Goldman Sachs: ΗΠΑ vs Ευρώπη, σημειώσατε 2

Ήρθαν τα… πάνω-κάτω για την οικονομία των ΗΠΑ και τα… κάτω-πάνω για την Ευρώπη, ως αποτέλεσμα των πολιτικών που ακολουθεί ο Ντόναλντ Τραμπ στο μέτωπο των δασμών, παρατηρεί η Goldman Sachs, άλλος ένας διεθνής οίκος που διαμηνύει ότι ο εξαιρετισμός της Αμερικής αρχίζει να θολώνει ενώ οι προοπτικές της Ευρώπης γίνονται πιο φωτεινές. Έτσι, προχωρά σε υποβάθμιση των εκτιμήσεών της για την ανάπτυξη στις ΗΠΑ και σε παράλληλη αναβάθμιση των εκτιμήσεων της για την πορεία της οικονομίας της ευρωζώνης.

Πιο αναλυτικά, η Goldman Sachs προχώρησε σε υποβάθμιση της πρόβλεψή της για την ανάπτυξη του ΑΕΠ των ΗΠΑ για το 2025 από 2,4% στην αρχή του έτους σε 1,7% τώρα. Αυτή είναι η πρώτη της πρόβλεψη κάτω από τη συναίνεση εδώ και 2½ χρόνια, όπως παρατηρεί.

Ο κύριος λόγος για την υποβάθμιση δεν είναι τα πρόσφατα δεδομένα, καθώς η αναφορά για τις θέσεις εργασίας του Φεβρουαρίου ήταν αξιοπρεπής, οι αρχικές αιτήσεις για ανεργία εξακολουθούν να είναι χαμηλές, οι ISM του Φεβρουαρίου -καθώς και οι ευρύτερες έρευνες για τις επιχειρήσεις- παραμένουν κοντά στους πρόσφατους μέσους όρους τους και οι αναφορές για πολύ πιο αδύναμη πορεία του ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου είναι υπερβολικά υπερβολικές. Εξακολουθεί επίσης να πιστεύει ότι η οικονομία των ΗΠΑ επωφελείται από αρκετούς θετικούς ανέμους, συμπεριλαμβανομένης της ισχυρής αύξησης της παραγωγικότητας και των ισχυρών υποκείμενων κερδών στο πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών. Τέλος, υπάρχουν σημαντικές πτυχές της ατζέντας του Προέδρου Τραμπ -δηλαδή οι φορολογικές περικοπές και η ρυθμιστική χαλάρωση- που θα υποστηρίξουν την ανάπτυξη.

Αντίθετα, όπως τονίζει, ο λόγος της υποβάθμισης είναι ότι οι παραδοχές της για την εμπορική πολιτική έχουν γίνει πολύ πιο δυσμενείς και οι χειρισμοί της αμερικάνικης κυβέρνησης οδηγούν σε  προσδοκίες για βραχυπρόθεσμη οικονομική αδυναμία που προκαλείται από δασμούς. Η Goldman βλέπει τώρα τον μέσο δασμολογικό συντελεστή των ΗΠΑ να αυξάνεται κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες φέτος, διπλάσιο από την προηγούμενη πρόβλεψή της και περίπου πέντε φορές την αύξηση που παρατηρήθηκε στην πρώτη κυβέρνηση Τραμπ.

Ενώ ο Πρόεδρος Τραμπ κατέληξε να μειώσει τους δασμούς του 25% στον Καναδά και το Μεξικό αμέσως μετά την εφαρμογή, η Goldman αναμένει ότι στους επόμενους μήνες θα επιβληθούν κρίσιμοι δασμοί σε αγαθά, παγκόσμιος δασμό αυτοκινήτων και “αμοιβαίος” δασμός. Ο αμοιβαίος δασμός έχει μεγαλύτερη σημασία, όχι επειδή άλλες χώρες επιβάλλουν πολύ υψηλότερους δασμούς στις ΗΠΑ απ’ ό,τι το αντίστροφο – με λίγες εξαιρέσεις όπως η Ινδία δεν το κάνουν – αλλά επειδή η κυβέρνηση Τραμπ θεωρεί ότι π.χ. ο ευρωπαϊκός ΦΠΑ του 20% ισοδυναμεί με δασμό (παρόλο που επιβάλλεται εξίσου σε εισαγόμενα και εγχώρια προϊόντα). Εάν εφαρμοστεί μηχανικά, ένας αμοιβαίος δασμός που περιλαμβάνει τον ΦΠΑ από μόνος του θα μπορούσε να αυξήσει τον μέσο δασμολογικό συντελεστή των ΗΠΑ κατά 10 εκατοστιαίες μονάδες ή περισσότερο. Τα carveout πιθανότατα θα μειώσουν αυτόν τον αριθμό, αλλά εάν είναι λιγότερο διαδεδομένα, ο μέσος δασμολογικός συντελεστής θα μπορούσε να αυξηθεί έως και 15%.

Όπως εξηγεί η Goldman, οι δασμοί επιβαρύνουν την ανάπτυξη μέσω τριών βασικών καναλιών.

Πρώτον, αυξάνουν τις τιμές καταναλωτή – και ως εκ τούτου μειώνουν το πραγματικό εισόδημα – κατά περίπου 0,1% ανά 1% αύξηση του μέσου δασμολογικού συντελεστή των ΗΠΑ – θεωρητικά, το βάρος θα μπορούσε να μειωθεί εάν τα έσοδα από τους δασμούς ανακυκλωθούν σε πρόσθετες φορολογικές περικοπές, αλλά αυτά τα έσοδα δεν θα υπολογιστούν στις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό, εάν προκύψουν από εκτελεστικές ενέργειες σε αντίθεση με τη δράση του Κογκρέσου.

Δεύτερον, οι δασμοί τείνουν να περιορίζουν τις οικονομικές συνθήκες, αν και ο αντίκτυπος σε αυτόν τον κύκλο φαίνεται μικρότερος από ό,τι στην κλίμακα του εμπορικού πολέμου του 2018-2019.

Τρίτον, η αβεβαιότητα της εμπορικής πολιτικής οδηγεί τις επιχειρήσεις να καθυστερούν τις επενδύσεις.

Συνολικά, το νέο βασικό σενάριο της Goldman υπολογίζει ότι οι δασμοί θα αφαιρέσουν περίπου 0,8% από την αύξηση του ΑΕΠ το επόμενο έτος, με μόνο 0,1-0,2% αυτής της μείωσης να αντισταθμίζεται από την (σχετικά αργή) ώθηση από τις φορολογικές περικοπές και τη ρυθμιστική χαλάρωση.

Παράλληλα, η Goldman αναμένει ότι ο δομικός πληθωρισμός PCE (η μέτρηση που παρακολουθεί πιο στενά η Fed) θα επιταχυνθεί εκ νέου στο 3% αργότερα φέτος, σχεδόν 0,5% υψηλότερα από την προηγούμενη πρόβλεψή της. Θεωρητικά, μια αύξηση των δασμών αυξάνει μόνιμα το επίπεδο των τιμών, αλλά αυξάνει το ποσοστό του πληθωρισμού μόνο προσωρινά.

Στην πράξη, αυτό εξαρτάται από την υπόθεση ότι οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό παραμένουν προσδεδεμένες στο στόχο της κεντρικής τράπεζας, κάτι που φαίνεται λίγο πιο αδύναμο μετά την ανάκαμψη στα μέτρα πληθωριστικών προσδοκιών του UMich και του Conference Board. Ωστόσο, δεδομένης της υποβάθμισης της εκτίμησής της για την ανάπτυξη στην οποία προχώρησε η Goldman, διατηρεί την πρόβλεψη ότι η Fed θα προχωρήσει φέτος σε δύο μειώσεις των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης φέτος (Ιούνιο και Δεκέμβριο). Η πρόβλεψή της είναι πλέον σε γενικές γραμμές σύμφωνη με την τιμολόγηση της αγοράς, αφού ήταν πιο αισιόδοξη από αυτήν της αγοράς νωρίτερα μέσα στο έτος. Η βραχυπρόθεσμη άποψή της είναι ότι η Fed θα θέλει να μείνει στο περιθώριο και να κάνει όσο το δυνατόν λιγότερες… ειδήσεις έως ότου γίνει σαφέστερη η πολιτική προοπτική.

Και ενώ τα παραπάνω συμβαίνουν στις ΗΠΑ, η Goldman τονίζει πως οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης στη ζώνη του ευρώ έχουν βελτιωθεί λόγω της δυνητικά δραματικής αλλαγής στη γερμανική δημοσιονομική πολιτική υπό τον επερχόμενο καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς. Η προκαταρκτική συμφωνία μεταξύ του CDU/CSU του Μερτς και του SPD του μικρότερου εταίρου του συνασπισμού συνεπάγεται 1) αναστολή του φρένου του χρέους για αμυντικές δαπάνες άνω του 1% του ΑΕΠ, 2) ειδικό ταμείο υποδομής ύψους 500 δισ. ευρώ ή 10% του ΑΕΠ και 3) μια μικρή αλλά πολιτικά σημαντική χαλάρωση του τοπικού κράτους και του φρένου του χρέους.

Αν ο επερχόμενος συνασπισμός μπορεί να πείσει τους Πράσινους να περάσουν το πακέτο χωρίς πολλές αλλαγές πριν από τη συνεδρίαση της νέας Bundestag και ότι και άλλες οικονομίες της ευρωζώνης ξοδεύουν συγκρατημένα περισσότερα για την άμυνα, η ανάπτυξη σε καθένα από τα επόμενα 2-3 χρόνια θα λάβει μια ώθηση κατά μέσο όρο 0,5% στη Γερμανία και 0,25% στη ζώνη του ευρώ όπου πλέον αναμένει ότι το 2027 η ανάπτυξη θα κινηθεί στο 1,6%, τονίζει η αμερικάνικη τράπεζα.

Αν και παραμένει αισιόδοξη ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει στο 2% ακόμη και σε ένα ισχυρότερο περιβάλλον ανάπτυξης,  μειώνει τις προβλέψεις της για τις μειώσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ και τώρα αναμένει πως το τελικό επιτόκιο θα διαμορφωθεί στο 2% έναντι 1,75% πριν.