατευθυνθεί σε μέτρα ενίσχυσης των πολιτών, όπως η νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5 της μονάδας και η μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης.

Επί της ουσίας, ο Κυριάκος Πιερρακάκης αναμένεται να διαχειριστεί την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη με ορίζοντα τις εκλογές του 2027, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει ασχοληθεί σε μεγάλο βαθμό με το θέμα της ενίσχυσης των εισοδημάτων. Άλλωστε, η δέσμευση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη αναφέρεται σε μέσο μισθό της τάξης των 1.500 ευρώ μέχρι το 2027.

Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι αναπληρωτής υπουργός στο ΥΠΕΘΟ παραμένει ο Νίκος Παπαθανάσης, ο οποίος καλείται να «τρέξει» προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και να μη χαθούν κονδύλια. Τόσο οι πόροι που έχουν εκταμιευθεί όσο και αυτοί που θα διεκδικηθούν τους επόμενους 15 μήνες συνδέονται με αυστηρά χρονοδιαγράμματα ως προς την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας.

Η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής στα «χέρια» του Κυριάκου Πιερρακάκη, μετά τις αποφάσεις που θα λάβει η Κομισιόν

Αμυντικές δαπάνες και δημοσιονομικοί κανόνες

Με βάση σημερινούς υπολογισμούς η αύξηση των ελληνικών αμυντικών δαπανών σε πραγματικούς όρους είναι περίπου 900 εκατ. ευρώ το 2025, 500 εκατ. ευρώ το 2026 και κατά επιπλέον 150 εκατ. ευρώ το 2027. Θα πρέπει να τονιστεί πως οι ετήσιες αμυντικές δαπάνες της χώρας μας είναι πάνω από 3% ενώ εδώ και χρόνια τηρείται ο κανόνας του 2% που επιβάλλει το ΝΑΤΟ. Πρόκειται για μια συνθήκη που δεν ακολουθούσε για παράδειγμα η Γερμανία, όπως και άλλες ευρωπαϊκές χώρες που είναι μέλη της Συμμαχίας. Φέτος αναμένεται να πιαστεί αυτός ο στόχος από τις περισσότερες αν όχι όλες.

Αυτό το οποίο θα πρέπει να διαχειριστεί ο κ. Πιερρακάκης είναι ότι κάθε χώρα θα πρέπει να ζητήσει την ενεργοποίηση εθνικής ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες. Μετά την αίτηση, η Κομισιόν θα πρέπει να θέσει όρους στην αύξηση των δαπανών για να μην υπάρξει δημοσιονομικός εκτροχιασμός.

Κάτι τέτοιο φαίνεται ότι δε δημιουργεί ανησυχία για την ελληνική πλευρά, αλλά είναι κάτι που θα εξετάσει το οικονομικό επιτελείο της ελληνικής κυβέρνησης, υπό τον νέο υπουργό. Με βάση τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, η Ελλάδα πρέπει να παρουσιάζει ετήσια μείωση του χρέους του κατά τουλάχιστον 1% του ΑΕΠ και διατήρηση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ. Με βάση τα αποτελέσματα του 2024, η Ελλάδα πέτυχε δημοσιονομικό έλλειμμα οριακά αρνητικό (-0,1% του ΑΕΠ), ενώ το δημόσιο χρέος μειώθηκε κατά 9,9% του ΑΕΠ στο 154% του ΑΕΠ στο τέλος του 2024 από 163,9% στο τέλος του 2023. Φέτος το έλλειμμα θα είναι οριακά θετικό, ενώ το χρέος αναμένεται να αποκλιμακωθεί περαιτέρω στο 147% του ΑΕΠ.

Ειδικά για την Ελλάδα, ο ρυθμός αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών είναι 3,7% για το 2025 (περίπου 3,5 δισ. ευρώ), 3,6% το 2026, 3,1% το 2027 και 3% το 2028. Με τα σημερινά δεδομένα, εάν η χώρα επιθυμεί να δαπανήσει –επί παραδείγματι- επιπλέον 1 δισ. ευρώ από το όριο των 3,5 δισ. ευρώ, τότε θα πρέπει το πρόσθετο ποσό να εξευρεθεί.

Το πακέτο της ΔΕΘ και η φοροδιαφυγή

Ουσιαστικά, ο Κυριάκος Πιερρακάκης αναμένεται να ετοιμάσει το νέο πακέτο οικονομικών μέτρων της κυβέρνησης με ορίζοντα την ΔΕΘ, η οποία θα πραγματοποιηθεί κατά τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

Το νέο οικονομικό επιτελείο θα επιδιώξει τη διεύρυνση ενός πακέτου που προσδιορίζεται στην περιοχή άνω των 2 δισ. ευρώ αρχικά, με βάση τα προσδοκώμενα αποτελέσματα μόνιμης αύξησης των φορολογικών εσόδων από την πάταξη της φοροδιαφυγής. Πηγές του έως σήμερα οικονομικού επιτελείου ανέφεραν στον ΟΤ πως κατά την περυσινή χρονιά καταγράφηκαν περί τα 2 δισ. ευρώ έσοδα από την πάταξη της φοροδιαφυγής, με τη συμβολή από την εφαρμογή POS και myData να είναι κομβική» για να συμπληρώσουν με νόημα πως «Η εφαρμογή αυτή ήταν της τάξης των 6 μηνών, ενώ φέτος υπάρχει 12μηνο περιθώριο», υποννοώντας ότι τα φετινά έσοδα θα είναι περισσότερα». Μάλιστα, τόνιζαν στον ΟΤ ότι «το μεγαλύτερο μέρος από αυτά θα κατευθυνθεί σε μέτρα ενίσχυσης»

Το τελικό μέγεθος του πακέτου αναμένεται να προσδιοριστεί μετά τον Ιούνιο, όταν αφενός θα υπάρχει μια ασφαλής εικόνα για το ύψος των φετινών υπερβάσεων εσόδων με βάση τα αποτελέσματα εξαμήνου  και αφετέρου θα υπάρχει συγκεκριμένη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με τις αμυντικές δαπάνες.

Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόθεση της κυβέρνησης είναι να παρέμβει στους συντελεστές της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος για μισθωτούς και συνταξιούχους, πέραν των όσων προαναφέρθηκαν για ασφαλιστικές εισφορές και τεκμήρια διαβίωσης.

Ο νέος ΥΠΕΘΟ θα πρέπει να συνεχίσει την πορεία της μείωσης του δημοσίου χρέους

Αγορές και δημόσιο χρέος

Από εκεί και πέρα, η Ελλάδα θα πρέπει να παραμείνει αξιόπιστη σε σχέση με τις αγορές, κάτι που αποτελεί κυβερνητικό δόγμα. Ως εκ τούτου, ο νέος ΥΠΕΘΟ θα πρέπει να συνεχίσει την πορεία της μείωσης του δημοσίου χρέους. H θετική συνθήκη που υπάρχει στις αγορές για τη χώρα μας δίνουν τη δυνατότητα να πραγματοποιηθεί και πρόωρη αποπληρωμή διακρατικών δανείων (όπως έγινε τον περασμένο Δεκέμβριο) τόσο φέτος όσο και τη διετία 2026-2027, σύμφωνα με πηγές του ΟΔΔΗΧ με τις οποίες συνομίλησε ο ΟΤ. Άλλωστε, τη δεδομένη στιγμή οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων συναγωνίζονται εκείνες των γαλλικών και των ιταλικών, ενώ το ελληνικό δημόσιο χρέος αναμένεται να «ισοφαρίσει» το ιταλικό στο τέλος του 2028, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ.

Η προηγούμενη υπουργική θητεία και το ΠΑΣΟΚ

Έως σήμερα ο ίδιος υπηρετούσε ως υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού στην κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, από τον Ιούνιο του 2023.

Πριν από αυτό, ο Κυριάκος Πιερρακάκης διατέλεσε υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης στην κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη την περίοδο 2019 – 2023.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ίδιος ξεκίνησε την πολιτική του σταδιοδρομία από την κεντροαριστερά. Το 2012,  εκλέχτηκε μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου και της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής στο 9ο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, ενώ το 2014 ήταν υποψήφιος ευρωβουλευτής με την Ελιά, κατακτώντας την έκτη θέση με 42.814 ψήφους. Κατά την περίοδο της συγκυβέρνησης ΝΔ – ΠΑΣΟΚ υπήρξε μέλος της ελληνικής ομάδας διαπραγμάτευσης με την τότε τρόικα, ως επιλογή του τότε αντιπροέδρου της ελληνικής κυβέρνησης, Ευάγγελου Βενιζέλου.

Η εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας τον έφερε κοντά στη ΝΔ και αρκετούς μήνες πριν από τις εκλογές ανέλαβε τη δημιουργία ενός σχεδίου για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ελλάδας. Έτσι, στις 9 Ιουλίου 2019 ορκίστηκε υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης στην κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Στις εθνικές εκλογές του Μαΐου 2023, ήταν υποψήφιος βουλευτής για την εκλογική περιφέρεια της Α΄ Αθηνών, όπου και εξελέγη πρώτος, λαμβάνοντας συνολικά 55.099 σταυρούς προτίμησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι επανεξελέγη στις εκλογές του Ιουνίου του ίδιου έτους.

Βιογραφικό σημείωμα

Γεννήθηκε το 1983 στην Αθήνα και μεγάλωσε στα Κάτω Πατήσια.

Είναι γιος του ιατρού Στέφανου Πιερρακάκη και της δικηγόρου Ποτούλας Στρατάκου, με καταγωγή από την Αρεόπολη και τις Κροκεές, αντίστοιχα.

Αποφοίτησε το 2001 από το Λεόντειο Λύκειο Πατησίων και σπούδασε πληροφορική στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών μέχρι το 2005. Είναι επίσης απόφοιτος της Σχολής Κένεντι του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ (Μάστερ στις Δημόσιες Πολιτικές, 2007) και του Τεχνολογικού Ινστιτούτου Μασαχουσέτης (Μάστερ στην Τεχνολογική Πολιτική, 2009).

Από το 2015 μέχρι το 2019 θήτευσε ως διευθυντής ερευνών του ανεξάρτητου, μη κερδοσκοπικού οργανισμού ερευνών «διαΝΕΟσις».

Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, διετέλεσε πρόεδρος του Ινστιτούτου Νεολαίας, όπου ασχολήθηκε ενεργά με ζητήματα νεανικής επιχειρηματικότητας. Από τη θέση αυτή συντόνισε σειρά ερευνητικών ομάδων για την παραγωγή μελετών που είχαν ως κύριο αντικείμενο την οικονομική και παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Νωρίτερα είχε εργαστεί σε ερευνητικά ινστιτούτα της Ελλάδας και του εξωτερικού πάνω σε θέματα που αφορούν στην ψηφιακή πολιτική.

Υπηρέτησε επίσης ως σύμβουλος της τότε υπουργού Άννας Διαμαντοπούλου, στο Υπουργείο Ανάπτυξης.

Κώτσηρας αντί Δήμα

Αξίζει να σημειωθεί πως στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης προστέθηκε και ο Γιώργος Κώτσηρας προκειμένου να αντικαταστήσει τον Χρίστο Δήμα, ο οποίος έγινε υπουργός Υποδομών και Μεταφορών. Ο κ. Κώτσηρας, που μέχρι σήμερα κατείχε τη θέση του Υφυπουργού Εξωτερικών, αναλαμβάνει πλέον νευραλγικές αρμοδιότητες στον οικονομικό τομέα, με έμφαση στα φορολογικά ζητήματα.

Είναι απόφοιτος και Διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με ειδίκευση στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο, Ανταγωνισμό-Κρατικές Ενισχύσεις-Δίκαιο Επιχειρήσεων, Διοικητικό Δίκαιο (LL.M, Master II).

Είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων: Στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Διοικητικό Δίκαιο και την Τοπική Αυτοδιοίκηση από το Πανεπιστήμιο Aix-Marseille III “Πολ Σεζάν” της Γαλλίας.

Με την πολιτική ασχολείται ήδη από τις τάξεις της ΟΝΝΕΔ και της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ Νομικής.

Έχει εκλεγεί δύο φορές στο Δ.Σ. της ΕΑΝΔΑ (Ένωση Ασκουμένων & Νέων Δικηγόρων), έχοντας διατελέσει μέλος Δ.Σ., Αντιπρόεδρος και Πρόεδρος αυτού (2000-2014).